نوشتۀ حاضر روایت های هزار و یک شب را بر پایۀ نظریۀ روایت تودوروف دربارۀ اجزای روایت، شامل اسم، صفت و فعل (شخص، ویژگی و کنش) بررسی می کند. به این منظور اشخاص روایت های هزار و یک شب بر پایۀ سنّت دستوری زبان فارسی در سه ردۀ اسامی جنس، اسامی خاص و اسامی ناشناس، دسته بندی می شوند و در هر مورد، با توضیح افعال (کنش ها) و اوصاف (ویژگی های) اشخاص داستانی، چگونگی ارائۀ معنا در متن، در قالب یک دستور پایۀ ر...

پایان نامه حاضر به بررسی مقابله ای ساخت نحوی مجهول در زبان های انگلیسی و فارسی، و کاربرد نتایج حاصل از آن در ترجمه می پردازد. برای انجام این پایان نامه، پس از تعریف ساخت مجهول، فرایند مجهول سازی، انواع ساخت مجهول، نقش ها یا موارد کاربرد ساخت مجهول، و بسامد کاربرد این ساخت در دو زبان مورد بررسی قرار گرفته است. به طور کلی، ساخت مجهول زبان انگلیسی از نهاد و فعل کمکی به همراه شکل سوم فعل ساخته می ...

برخی از زبان ها که نظام حالت نمایی آشکار مفعول های مستقیم دارند، همه مفعول ها را به شیوه یکسان نشان نمی دهند و تنها حالت زیرمجموعه ای از مفعول های خود را بسته به ویژگی های معنایی و کاربردی آن نشان می دهند؛ این پدیده، مفعول نمایی افتراقی نامیده می شود. ویژگی های مرتبط با مفعول نمایی افتراقی شامل جانداری و معرفگی مفعول های مستقیم است. در این مقاله مفعول نمایی افتراقی در سه زبان ایرانی نو شمال غرب...

در سالهای اخیر ، فعل مرکب زبان فارسی کانون توجه تعدادی از زبانشناسان ایرانی و غیرایرانی قرار گرفته است . ما در پژوهش حاضر ، واژگان مرکبی همبافتی ( فعلی ) را براساس مقاله فعل مرکب دبیرمقدم (1376) بررسی و مطالعه کرده ایم. دبیرمقدم معتقد است که فرآیند انضمام در زبان فارسی تنها به انضمام مفعول صریح و تعداد نادری از گروههای حرف اضافه ای محدود است و از همین رو تنها ترکیباتی مانند داستان نویسی و روزنا...

ترجمه به عنوان بازیابی و انتقال مطالب از زبانی به زبان دیگر مواجه با سطوح مختلف زبانی اعم از صرف، نحو، لغت سازی و معنا می گردد. توجه به سبک متن و معناشناسی آن از جدیدترین مقوله های زبان شناسی است که ذهن اندیشمندان این رشته را به خود مشغول داشته است. در تنظیم لغتنامه های روسی مجموعه ای از بخش های گفتار که از نظر دستوری نقش های متفاوتی دارا می باشند مورد توجه قرار می گیرند. این اجزاء عبارتند از ف...

هدف از این پژوهش ارایه توصیف و تحلیل همزمانی از ساختواژه بلوچی سرحدّی گرنچین در دو حوزه ساختواژه تصریفی و اشتقاقی است. پیکره زبانی این پژوهش به روش میدانی از گفتار گویشوران ساکن منطقه گرنچین شهرستان خاش گردآوری گردیده است. داده های زبانی از طریق ضبط گفتار آزاد و مصاحبه با 14 گویشور (7 مرد و 7 زن ) بومی ساکن در منطقه گرنچین با میانگین سنّی 80 - 15سال جمع آوری شده اند. نتایج بررسی ساختواژه تصریفی و...

مقاله حاضر به بررسی «تحلیل گذرایی افعال زیرشمول فعل گفتن بر اساس نظریه پیش نمونه» می پردازد. تاکنون «گذرایی» از جنبه های مختلفی بررسی شده و یکی از موضوع های مطرح در مطالعات دستوریان و زبان شناسان بوده است.  یکی از دلایل اهمیت بررسی ساخت گذرا اینست که گذرایی در همه زبان ها وجود دارد و جزء جهانی های زبانی محسوب می شود.  هرچند در زبان فارسی این ساخت از دیدگاه های مختلفی بررسی شده است ولی با این وج...

هر تناوب به‏عنوان جفت جملاتی با ساختارهای کمابیش متفاوت تعریف می‏شود که معنی یکسانی دارند. محدودیت‌هایی که تناوب‌ها بر افعال اعمال می‌کنند به ویژگی‌های معنایی افعال حساس‏اند. ازاین‌رو، تناوب‌ها را می‌توان به‏عنوان معیاری برای طبقه‌بندی افعال به روشی مؤثر به‏کار گرفت. لوین با معرفی 79 تناوب موضوعی و بررسی آن‏ها بر 3024 فعل انگلیسی، افعال انگلیسی را به 49 طبقة معنایی گسترده و 192 ریزطبقه دسته‌بند...

چکیده گویش خوانساری متعلق به شاخه مرکزی از شاخه غربی زبان فارسی دری است. این گویش در زمره گویش های مرکزی و وابسته به گویش های میان کاشان و اصفهان است. این پایان نامه با عنوان " توصیف صرف و نحو گویش خوانساری" سعی دارد به بررسی صرف و نحو این گویش خوانساری و مطابقت و مقایسه ی آن گویش با زبان فارسی معیار بپردازد. روش پژوهش روش میدانی است و جامعه آماری نیز کلیه ی گویشوران خوانساری مذکر در دامنه ی ...

از ویژگی های بارز اغلب آثار دوره نخستین زبان فارسی دری، سادگی بیان، ایجاز و اختصار و رسایی مفهوم است که به دلیل پیروی نویسندگان از زبان گفتار آن روزگار، دارای نشانه های پر شماری از کاربرد واژگان کهن، ترکیبات، تعبیرات و اصطلاحات و چگونگی پیوندهای جمله های زبان گفتگوست. و طبیعی است که شناخت این عناصر و آگاهی از پیشینه آنها موجب سهولت دستیابی اهل تحقیق و پژوهش به جریان تحوّل زبان در طول تاریخ شده و...