امروزه یکی از پرکاربردترین انواع تحلیل ادبی، تحلیل بر طبق نظریات یونگ است. یونگ، روان¬پزشک سوئیسی موسّس مکتب روان¬شناسی تحلیلی است. او کار فروید در زمینه روانکاوی را وسعت داد و امروزه آثار او از برجسته¬ترین و پرطرفدارترین منابع روان¬شناسی و تحلیل آثار ادبی محسوب می¬شود. او با تمرکز و تحقیق بر مضامینی چون ناهشیار جمعی و کهن¬الگو جایگاه خود را در میان روان¬شناسان و نقد آثار ادبی ارتقاء بخشید و با ...

مجموعه ی حاضر نقد روان شناختی غزلیات عارفانه ی سنایی غزنوی، شاعر و حکیم قرن ششم هجری، بر اساس نظریات روان شناسی یونگ که داده های روان شناسی وی افق های تازه ای از متن را پیش چشم محققان گشوده است. می باشد. علت انتخاب غزلیات عارفانه سنایی در این پژوهش ، یکی از اهمیت آن از حیث جوهره ی شعر فارسی است؛ و دیگر اینکه سنایی آغازگر شعر و غزل عرفانی در ادبیات فارسی است و عرفان و مفاهیم عرفانی را به حوزه ی ...

آرزوی بی مرگی، «فنا فی الله» یا ابدیّت، بازتاب وسیعی در شعر و ادب پارسی داشته است. سهراب سپهری، شاعر عارف معاصر که از عرفان شرق آسیا بهره ای زیاد دارد، همواره در آثارش، با گونه ای تلاطم درونی، عملاً این موضوع را مطرح نموده است. برای مثال «سفر کردن» یکی از این موارد است. وی سی و دو شعر با مضمون «سفر کردن» دارد که بیست و دو مورد آن، سفرهای معنوی هستند که نوعی سفر به ابدیّت اند زیرا او از سفر استفاده...

بیان مسئله: باور به ذات مادینۀ هستی و تقدم آیین نیایشی ایزدبانوان در غالب تمدن‌ها پذیرفته شده است. طبق آرای یونگ این باور در قالب آرکی‌تایپ‌های مادینه (آنیما و مادر)، که عامل مؤثر درخلاقیت هنری است، در ناخودآگاه جمعی بشر نهادینه شده و به‌صورت رمزهای مادینه در آثار هنری مختلف تبلور می‌یابد. معماری آمیخته با خلاقیت و مظهری برای ارزش‌ها و باورهایی است که گاه در قالب رمزی بروز می‌ی...

نقد روان‌شناختی از شاخه‌های پویای نقد ادبی معاصر است که خود زیرشاخه‌های متعددی دارد. یکی از آن‌ها نقد از دیدگاه کارل گوستاو یونگ است. آثار هرمان هسه را می‌توان از دیدگاه روان‌کاوانه یونگ به‌خوبی نقد و تحلیل کرد، زیرا اندیشه‌ها و افکار او در موارد زیادی به یونگ شبیه است. آن‌ها با هم ارتباط مستقیم داشتند. هردو به سمبل‌ها و نمادها علاقه‌مند بوده آن‌ها را تفسیر و تحلیل می‌کردند. هسه نیز مانند یونگ ...

چکیده: ادبیات عرفانی حوزه‌ای وسیع و گسترده از رمزپردازی را پیش چشم خواننده‌ی رمزجو می‌گشاید. خاصیت رمز، دوسوگراییِ آن است. رمزهای عرفانی از دو ساحتِ متقابلِ آسمانی و زمینی برخوردار هستند. واژه‌ی زن در ادب فارسی از کلمه‌هایی است که دست‌مایه‌ی رمزپردازی و سمبولیسم قرار گرفته است. مقاله‌ی حاضر تلاش می‌کند تا وجوه مختلف این سمبولیسم را مطالعه کند. میدانِ این مطالعه، شعر و نثرِ عرفانی است. از مجموعه‌ی شع...

بررسی متون ادبی از دیدگاه روان کاوی، از تحقیقات میان رشته ای است که می تواند در رمزشناسی این آثار و درک ژرفای آن ها مفید باشد. روان کاوی خود حوز? وسیعی دارد و به شاخه های متعدد تقسیم می شود. یکی از این شاخه ها «روانشناسی تحلیلی » یونگ است که منشأ پژوهش های فراوانی در آثار ادبی شده است. در نظریه یونگ ناخودآگاه جمعی و کهن الگوهای موجود در آن و موضوعات مربوط به آن ها مانند اضداد و رویا اهمیت ویژه ...

به نظر ما شباهت دیدگاه های یونگ با مولانا در غزلیات شمس به سه بخش تقسیم می شود. بخش نخست شامل کهن الگوها می شود. یونگ بود که به وجود ضمیر مشترکی در همه ی آدمیان اصرار ورزید و محتویات این ضمیر را archetype یا کهن الگو نامید. از نگاه یونگ کهن الگوها گوناگون اند؛ اما مهم ترین آن ها عبارت اند از: نقاب، سایه، آنیما، آنیموس، پیرخردمند و خود. از آن جا که زبان مولانا در غز ل ها، به گفته ی مناقب نویسان ...

کهن الگوها ، نمادها و اساطیر، عناصر اصلی آفرینش های هنری و کاملاً با هم مرتبط هستند که با بررسی آنها در شعر شاعران مختلف می توان به خصوصیات و دیدگاه های خاص آنان پی برد. عوامل ظهور و قالب انعکاس این عناصر در شعر معاصر، و شگردهای خاص هریک از شاعران در نوع استفاده از این عناصر از سوالات اصلی این تحقیق به شمار می رود. اوضاع خاص اقلیمی، گرایش های سیاسی و فضای خانواده، کاملاًدر ظهور کهن الگوها، نمادها...

چکیده برخی صاحب نظران، نقد روانشناسانه را یکی از مهم ترین اقسام نقد به شمار آورده اند. در این نوع نقد، آثار ادبی براساس دیدگاه های مطرح شده در مکاتب روانشناسی، نقد و بررسی می شود. در سال های اخیر نیز، پژوهش های بسیاری در زمینه نقد و تحلیل آثار ادبی با توجه به دیدگاه های روانشناختی، به ویژه نظریه یونگ، صورت گرفته است. یکی از مفاهیمی که در روانشناسی تحلیلی کارل گوستاو یونگ مطرح شده، مفهوم کهن ا...