مسأله نفس و اهمیت آن در باب معاد از دیر باز مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. به ویژه توجه صدرالمتألهین به این امر از زاویه وجود، صبغه نوینی به این موضوع در فضای فلسفه بخشیده است. وی با پذیرش وجود ذهنی در کنار وجود عینی، می خواهد وجودی را در فلسفه عرضه کند که مخلوق نفس انسانی و فاقد اثر و منشأ خارجی است؛ گرچه این نظریه پیش از وی محلّ جدی بحث اندیشمندان بوده اما ملاصدرا با نگرش وجودی و تفکری س...

مرگ و زندگیِ پس از آن، از معماهای بزرگی است که همواره ذهن انسان را به خود معطوف کرده است. در ادبیات شرق و غرب، آثاری در توصیف چگونگی این زندگی و عقیده به معاد در قالب داستان سفر به جهان دیگر یافت می شود. مثنوی سیر العباد الی المعاد اثر سنایی و ارداویراف نامه که از متون پهلوی در آیین زرتشتی است، دو نمونه از این سفرها هستند. این دو متن مبتنی بر تجربه عرفانی معاد، تصاویر و اشکال حیرت زا و هیجان آور...

امواج سطح آب و رسوبات بستر دریا با یکدیگر برهم کنش دارند. برهم کنش موج-گل منجر به اتلاف انرژی زیادی در موج می شود و همچنین عامل مهمی در انتقال بار رسوبی است. در شرایطی که هدف شبیه سازی برهم کنش امواج سطح آب و جریان برروی بستر گلی باشد پیچیدگی¬های مساله افزایش خواهد یافت. بطور کلی امواج بوسیله گل ضعیف می¬شوند. همچنین امواج می توانند سبب فرسایش گل شوند در حالیکه جریانها ذرات معلق ستون آب را منتقل...

مسئله حیات، ممات و معاد از جمله مهم ترین موضوعاتی است که در آثار شاعران و نویسندگان زبان فارسی از جمله سعدی انعکاس قابل توجهی داشته است. با توجه به این که این مسائل با نحو? نگرش مذهبی و جهان بینی شعرا ارتباط تنگاتنگی دارد و عقاید مذهبی، مباحث اخلاقی و نحو? نگرش به جهان، اساس حرکت ذهنی شعرا از جمله سعدی را تشکیل می دهد، این مباحث در اشعار او نمود بارزی دارد. در شعر سعدی روح مذهبی بر جنب? فلسفی غ...

حیات، ممات و معاد از جمله مهمترین موضوعاتی است که در آثار شاعران و نویسندگان زبان فارسی همچون سنایی تأثیر به سزایی داشته است. از این رو شناخت درون مایه های اشعار وی پیوند عمیقی با سه محور حیات، ممات و معاد دارد. سبک و شیوه جدید، افکار عرفانی، فلسفی و اوضاع مذهبی و کلامی سنایی سبب شده این موضوعات در دیوان اشعار وی دارای نمود و اهمیت بیشتری باشد. او با پرداختن به مفاهیم عرفانی به جهان هستی، مرگ و...

ابن رشد برهان سینوی بر اثبات واجب الوجود را نمی پذیرد و آن را جدلی می داند. در چرایی این عدم پذیرش، نویسندگان بر دلایلی تکیه کرده اند، بعضی بر این باورند که ابن رشد نتوانست به نحوه عروض وجود بر ماهیت، آن گونه که ابن سینا معتقد بود، برسد. هم چنین وی نتوانست امکان ماهوی را دریابد و امکان ذاتی را از امکان استعدادی تمییز دهد؛ از این جهت، در فهم برهان ابن سینا عاجز ماند و این عجز باعث شد که برهان سی...

بر تقریر سینوی برهان صدیقین دو گونه اشکال وارد شده است؛ برخی ناظر به صدیقی بودن این برهان است و بعضی دیگر ساختار درونی برهان را مخدوش می­داند. صدرالمتألهین با آنکه صدق عنوان صدیقین بر این برهان را خالی از اشکال نمی­بیند، ساختار درونی اشکال را متین و قابل دفاع می­خواند و یکی از مهم­ترین اشکالاتی را که بر این برهان وارد شده است، پاسخ می­گوید. اشکال این است که برهان سینوی، از طریق ممکن به اثبات ...

پس از ستیز چندین دهه ای اثبت گرایی منطقی و فلسفۀ تحلیلی با مابعدالطبیعه، اینک شاهد روی آوری شماری از فیلسوفان تحلیلی به مابعدالطبیعه هستیم که نه تنها آن را ممکن، بلکه گریزناپذیر می دانند. ادروارد جاناتان لو در یک طرح گستردۀ آکادمیک، در کتابی که یادآور فلسفۀ انتقادی کانت در رویارویی با مابعدالطبیعه است، کوشیده تا ضمن نشان دادن امکان پذیری و حتی گریزناپذیری مابعدالطبیعه، خود، مابعدالطبیعه ای ناکا...

بحث معاد و آخرت شناسی در سنت یهودی تحولاتی را پشت سرگذاشته است. در اسفار پنجگانه بحث آخرت و روز رستاخیز تصریح نشده است. بلکه یک دسته الفاظ مبهم وجود دارد که به طور ضمنی بر آن دلالت می کند. اما در کتاب های سموئیل، عاموس، هوشع، جامعه، اشعیا و ارمیا مساله آخرت، روز واپسین و حساب و کتاب اشاراتی وجود دارد. ولی در کتابهای بعد از دوره اسارت بابلی عالم آخرت و روز واپسین با صراحت بیشتری معنای فرجام شناس...