برخی از متون فقهی و نیز برخی از قوانین به تبع آیه ی 33 سوره ی مائده ( إِنَّما جَزاءُ الَّذینَ یُحارِبُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَساداً أَنْ یُقَتَّلُوا أَوْ یُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَیْدیهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلافٍ أَوْ یُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذلِکَ لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیا وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَهِ عَذابٌ عَظیمٌ ) ، عنوان محارب و مفسد فی الارض را در کنار هم ذکر کرده اند ؛ به گونه ای که موهم این معناست که این دو ، به نحو ترادف بر موضوع واحدی ( مَن جَرَّدَ السِّلاح لإ...

در مفهوم و تفسیر عبارت «و اتوا حقه یوم حصاده» در آیه 141 سوره انعام بین مفسران اختلاف است؛ برخی آن را به زکات واجب و شرعی و برخی به صدقه و انفاق تفسیر کرده‌اند؛ برخی نیز این آیه را منسوخ به آیه زکات (توبه/103، نازل‌شده در مدینه) می‌دانند، برخی دیگر آن را بر زکات واجب و شرعی تفسیر نموده و از آنجایی که سوره انعام مکی است و زکات در مدینه تشریع شده است، این آیه را در ردیف آیات مستثنیات قرار داده‌ان...

ارتباط اسمای حسنای الهی با محتوای آیات در سوره های توبه، هود،یونس و یوسف،موضوع اصلی این تحقیق می باشد.اسمای حسنای مذکور در آخر آیات از دو جهت مورد توجه می باشد: یکی اینکه تنها ترین راه شناخت خداوند، فقط از راه اسما و صفات او برای بشر میسر است و دیگر اینکه قرآن کریم از نزد خدایی نازل شده که حکیم مطلق است و همین حکمت اقتضا دارد که هر واژه را در جای اختصاصی خود قرار گرفته باشد.با توجه به این مطلب،...

آیه 24 سوره نساء که به «آیه متعه» نیز معروف است، از جمله آیات پربحث و مناقشه میان مفسران شیعه و سنی است. علاوه ‏بر اختلاف دیدگاه ها در معنا و تفسیر آیه، وجود برخی از روایات مشعر به قرائت متفاوت این آیه و وجود عبارت اضافه ‏در برخی از قرائت های منسوب به صحابه و ائمه (ع)  باعث گردیده است که این آیه از جنبه قرائت و شبهة تحریف قرآن ‏نیز دارای اهمیت گردد. در این نوشتار با بررسی متنی و سندی روایات نقل...

قرآن پژوهان درباره معناشناسی امامت حضرت ابراهیم در آیه 124 سوره بقره اختلاف نظر دارند. در این میان علامه طباطبائی نظریه بدیعی را ارایه کرده، امامت را به «هدایت به امر» معنا می کند چون در برخی از آیات (مانند السجده، 24؛ الانبیا، 72) هدایت به امر وصف امام قرار گرفته چنان که گویی در صدد بیان معنای آن است. هدایت به امر از نظر علامه همان هدایت باطنی تکوینی است که در آیات دیگر قرآن از آن یاد شده است ...

توجه به گذشته و بازآفرینی واقعیت ها از جمله مواردی است که قرآن در راستای هدف هدایتی خود بدان پرداخته است. آفرینش آسمان ها و زمین ، آفرینش انسان ، داستان حضرت آدم و حضرت حوّا ، بیان سرگذشت پیامبران و اقوام و ... از جمله مسائلی است که قرآن به صورت گزینشی و در بیشتر موارد به شکل جزئی به آن ها پرداخته است. آگاهی کامل و جامع نسبت به چنین مواردی از دیرباز در ذهن هر انسانی و از جمله مفسران قرآن شکل گرف...

این مقاله، مناسبات و/ یا زنجیرمندی مفهومی و متنی را در سطوح خرد و کلان در قصص قرآنی با نگاهی به داستان یونس (ع) بررسی می کند. ابتدا این مسئله مطرح می شود که میان آیات یک سوره با یکدیگر و با سایر سوره ها، از جمله قصص قرآنی، چه تناسبی برقرار است. سپس، ضمن اشاره به پیشینه علم المناسبه در سنت تفسیر قرآنی، از دیدگاه زبان شناسی، بحث زنجیرمندی مفهومی و متنی در سطوح خرد و کلان مطرح می شود: «ساز و کاری ...

وحدت موضوعی و به دنبال آن، تناسب و ارتباط میان آیات و سوره¬های قرآن کریم از جمله مباحثی است که در سال های اخیر، توجّه قرآن پژوهان را به خود جلب کرده است. یکی از مفسّرانی که در بحث¬های تفسیری خویش، این نظریه را با نگاه ویژه ای دنبال کرده، سعید حوّی، مؤلّف کتاب «الاساس فی التفسیر» است. وی در جانبداری از نظریة وحدت موضوعی قرآن، معتقد به یگانگی مفهومی تمام سوره¬ها در مجموع سورة بقره است. در این مقاله، ...

سوره فجر در مکه نازل شده؛ 30 آیه، 139 کلمه و 509 حرف دارد، و همانند بسیاری دیگر از سوره‌هایی که در مکه نازل شده، آیاتش کوتاه، تکان دهنده، پر محتوا و همراه با هشدارهای فراوان است. از این جهت این سوره را "سوره حسین بن علی(ع)" نامیده اند که قیام و شهادت آن حضرت در آن تاریکی طغیان، مانند طلوع فجر، از نو منشأ حیات و حرکت گردیده است. در این پژوهش معنی فجر و تعبیر آن، فضیلت سوره فجر، معرفی آن به عنوان...

آیه 33 سوره احزاب به آیه تطهیر معروف است. خداوند سبحان در این آیه، اهل بیت را از هر گونه پلیدی و پلشتی و ناپاکی مصون معرفی فرموده است. مصداق های دقیق اهل بیت کیانند؟ همه دانشمندان شیعه و گروهی از علمای اهل سنت این آیه را درباره اصحاب کساء می دانند و برخی دیگر از آنان، زنان پیامبر ص را نیز از مصادیق آن گمان می کنند. اما اینکه کدام گروه در رای و اعتقاد خود بر راه صواب هستند و کدام گروه بر طریق خط...