وضعیت اقتصادی زندگی رسول خدا(ص) و چگونگی معیشت همسران آن حضرت، در شمار موضوعاتی است که با وجود اهمیت آن، تحت تأثیر نوشته های تاریخی مربوط به دعوت، غزوات و اخلاق اجتماعی پیامبر، چندان مورد توجه مورخان قرار نگرفته است. نوشتار حاضر، با هدف بررسی سبک زندگی رسول خدا(ص) در امور مالی خانواده و با استفاده از منابع تاریخی، روایی و تفسیری کوشیده است به این پرسش پاسخ دهد که تدابیر رسول خدا (ص) در تأمین مع...

مقدمه آشنایی با معنای کتاب عظیم الهی، قرآن مجید، فهم واژگان آن و به اصطلاح آشنایی با مفردات الفاظ آن است. با توجه به اهمیت این موضوع از میان منابع لغوی قرآنی دو مورد از بهترین ها یعنی «تفسیر مجمع البیان فی علوم القرآن» مرحوم طبرسی و همچنین «تفسیر کشّاف عن حقایق غوامض التنزیل» زمخشری (از مفسران بنام قرن های پنجم و ششم) را که در بحث های ادبی و لغوی مشهور و مورد استناد بسیاری از مفسران و لغویان هست...

اسباب نزول از ابزارهای کارسازی است که بیشتر مفسران در تبیین مفاهیم آیات قرآن از آن بهره ی فراوان برده اند. گرچه پیشینه ی استفاده از این ابزار به صدر اسلام باز می گردد، اما این گونه روایات به دلایل مختلف، قابل اعتماد نیستند و ضروری است مورد بررسی قرار گرفته و ارزش گذاری شوند. از آنجا که تفسیر مجمع البیان از تفاسیر گرانسنگ شیعی است که اسباب نزول در آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است، این تفسیر در ...

در این مجموعه بنابر بررسی همه مسائل و مطالب فقهی زکات نیست بلکه آنچه در این رابطه در تفسیر شریف مجمع البیان آمده بررسی و تحقیق می شود. لذا مطالب در 10 فصل به شرح ذیل ارائه خواهد شد. در فصل اول به شرح زندگی شیخ طبرسی (ره) مولف این تفسیر و معرفی بیشتر این مجموعه با ارزش خواهیم پرداخت . در فصل دوم آیات مربوط به بحث زکات را دسته بندی نموده ایم که آیاتی که در آنها شیخ طبرسی بحث ننموده و در یک گروه، ...

این پژوهش در پی بررسی تحولات معجزه نگاری پیامبر(ص) از ابتدا پیدایی آن تا سده ششم هجری است. از این پس با منطق اکتشافی از متن روایات و با بهره گیری ازروش های کمی در بین هریک از کتاب های سده اول تا سده ششم هجری، طیفی ترسیم می شود تا فراوانی سنجی و یا فرایند تمرکز و پراکندگی حاکم بر تعداد وانواع معجزات پیامبر(ص) را به خوبی نمایان کند. نتایج بررسی معجزات ارائه شده در کتاب های سده اول تا سده ششم هج...

ابواسحاق ثعلبی، از مفسران بزرگ نیشابور در قرن چهارم و پنجم هجری است . تفسیر او با نام الکشف والبیان عن تفسیر القرآن نقش مهمی در سیر نگارش های تفسیری و کلامی در سده های بعدی داشته است . دراین مقاله ضمن مروری کوتاه بر حیات علمی و فرهنگی ثعلبی و معرفی اجمالی آثار وی، مه م ترین اثر اویعنی تفسیرش به تفصیل معرفی شده است . این معرفی شامل بررسی منابع و روش تفسیری ثعلبی، بیان جایگاهو اعتبار الکشف و البی...

البیان فی تفسیرالقرآن، اثر فقیه شیعی معاصر، آیت الله سید ابوالقاسم خویی (متوفی 1371 ش ) است. این کتاب از دو بخش تشکیل شده است : مقدمه ای در علوم قرآن و تفسیر سوره حمد . با وجود توجه گسترده به بخش علوم قرآنی این اثر، متأسفانه بخش تفسیری آن چندان مورد توجه و ژرفکاوی های پژوهشی واقع نشده است . این در حالی است که به نظر می رسد در این بخش، مباحث ارزشمندی از جهت محتوا و روش شناسی تفسیر قرآن ارائه شده...

«رحمه للعالمین» بودن پیامبر(ص) در قرآن، به عنوان یک ویژگی شاخص برای ایشان مطرح شده است. این ویژگی نیازمند توضیح و تبیین بیشتری است که تا به حال به آن پرداخته نشده است، از این رو در این نوشتار، به منظور تبیین و توضیح این ویژگی، به تفاسیر فریقین مراجعه شده است. مفسران فریقین برای این توصیف پیامبر(ص)، سه معنای کلیدی مطرح کرده اند که عبارتند از: جهانی و جاودانه بودن، سعادت و عاقبت به خیری، و مانع ع...

آذین‌بندی سخن و شعر به مدایح نبوی به عنوان یکی از انواع ادبی همواره مورد توجه شعرا و نویسندگان ادب فارسی و عربی بوده و به گونه‌ای بیانگر اعتقاد و احترام به پیامبر(ص) که از سوی آن حضرت(ص) هم مهر جواز یافته است. ادبیات مذهبی که یکی از زیرمجموعه‌های مهم آن مدایح نبوی بوده، مغفول مانده است. این پژوهش در صدد است که با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به شواهدی از اشعار این دو شاعر، با ...