در مقایسهی عقد ودیعه با سایر عقود، از لحاظ نظری ماهیت اجاره و ودیعه و تعریف این دو عمل حقوقی در قانون مدنی با هم شباهتی ندارد؛ اجاره، تملیک منفعت در برابر عوض معلوم است و ودیعه دادن نیابت برای نگهداری. ولی در عمل، گاه رابطهیحقوقی که ایجاد می شود چنان به هر دو عقد ارتباط دارد، که به آسانی نمی توان ماهیت آن را تشخیص داد. برای مثال،گذاشتن اتومبیل در گاراژ یا سپردن اوراق بهادار یا اسناد و اشیاء قیم...

در بعضی از منابع حدیثی اهل سنت روایاتی درباره کفر ابوطالب نقل شده که به روایات ضحضاح مشهور شده است. در بررسی سندی این روایات روشن می شود که این روایات اعتبار سندی ندارند؛ گذشته از آنکه از نظر محتوا نیز با هم تعارض دارند. از طرف دیگر محتوای این روایات با آیات قرآن که می گوید: در عذاب کافران تخفیفی داده نمی شود و شفاعت دیگران برای آنها بی فایده است، متعارض است. همچنین با روایات اسلامی که می گوید:...

مفسران قرآن کریم در تفسیر آیة72 سورة احزاب، در شرح وتوضیح کلمات ظلوم و جهول با وجود اختلاف‌نظرهایی، در این نکته اتفاق دارند که انسان با حمل بار امانت الهی که فوق طاقت او بوده است، در حق خود ستم روا داشته و نسبت به صعوبت و عظمت بار امانت و عاقبت حمل آن نادان بوده است. هر چند ظاهر این تعبیر با توجه به بار معنایی کلمات یاد شده نوعی توبیخ و نکوهش در حق انسان تلقی می‌گردد؛ اما در ادبیات عرفانی این ا...

از نظر مسئولیت مدنی، اصل اولی در استیلا بر مال دیگری ضمان و یکی از استثناهای آن ید امین است. امین، تا هنگامی که مرتکب تعدی و تفریط ( تقصیر) نشود، ضامن نقص یا تلف مال مورد امانت نیست. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که در صورتی که امین پس از ارتکاب تقصیر، با توبه ای حقوقی به امانت داری مورد تعهد خود باز گردد، آیا از ضمان حال تقصیر برائت می یابد یا خیر. این بحث با نگاه به ماهیت امانی برخی از...

آشنایی با فضای صدور حدیث، سبب فهم دقیق تر و کامل تر مراد معصوم می گردد. روایات فقهی شیعه، در فضایی صادر شده اند که فرهنگ و باور اکثریت اهل سنت بر آن حاکم بوده است. آشنایی با قراین تأثیرگذار در فهم ظرافت های موجود در روایات فقهی شیعه، نیاز به آگاهی از روایات نبوی معتبر نزد اهل سنت، اقوال و آرای صحابه، تابعیان و عالمان دو سده نخست هجری دارد. جمع آوری این قراین سبب می شود که روایات تقیه ای نیز به...

طبق نظر مشهور فقهای امامیه، لباس، شمشیر، انگشتر و قرآن پدر پس از فوت به پسر بزرگتر او تعلّق دارد و سایرین از ارث آنها محروم هستند. مستند این محرومیت روایات وارده در این خصوص، و ادعای اجماع می باشد. در طرف مقابل، آیاتی از قرآن، نصیب تمام ورثه را در تمام ماترک اعلام می کنند و نافی هر گونه تبعیض میان ورثه نسبت به اموال برجای مانده از متوفّی می باشند. روایات متعدّدی نیز در جهت موافقت با قرآن قابلیت اس...

اشکالات وارده بر دیه زنان از دیدگاه قرآن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فمینیزم در لغت »اعتقاد به تساوی حقوق زن و مرد« و در اصطلاح تعریف های بسیاری دارد. فرودستی زنان از گذشته ای دور در شمار باورهای مسلم مردان قرار داشت. در متون مقدس و آثار فلاسفه نیز نشانه های روشنی از فرودستی زنان دیده می شود. حرکت ها و فعالیت های علمی و اجتماعی از قرن شانزدهم و هفدهم در برابر زن ستیزی آغاز شد. جنبش فمینیست...

جایگاه و ساختارحکومت متکی و متأثر از نحوه فهم آن از سوی حکومتگران است و حکومتگران بر اساس درک خود از حکومت، ساختارها و مناسبات آن را شکل داده و سازماندهی می کنند. حکومت تملیکیه یا ارباب وار و حکومت ولایتیه یا سرپرست وار، دو تلقی از حکومت را در دل خود حمل می کنند که اولی با رابطه عبد و مولا و دومی با رابطه امانت و امانتدار همریختی و تشابه دارد و هر یک از این دو، ساختارها و رفتارهای متناسب با خو...

طبیعت و سرشت انسان در تفکر یهودی، مسیحی، مکتب های روان شناسی و از دیدگاه امام علی(ع) مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. انسان شناسی به شاخه های گوناگونی تقسیم می شود اما کانون این پژوهش انتروپوسوفی - anthroposophy - است. برخی به کلی سرشت انسان را منکرند و انسان را حاصل الگوهای فرهنگی می دانند. در تفکر یهودی انسان بد و شرور نیست. تفکر مسیحی نگاهی خوش بینانه به انسان ندارد. در عصر روشنگری انسان بیش...