چکیده : یکی از موضوعاتی که در حوزه ی فرهنگ اسلامی از جایگاه قابل تأملی برخوردار است ، «اسرائیلیات» می-باشد.اسرائیلیات به معنای داستان یا افسانه هایی که منشأ اسرائیلی دارد و از یک منبع یهودی سرچشمه گرفته است ؛ ولی در اصطلاح مفسران و محدثان، این اصطلاح ، مفهوم وسیع تری به خود گرفته و شامل تمام افسانه های کهنی است که از گذشتگان وارد تفسیر ، حدیث و تاریخ شده است . تاریخ ورود اسرائیلیات را عصر صحا...

ورود به ساحت مفردات قرآن و بررسی آنها مرحله ی اساسی تدبّر در قرآن و آگاهی به آن از جمله مقدمات فهم قرآن به شمار می رود. از کاربردهای مهم مفردات در تفسیر قرآن، دستیابی به معنای دقیق واژه ها در عصر نزول است. این علم از زمان پیامبر رایج بوده و از قرن اوّل تا کنون کتاب های فراوانی در این زمینه، مستقلاً نگاشته شده و در ضمن برخی تفاسیر، مفسّران با توجّه ویژه ای به تبیین مفردات پرداخته اند. مجمع البیان اثر...

فقیه، اصولی و مفسر گران‌قدر معاصر، آیت‌الله خویی، در کتاب البیان، نظریاتی جامع درباره‌ی نسخ ارائه کرده و با استفاده از شروطی برای نسخ اصطلاحی، جز در یک مورد، ادعای نسخ سایر آیات را قابل مناقشه برشمرده‌اند. با توجه به این که مفهوم نسخ در زمره ی جعل اصطلاح نبوده و دارای آثار شرعی است؛ توسعه یا تضییق مفهوم آن، تنها در پرتو مبانی و ادله ی معتبر، قابل انجام است. در این مقاله، شروط متعددی که ایشان بر...

این پژوهش به شرح واژه های مندرج در آیات اوّل تا چهلمِ سوره مبارک نساء بر اساس تفسیر مجمع البیان طبرسی اختصاص دارد و در پنج فصل سامان یافته است. فصل اوّل به تعریف مفردات قرآن پرداخته و سوره نساء را به صورت اجمالی معرّفی می کند. آن گاه پیشینه ای از علم مفردات قرآن و رویکردهای تفسیری در این زمینه ارایه شده و پس از آن در فصول دوم تا پنجم واژه گان مورد نظر از آیات اوّل تا چهلم بررسی لغوی، اصطلاحی و تفسیر...

این پایان نامه در بررسی داستان های قرآنی در دفتر اول مثنوی و دیدگاه تفاسیر مجمع البیان و المیزان از تفاسیر شیعه و کشف الاسرار و مفاتیح الغیب از اهل تسنن می باشد. در این تحقیق نخست ابیات مثنوی دقیقا خوانده شده ابیاتی که دارای داستان قرآنی بوده استخراج گردیده برای دقت در کار به کتابهایی که در مرور بر تحقیقات گذشته ذکر شد مراجعه نموده بعد آیه یا آیات قرآنی مربوط به داستان های قرآنی مورد بررسی قرار...

از اصولی ترین ابزاری که مفسرین برای انتقال معارف و علوم قرآنی بهره جسته اند ابزار کتابت است. در حال حاضر تعداد بیشماری از این نسخ وجود دارد که نیازمند تصحیح و بازنویسی است تا امکان انتقال معارف و نظرات و آرا این مفسرین وجود داشته باشد. از جمله ی این نسخ، کتاب «صفوه التفاسیر»، تألیف مفسّر بزرگ، «علّامه شبر» است که این تحقیق تصحیح بخشی از آن، از ابتدای سوره ی لقمان تا پایان سوره ی یس را بر عهده داش...

یکی از علوم پیش نیاز مفسر، «دانش مفردات» است که به بیان معانی واژ ه های قرآن می پردازد. این علم از زمان پیامبر (ص) وجود داشته است. به طوری که اگر مردم زمان نزول، معنی بعضی کلمات را نمی دانستند تفسیر آن را از پیامبر (ص) و بعدها از ائمه علیهم السلام می پرسیدند. البته دانش مفردات نیز مانند دیگر علوم در زمانهای بعد گسترش پیدا کرده و مورد توجه دانشمندان و مفسران قرار گرفته و کتاب ها و مقالات بسیاری ...