ای. ال. داکتارو خالق رمان‌هایی است که با نوسان میانِ تاریخ و داستان، پرسش‌های بنیادینی در بابِ تاریخ و معنای آن مطرح می‌کنند. چون او در سنتِ تاریخ‌محورِ یهودی بالیده، تفسیرِ دیدگاهِ تاریخی‌اش اهمیت فراوانی در درک آثارش دارد و در میان رمان‌هایش، کتاب دانیال که صریحاً به مسئلۀ تاریخ می‌پردازد، بیش از همه می‌تواند در شناختِ فلسفۀ تاریخِ او یاری‌مان کند. در این مقاله با تکیه بر آرای میرچا الیاده و تفحص در م...

فاصله گرفتن دینداری افراد یک جامعه از آنچه دین خواسته است، علاوه بر احتمال ابتلائات پیش¬بینی شده از سوی دین، به جهت پیچیدگی جامعه و در¬هم¬تنیدگی دین با اجزای زندگی فرد و جامعه، تغییرات عمیق و گسترده¬ای را در سطوح مختلف جامعه ایجاد شده است. عوامل متعددی در ایجاد این فاصله نقش دارند که بررسی میزان و چگونگی تاثیرشان در نتیجه¬ی مقایسه¬ی الگوی مطلوب دینداری از منظر دین که آن را « الگوی حقیقی دیندا...

پیش از این در شمارة 11 و 12 نخستین بخش از معرفی وشرح نقدهای عرفانی امام خمینی بر متن و شرح کتاب فصوص الحکم ابن عربی،ضمن معرفی و توصیف کمّی و کیفی این نقدها که در قالب مجموعه‌ای از تعلیقات ایشان بر شرح فصوص قیصری به جا مانده است ، به ط...

همیشه مشکلات انسان ناشی از ندانستن نیست بلکه در بسیاری از موارد از غفلت و فراموشی است. دنیا و اسباب آن موجبات غفلت انسان است،شیطان هم در کمین کوچک ترین لغزش از جانب انسان هاست که آنها را به طرف خویش سوق دهد.در مقابل غفلت وفراموشی مفهوم یادآوری وجود دارد که این دو ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. طبق آیات و روایات وظیفه اصلی پیامبران، یادآوری است آنان فطرت فراموش شده هر انسان را بیدار نموده وتوحید و...

داستان حضرت آدم(ع) در قرآن، هماره مورد تردیدها و ابهاماتی درباره‌ اصل وجود تاریخی وی، احکام خاص شریعت حضرت آدم(ع) و پیامبری وی بوده است. بازپژوهی تفاسیر قرآن، نشان داد که در مجموع، سه دسته شبهه درباره‌ شخصیت، شریعت و عصمت حضرت آدم(ع) وجود دارد. این شبهات در عصر حضور اهل بیت(ع) مطرح بودند و قرینه‌ای بر کهن بودن این شبهات است. مستندات روایی این شبهات، فاقد اعتبار لازم هستند و محتوای آن‌ها متأثر ا...

چکیده: در این مقاله­ ضمن تبیین اخلاق خاص قرآن که می­توان آن را «اخلاق عرفانی قرآن» نامید، تطبیق آن با عرفان به­ویژه عرفان عملی صورت ­گرفته است. علامه طباطبایی ذیل تفسیر برخی آیات قرآن از سه نوع اخلاق «مادی- فلسفی»، «عام انبیا» و «خاص قرآن» نام برده و نوع اخیر را مخصوص اسلام و غیر مسبوق به سابقه معرفی نموده است. با تأمل در ماهیت، مبانی و اهداف این نوع اخلاق، مشاهده می‌گردد که تشابهات فراوانی میا...

در منابع اسلامی و به‌ویژه روایات شیعه، از منابعی موسوم به «صُحُف» منتسب به انبیای بنی‌اسرائیلی پیشین یاد شده است؛ آثاری که دربردارندۀ مباحثی همچون اخلاقیات و برخی مسائل اعتقادی و پیش­گویی‌های انبیا از حوادثی است که در جامعۀ اسلامی رخ خواهد داد. در میان منابع غیر رسمی عهد قدیم نیز آثاری به پیامبران و اولیای بزرگ همچون آدم، خَنوخ، نوح، ابراهیم و موسی منتسب شده است. این پژوهش در پی این مسئله است که آ...

صبر در قرآن کریم به عنوان راهبرد پیشبرد اهداف انبیا مطرح است. این راهبرد در طول حیات و رسالت حضرت محمد ص کارکرد فراوانی داشته است. کفار برای انصراف رسول اکرم ص از انجام رسالت خویش، طرح های مختلف از جمله تطمیع، اذیت و آزار، تخریب شخصیت، تحریم شنیدن قرآن و محاصره اقتصادی را اجرا کردند اما ان حضرت ص با صبر تام محمدی بر تمام این طرح ها غلبه نمود. کفار در تخریب شخصیت حضرت از هیچ چیز فروگذار نکردند و...

شکوفایی عقل، رسالت همه انبیا و اولیا بوده است. مردم در عصر ظهور در اثر تجربه و بلوغ تاریخی، آمادگی لازم برای تکامل عقول را خواهند داشت و امام× رسالت جهانی خویش را با تکامل عقول انسان ها آغاز می کند. براساس برخی احادیث، عقول در عصر ظهور تکامل می یابند و ابزار این جمع و تکمیل عقول، دستان پرتوان ولایت است. معنای جمع شدن عقول، جمع شدن عقل فردفرد انسان ها است و نتیجه آن، رسیدن همه به اتّحاد و اجماع ا...

چکیده واقعۀ غدیر در جریان تاریخ اسلام، از سال دهم هجری تا به امروز، چالش برانگیزترین مسئله میان مدرسۀ اهل بیت (علیهم السّلام) و مدرسۀ عامه بوده است. آیات غدیر از حیث شأن نزول، پژوهش های بسیاری از فریقین را به خود جذب کرده است. در مقالۀ حاضر برآنیم تا با برشمردن ویژگی های انبیا (ع) و ارزیابی امامت به عنوان پشتوانه و قرین رسالت در قرآن، و نیز با توجه به نقش اساسی اسباب النزول در تفسیر آیات و بیان ...