بُتریه یکی از فرقه های زیدیه شمرده می شود. براساس برخی منابع، این گروه پیش از قیام زید بن علی در کوفه حضور داشتند و با پذیرش امامت زید بن علی در شمار زیدیه قرار گرفتند. مقاله حاضر، بتریه را به عنوان بخشی از جریان حدیثی کوفه، یک گروه پیش زیدی می داند که نقش فعال و تأثیرگذاری در مناسبات فکری و فرهنگی داشتند و با این پیش فرض می کوشد به بررسی تعامل امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام با آن...

شناخت محیط و عوامل جغرافیایی شهر بصره و تأثیر آن ها در اخلاق و رفتار  مردم، در کنار آگاهی از سایر عوامل فردی و اجتماعی مردمان این شهر در عصر امام علی(ع) می تواند اسباب انحراف بصریان در بیعت شکنی با امام علی(ع) و برپایی جمگ جمل را روشن تر نماید. امام علی(ع) بعد از پیروزی در جنگ جمل، بصریان را نکوهش کرده و افکار سفیهانه مردم این شهر را متأثر از عواملی از جمله جغرافیایی بصره دانسته است. پژوهش حاض...

بدون شک در جامعه علمی اسلامی، بسیاری از فرقه‌ها کنار یکدیگر حضور داشته و تعامل فکری داشته اند. یکی از مهم ترین مکاتبی که به لحاظ تاریخی و کلامی  نقش چشم گیری در ظهور  عقاید کلامی،  داشته اند، معتزله بودند. معتزله از واژه ی اعتزال به معنای دوری جستن و کناره گیری گرفته شده و در دانش فرق به عنوان یکی از مشهورترین مکاتب کلامی در نظر گرفته می شوند که واصل بن عطا در نیمه نخست قرن دوم هجری در بصره آن ...

چکیده از آن جا که در مکاتب و مدارس گوناگون، عقل و به کارگیری آن مورد اختلاف است، در این جستار، به معرفی دیدگاه مدرسة کوفه دربارة عقل و عقل گرایی بزرگان این مکتب پرداخته ایم. این تحقیق در دو بخش معرفی عقل و رویکردهای عقل گرایانة مکتب کوفه سامان یافته است. در بخش اول، مواردی هم چون جای گاه، حجیت، آثار، موانع، و قلمرو عقل بررسی شده است. در بخش دوم، شاخص های عقل گرایی که تجلی عقل در میان ائمه و اص...

در سال هفده هجری مسلمانان مجموعه وسیعی از فتوحات را تحت سیطره خود داشتند که قسمت قابل توجهی از آن در منطقه عراق و مرزهای ایران یا امپراطوری ساسانی بود. برای محافظت از این فتوحات و ادامه آن ها به صورت هدفمند نیاز به پادگانی نظامی احساس می شد که این پادگان در زمان خلافت عمر ساخته شد. پادگانی که مراحل رشد و تکوین خود را پله پله و مرحله به مرحله طی کرد تا تبدیل شد به شهر کوفه. شهر هزار قبیله هزار ر...

عملیات رمضان (طرح عملیاتی کربلا4) بر این اساس مورد طراحی قرار گرفت که با حضور قوای نظامی ایران در پشت رودخانه شط العرب (اروند)[1] و تسلط بر معابر وصولی به بصره، عملا از نظر سیاسی، نظامی موقعیت مناسبی برای جمهوری اسلامی فراهم آید، بطوری که عراق ناگزیر از دادن امتیازات قابل توجهی به ایران برای پایان یافتن جنگ باشد، پس از اخذ تصمیم توسط شورای عالی دفاع مبنی بر ادامه عملیات تهاجمی علیه عراق،...