در طریقت عرفانی قبّالای یهودی، بررسی ملکوت آسمان‌ها، کارکرد فرشتگان گماشته در هر یک از آسمان‌ها و رابطه میان اسماء الهی موسوم به سفیروت و هر کدام از آسمان‌ها نقش مهمّی ایفاء می‌کند. از نظر عارفان قبالا، قلمرو تجلّی وجود، بر چهار بخش اصلی تقسیم می‌شود: اسماء الهی، عرش، آسمان‌ها و عالم ماده. عالم نخست یا عالم اّصیلوت، قلمرو ده اسم اصلی خداوند است که سه اسم نخست آن‌ها، به نحو خاصّ، در مرتبه عرش یا عا...

قاضی سعید قمی از معدود متفکران شیعی است که به شدّت با اتّصاف ذات خداوند به اسماء و صفات مخالفت ورزیده و بدین ترتیب به سمت تنزیه محض خداوند کشیده شده است. وی با تأکید بر تباین خداوند و مخلوقات و نفی هر گونه سنخیّتی میان آنها و با برداشتی عرفی و لغوی از معنای اسم و صفت به تبیین مدّعای خود پرداخته است. این عارف متألّه، دیدگاه خود را مقتضای تبعیت از پیامبران الاهی (ع) و احادیث و روایات ائمه اطهار(ع) قلم...

در این مقاله از جمال‌شناسی آثار سعدی سخن رفته است. با مطالعه‌ی آثار سعدی در می‌یابیم که او هم مثل افلاطون به ملازمه‌ی خیر و زیبایی باور دارد و زیبایی را اسباب اصلاح نفوس آدمیان می‌داند. او به اخلاق و فضایل اخلاقی در آثار خویش عنایت داشته و دستورالعمل‌های خردمندانه‌ای برای سعادت انسان ارائه می‌دهد. نگاه عارفانه‌اش به اجزای هستی سبب می‌شود که «زیبایی» را آیتی از جمال حق بداند و بگوید خدا زیباست و...

عرفان علمی است که از ذات اسماء و صفات خداوند بحث می کند و این که چگونه سالک از شناخت اسماء و صفات خداوند به ذات الهی رهنمون می شود و نیز طریقه ای است که در آن دل از ناپاکی ها تصفیه و از اخلاق طبیعی دور می شود و صفات بشری در آن از میان می رود. صوفی از خواهش های نفسانی اجتناب می ورزد و به صفات روحانی نزدیک می شود و در نهایت به علوم حقیقی و باطنی دست می یابد. صوفیان باطن گروی را بر ظاهر گروی، رشد ...

چکیده بحث از اسماء و صفات حق تعالی از مباحث پردامنه است. از میان صفات حق تعالی، "اراده الهی" یکی از پرسش‏های اساسی است. این تحقیق علاوه بر بیان مطالب کلی پیرامون اراده، به بررسی معنا و ماهیت اراده الهی و مسائل پیرامون آن از دیدگاه سه متفکر شیعی، اشعری و معتزلی (شیخ طوسی، فخررازی و قاضی عبدالجبار) می‏پردازد و سپس نظرات این سه متفکر را با هم مقایسه می‏کند و وجوه تفاوت‏ها تشابهات آن‏ها را بیان می...

هرجان بیداری ازخود می پرسد‘این اقیانوس بیکران وپرتلاطم وجود سرچشمه اش کجاست ؟جان عالم دنائی حقیقی کیست ؟ وجودشکوفا از محو حقیقت خود ‘جواب می شنود‘((لاهوالاهو))او که این سؤال و جواب ازاوست ‘او که در حجاب کبریائی خود محتجب است و فقط از وراء اسماء و صفات با چشم جان مشاهده می شود. گره تاریکی و محدودیت ادراک حسی ‘ اهل دنیا را به خود مشغول داشته و از دیدن نور محروم مستند ولی ضمیر و دل اولدالالباب و ...

در بینش «ابن عربی» ظهور هستی همراه است با ظهور اسماء الهی، و در بین آن اسماء به دلیل تمایل به ظهور حبی تناکح صورت گرفته است. در نتیجه منشأ عوالم میل به ظهور اسماء بوده است. تناکح اسمائی منجر به تکوین شده و در تمام حضرات لحظه به لحظه این هم آمیزی صورت می پذیرد. اما شکل تناکح و تولد منتجه از آن در هر حضرت یا عالمی متفاوت با حضرات و عوالم دیگر است. البته ظهور اسماء در مظاهر متعدد منافی با اتحاد ذا...

اگر عناصر اصلی جهان بینی را نوع نگاه خود به آغاز و پایان هستی و رسالت و جایگاه انسان بدانیم، اهمیت انسان شناسی و تعریفی که از وی ارائه می شود و چشم اندازی که برای آینده او در نظر گرفته می شود آشکار می گردد. این مقاله درصدد بیان ارتباط بحث صفات جمال و جلال الهی و انسان شناسی است. از آنجا که متکلمان، حکما و عرفای اسلامی با توجه به آیات وروایات انسان را خلیفه خداوند می دانند و خلافت را به معنای تخ...