کتاب شرح ابن­عقیل سده­هاست در حوزة ادبیات تعلیمی در مکتب­خانه­ها و حلقه­های درس جهان اسلام از گزیده­ترین متون در علم نحو به شمار می­رود. این پژوهش می­کوشد کتاب مذکور را از لحاظ شکلی و بیشتر محتوایی به عنوان متنی آموزشی بررسی و تناسب و کارایی آن را با فضای جدید آموزشی در دانشگاه­های ایران ارزیابی کند. در بخش محتوایی به اصالت علمی، سازواری با سطح علمی دانشجویان، روزآمدی اطلاعات، کیفیت ارایه، نظم ...

یادگیری و شناخت بهتر زبان، مستلزم آشنایی با ساختار و قواعد دستوری زبان است. زبان عربی بر پایه ی دو بخش اصلی، صرف و نحو استوار است. این پایان نامه به بررسی و کشف شباهت ها و تفاوت های صرفی میان هر سه نوع کلمه، یعنی فعل، اسم و حرف می پردازد. هدف اصلی برای این چنین مقایسه هایی، ایجاد مجموعه ای مستقل در قواعد دستوری زبان عربی می باشد تا برای یادگیری و آموزش آسان تر، به دانشجویان، صاحب نظران و علاقمن...

یکی از زمینه­های پژوهش­های ادبیّات تطبیقی، بررسی ترجمه­ها از یک منبع به زبان­های گوناگون است. این مقاله در زمینۀ تطبیق کلّی و جزئی کلیلۀ عربی ابن مقفّع، با ترجمه­های فارسی منشی و محمّد بخاری است و نگارندگان تلاش نموده­اند تا دیدگاهی تحلیلی دربارۀ منشأ و موضوع ابواب و نیز راز تفاوت ترجمه­ها ارائه دهند. حکایات هندی که برای آموزش درس سیاست و مسائل جهانی بوده­اند، به نسبت تفکّر و فرهنگ مترجمین جنبۀ اخلا...

صرف و نحو یکی از علومی است که با انگیزه­ی کاربرد و استفاده­ی صحیح زبان عربی، بویژه زبان قرآن پا به عرصه­ی وجود گذاشت و سبب پیدایش مکاتب و آثار بیشماری در این علم گردید. یکی از کتب معاصر که در زمینه­ی آموزش زبان عربی به رشته تحریر درآمده، کتاب «النحو الأساسی» تألیف سه تن از پژوهشگران کویتی است که در راستای آفرینش اثری در حد متوسط با اسلوبی متفاوت در زمینه صرف و نحو نگاشته شده­است. این جستار سعی ...

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...

جیمز بلمی ازجمله مستشرقانی است که گمان می‌کند اشتباهاتی در متن قرآن وجود دارد. او به دلیل پیدانکردن داستان «شعیب» در کتاب مقدس و واژۀ «شعیب» در زبان‌های عبری، آرامی و کتیبه‌های عرب باستان، معتقد است واژۀ «شعیب» در قرآن، صحیح ثبت نشده و اصل آن «شعیا» یعنی صورتِ عربی کلمۀ «اشعیاء» است و داستان «شعیب» در قرآن بازگویی از پیش‌گویی «اشعیاء» دربارۀ عرب است و اصحاب ایکه، بازرگانان ددان در زمان اشعیاء نب...

کتاب صرف موبد تألیف شیخ عبد العلی موبد بیدگلی است و به سال 1340 هجری قمری به نگارش درآمده است. موبد که مدتی درگیر روزنامه نگاری و جریان های سیاسی دوران مشروطه بوده، به سبب شیفتگی به زبان، فرهنگ و ادبیات پارسی، افزون بر سرایندگی، به تدریس و پژوهش در این زمینه نیز روی آورده و کتاب هایی همچون نسخ موبد و پستای موبد را به نگارش درآورده و در نظارت بر تصحیح شاهنامۀ معروف به شاهنامۀ امیر بهادری، ه...

چکیده مقامه نوعی داستان پردازی با جملات زیبا و کلمات مسجع است که آرایه های ادبی در آن به صورتی زیبا به کار می رود. این فن، یکی از مهمترین فنون ادبیات عربی است و هدف آن بیشتر بعد هنرنمایی لفظی آن است تا بعد داستانی آن. از اهداف نویسندگان مقامات همچنین، جنبه قدرت نمایی و هنرنمایی و آموزش واژگان به علاقه مندانش بوده است. یکی از آثار نوشته شده در این زمینه، کتاب المقامه اثر نویسنده مشهور عرب، دکتر...

تایپوگرافی فارسی عربی، با وجود پیشرفت های زیادش در سال های اخیر، هنوز از سردرگمی طراحان بین اصول خوشنویسی قدیم و اصول تایپوگرافی جدید رنج می برد. پژوهش حاضر، با روش تطبیقی مقایسه ای و با هدف کنکاش در این اصول و شناخت تفاوت ها و شباهت های آن انجام شده?است؛ با این امید که در نتیج? این شناخت، بتوان به روشی جامع برای آموزش و فعالیت در این حوزه دست یافت. در این پژوهش، تایپوگرافی لاتین با سابقه ای ط...

مهارت شنیداری همچون هر مهارت دیگری نوعی توانایی اکتسابی است که ایجاد و تعمیق آن مستلزم یادگیری در فرد است و این مهارت نقش بسیار مهمی در فراگیری سایر مهارت های زبانی ایفا می کند و از آن جایی که عاملی مهم در برقراری یک ارتباط است، در یادگیری زبان خارجی نیز از نقشی محوری برخوردار است. برای تقویت مهارت شنیداری در واحدهای درسی رشته زبان و ادبیات عربی در کشور ایران، 6 واحد درسی به نام آزمایشگاه زبان...