در این نوشتار به تبیین و تعریف دو روش «اسطوره‌سنجی» و «اسطوره‌کاوی» پرداخته‌ایم. تدقیق در این روش‌‌ها ما را بدان رهنمون شد که روش نقادی اسطوره‌سنجی به طور کلی‌ روشی است که قصد دارد با شناسایی کوچک‌ترین واحدهای معنادار از گفتمان‌های اسطوره‌ای در یک اثر ادبی و هنری، و نیز بررسی روابط میان آنها با یکدیگر، به ساختاری طبیعی از اسطوره‌ای کلان ـ یک سر اسطوره ـ در آن اثر دست یابد که با چند و چون زندگی ...

بهارستان کتابی منثور نوشتۀ نورالدین عبدالرحمن جامی نوشته‌شده به تقلید از گلستان سعدی ‌است. در این اثر، جامی خواننده را به گفت‌وگو با متون اجتماعی و ادبی متعددی می‌کشاند و از این طریق دریچه‌های جدیدی را از جهان‌بینی مبتنی بر مکالمه، بر ذهن مخاطب می‌گشاید. این پژوهش بر مبنای روش توصیفی‌تحلیلی از طریق یادداشت‌برداری کتابخانه‌ای انجام شده و هدف اصلی آن، تبیین چندصدایی در بهارس...

تحقیقات فراوانی دربارۀ مفهوم بلاغت، نقد ادبی و همچنین نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی انجام شده است امّا مطالعات اندکی هستند که مفاهیم بلاغی جرجانی را با اندیشمندان دیگر، به خصوص اندیشمندان غربی مقایسه کرده باشند. هدف از این تحقیق، مقایسه بلاغت از دیدگاه جرجانی با عقاید و نظریه‌های دو تن از مشهورترین اندیشمندان بلاغی غرب در عصر حاضر، یعنی برک آمریکایی و باختین روس است. اندیشه‌های این متفکرین با استفا...

بررسی تاثیر پذیری از شعر شاعران، از جذّاب ترین مقوله های نقد ادبی است. شعر شفیعی کدکنی از رهگذر تاثیر پذیری از اشعار سنّتی و معاصر فارسی و با توجه به رویکرد بینامتنیت قابل مطالعه است. بینامتنیت به رابطه­­­ی میان متن های ادبی اطلاق می شود. این اصطلاح نخستین بار توسط ژولیا کریستوا در اواخر دهه­ی شصت میلادی پس از بررسی آرای باختین مطرح شد. شعرِ«م. سرشک» به دلیل سرشار بودن از پشتوانه­ی فرهنگی و توجه ب...

چکیده مثنوی پژوهی تا این اواخر، شامل کتاب ها و مقالاتی بود که از دریچۀ مباحث کلامی و شرح و حاشیه به بررسی مثنوی می پرداخت. دلیل آن نیز تعلیمی بودن این کتاب است؛ اما مدتی است که برخی از مثنوی پژوهان و محققان مرزهای مثنوی پژوهی را از مباحث کلامی پیش تر برده، به ساختار و روایت شناسی داستان های آن نیز توجه کرده اند؛ اشارت های دریا: بوطیقای روایت در مثنوی یکی از شناخته شده ترینِ این آثار است که می کو...

این گفتار با بر شمردن دو عنصر زبان شناختی و جامعه شناختی در هر گفتگو بر اصالت ضرورت و اهمیت عنصر جامعه شناختی به عنوان یکی از ارکان و پایه های اساسی برقراری گفتگو تاکید می ورزد از نظرمولوی اساس گفتگو بر بنیاد کنش ارتباطی میان طرفین گفتگو و برقراری رابطه دو جانبه میان گوینده (نویسنده) و شنونده (خواننده) بنا شده است وی از این ارتباط دو جانبه و سویه جامعه شناختی سخن با تعبیر اتصال جذب و کشش یاد کر...

این گفتار با بر شمردن دو عنصر زبان شناختی و جامعه شناختی در هر گفتگو بر اصالت ضرورت و اهمیت عنصر جامعه شناختی به عنوان یکی از ارکان و پایه های اساسی برقراری گفتگو تاکید می ورزد از نظرمولوی اساس گفتگو بر بنیاد کنش ارتباطی میان طرفین گفتگو و برقراری رابطه دو جانبه میان گوینده (نویسنده) و شنونده (خواننده) بنا شده است وی از این ارتباط دو جانبه و سویه جامعه شناختی سخن با تعبیر اتصال جذب و کشش یاد کر...

دو نمایشنامه ی تیتوس اندرونیکس و کریولانس شکسپیر که به ترتیب در ابتدا و انتهای دوران ادبی او نوشته شده اند از کم طرفدارترین و مهجورترین نمایشنامه های شکسپیر محسوب می شوند. دلیل مهجور ماندن این دو نمایشنامه این است که قهرمانان آنها به همراه تیمون آتنی (قهرمان نمایشنامه ای با همین نام) ، توسط منتقدان به عنوان کم طرفدارترین قهرامانان تراژیک شکسپیر رده بندی شده اند که می توانند هر احساسی به جزء همد...

کاربست روشهای زبان شناسی کاربردی در مطالعات تاریخی می تواند راه گشای بسیاری از مسائل مطرح در این حوزه باشد. این میان، گاه توجه به کنشهای زبانی جامعه، شناسایی «بافت» یک رویداد، و استخراج گفتمانهای تولید شده در آن آگاهیهای تاریخی نوینی پدید می آورد. بر این اساس، در مطالعۀ پیش رو با کاربست نگاه گفتمانی و بهره گیری از روش توصیفی فرکلاف و نظریۀ آوای متعارض باختین کوشش می کنیم روشی نوین در مطالعات مت...

بینامتنیت درده? 1960 توسط ژولیا کریستوا در ترجم? تعبیر میخائیل باختین از منطق کفتگویی مطرح گردید و پس از آن ژرارژنت کامل تر از دیگران با تکیه بر نظریات میخائیل باختین و کریستوا رابط? بینامتنیت را طرح نمود. وی برای هر نوع رابطه میان یک متن با متن دیگر، ترامتنیت را به کار برد، و آن را به پنج گون? بینامتنیت، فرامتنیت، پیرامتنیت،بیش متنیت و سرمتنیت تقسیم می?نماید. هدف از این تحقیق، تبیین رابط? ب...