فضای خودمانی فضایی است که فرد ساکن محله در آن احساس تعلق می­کند، فضا را از آن خود دانسته و خود را نیز جزئی از فضا می­داند. چنانچه  انسان در فضا احساس راحتی و تعلق داشته باشد، حضور وی در فضا پررنگ­تر شده و زمینه خاطره­سازی برای وی فراهم می­شود. گذر گلچینان که در بافت تاریخی شهر یزد قرار دارد به­دلیل مداخلات صورت گرفته، بخشی از خودمانی بودنش را از دست داده است. اما به دلیل قدمت تاریخی هنوز قابلیت...

مصطفی وهبی التل ملقب به عرار (899 ا- 1949 م) بزرگترین شاعر و پرآوزه ترین ادیب، روشنفکر و فرهیختة اردن است. او از دیر باز به ادبیات فارسی و به ویژه رباعیات خیام روی آورد و از این رهگذر بودکه با زبان شیرین فارسی آشنا شد و حتی توانست گزیده ای از رباعیات خیام را به گونه ای مطلوب به زبان عربی برگرداند. این ترجمه، نخستین برگردان از زبان فارسی به عربی است. تلاش های شاعر بزرگ اردن در گسترش ادبیات فارسی...

تأثیر ادبیاتی بر ادبیات دیگر از پیامدهای تعامل فرهنگی ملل مختلف است. هیچ ادبیات پویایی نمی تواند خود را از تأثیر ادبیات ملل دیگر دور نگاه دارد و وقتی در دو سوی این معادلة تعامل فرهنگی و ادبی، دو ملت همزبان قرار گرفته باشند، مسئله ضرورتی دیگرگونه می یابد. در این میان ادبیات ایران و تاجیکستان که از یک آبشخور زبانی سیراب می شوند، می تواند محلی برای یک مطالعة تطبیقی باشد. در این مقاله، به بررسی وج...

در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می گیرد عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ های مختلف سعی در بیان آرمان ها و خواسته های خود دارند. به عنوان نمونه قیصر امین پور در ادبیات پارسی و محمود درویش در ادبیات عربی با بکارگیری نمادها در آثار خود، تداعی های پر رمز و رازی ...

پرداختن به پیشینه وهویت انسانی توسط ایرانیان در طول تاریخ درازپای بشری جریانی مداوم ورو به توسعه بوده است. از نگارش خدای نامکها و دیگر محصولات فرهنگی ومحفوظ نگاه داشتن اسناد و روایتها تا تالیف کتابهای ارزشمند و متنوع در دوران پس از اسلام وهمکاری در برپایی بنای رفیع تمدن وفرهنگ سترگ اسلامی، هرکوشش وپویشی در این حوزه درانحصار عنصر ایرانی بوده است. این مقاله می‌کوشد تا با نگاهی اجمالی به روند دگرگ...

در هنر به صورت عام و شعر کودک به وجهی خاص، تکید بر تنظیمات زیبایی‌شناسانه و ترفندهای زبانی، ادبی و ساختاری است؛ چون ادبیات کودک و نوجوان باید بیش‌تر از هنرهای دیگر از لحاظ میزان و چگونگی ایجاد ارتباط ارزیابی شود. نسبت متن ادبی با مخاطبان کودک و نوجوان کاربردی نظری و زیبایی‌شناسی است که یک‌سره از بافت اجتماعی و کاربرد تاریخی جداست. در ادبیات کودک ایران، شعر «باران» یکی از خوش ساخت­ترین و گویاتری...

سیاست خارجی ایران یکی از حوزه‌هایی است که توجه تحلیل گران متعددی را به خود جلب کرده و ادبیات گسترده‌ای به‌خصوص دریکی دو دهه اخیر در این زمینه تولید شده است. مقاله پیش رو با تقسیم ادبیات مذکور به سه دسته تاریخی، کاربست نظریه و نظریه‌پردازی به بررسی آثار موجود پرداخته و به این نتیجه می‌رسد که به‌رغم اهمیت تحلیل سیاست خارجی ایران تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه از حیث کاربست نظریه‌ها و نظریه‌پردا...

در این مقاله کوشش کرده­ایم، با ذکر مستنداتی از متن کتاب تاریخ بیهقی و نیز مستند به برخی از ویژگی­های داستانی در آثار معاصران، اثبات نماییم که تاریخ بیهقی فراتر از کتاب تاریخ در معنای مصطلح و در حقیقت یک اثر پرمحتوای سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و ادبی با زمینه­های داستانی همچون داستان تاریخی است؛ ضمن آن که ویژگی­های گزارش، روزنامه و فیلم­نامه نویسی را هم یکجا داراست. و لذا تاریخی است از لونی دیگر. ا...

انقلاب اسلامی ایران به‌ منزلة تحولی بنیادین در ارزش‌ها و اندیشه‌ یک ملت، بی‌تردید برآمده از سنت دیرینه‌ فرهنگی ما است، زیرا هرگونه دگرگونی در ذهنیت یک جامعه اساساً در جریان پیوسته‌ تاریخی رخ خواهد داد؛ بنابراین باید آن‏را در تأثیر و تأثری دوسویه دریافت. تغییر در محتوا و مضمون و صورت و قلمروها در انواع گوناگون هنر، اعم از شعر و ادبیات در نتیجة‌ انقلاب، واقعیتی روشن است. بررسی نقش زبان فارسی که زب...

جامعه‌شناسی دانشی است که به انسان و ارتباطات او در جامعه می‌پردازد. فرهنگ محصول ارتباطات اجتماعی است و ادبیات یکی از این پدیده‌های فرهنگی، و خالق اثر ادبی تصویرگر جامعه در اثر هنری خود است. وقتی به ارتباط میان جامعه و ادبیات می‌پردازیم وارد حوزة جامعه‌شناسی ادبیات شده‌ایم. نقد جامعه‌شناختی ادبیات یکی از رشته‌های نسبتاً نوین در نقد ادبی است که تاریخچة طولانی‌ای دارد. در آغاز قرن نوزدهم ایپولیت تن...