با مطالعه ی دیوان جمال الدّین اصفهانی در می یابیم که وی توانسته بسیاری از آداب و رسوم، قصص قرآنی، اعتقادات طبّی و نجومی و باورهای مردمی مربوط به روزگار خود را همراه با تصویرپردازی های خیالی به سلک نظم بیاراید و بدین وسیله میزان تأثیرپذیری خویش را از اندیشه های اجتماعی و بهره گیری از دانش های روزگار نشان دهد. این پایان نامه درقالب چهار فصل تهیه و تنظیم شده است:

یکی از شاخصه های بررسی تاریخ جوامع، فرهنگ و تاریخ مرتبط بدان است و عصر صفوی در ایران یکی از دوران تأثیرگذار در روند فرهنگی مردم این سرزمین بر شمرده می شود. در این عصر، با رسمیت و نهادینگی تشیع امامیه هر عنصر فرهنگی در قالب آن قرار گرفته و مورد سنجش و سپس مورد قبول جامعه می گردید. با توجه به اینکه کاشان از شهرهای با سابقه شیعه به شمار می آید، می توانسته در عصر صفوی از اهمیت بالایی برخوردار باشد؛...

از مباحث مهم و مطرح در جوامع اسلامی آن است که آیا زنان مسلمان می توانند در جامعه حضور یافته و به ایفای نقش اجتماعی خود بپردازند؟ در این صورت، با توجه به این که مشارکت اجتماعی بانوان مستلزم ارتباط و معاشرت با مردان نیز هست، آیا فقه اسلامی که برگرفته از قرآن کریم و روایات وارده از اهل بیت (ع) است، این گونه ارتباط را تأیید می کند یا نه؟ آیا این معاشرت ها محدود است یا مطلق؟ و اگر محدود است چه حد و ...

سمک عیار کهن‌ترین داستان عامیانة فارسی است که فرامرز بن خداد الارجانی آن را در سدة ششم به نگارش درآورد. اصل این حکایت با استناد به شواهدی، به تاریخ قبل از اسلام بازمی‌گردد. تقریباً هیچ اثری دربارة آداب و رسوم مردمان گذشته در دست نیست؛ به همین سبب این داستان مرجع بسیار ارزشمندی برای دست‌یابی به برخی از آداب و رسوم و به‌طورکلی جامعه‌شناسی تاریخی گذشتگان است که مبهم مانده است. درحقیقت اصل این داستـ...

میرزا محمدحسن، متخلص به قتیل، شاعر و نویسندۀ فارسی‌گوی شبه‌قارۀ هند، در سال 1226ق، کتاب هفت‌تماشا را تألیف کرد. هدف او تحریرِ آداب و رسوم هندوان و مسلمانان ساکن شبه‌قارۀ هند بود. بخش اعظم این اثر دربرگیرندۀ آداب زندگی مردم سرزمین‌هایی چون کشمیر، پنجاب، شاهجهان‌آباد (دهلی) بوده است. برخی از این آداب و سنن مختصِ هندومذهبان و شماری دیگر مربوط به مسلمانان شبه‌قاره است و پاره‌ای از آن‌ها هم ب...

به دنبال فتح ایران توسط مسلمانان و گرویدن اکثریت ایرانیان به اسلام، فرهنگ ایرانی تغییرات اساسی یافت. با وجود این، بخش چشم‌گیری از سنن و آداب ایرانی پیش از اسلام حیات خود را در کنار ارزش‌های جدید دینی، حفظ‌کرد. تحولات سیاسی و دینی در ایران باعث شد برخی از این سنت‌ها دست‌کم چندی فراموش یا کنار نهاده شود، اما پس از گذشت دو سده از فتح ایران و به دنبال روی کار آمدن حکومت‌های محلی، تلاش‌هایی برای باز...

‏تحقیق درباره فرهنگ و آداب و رسوم سرزمین ایران، ضمن آنکه بسیاری از نقاط تاریک ادبی روشن می کند، از جهات مختلف و به دلایل گوناگون اهمیت دارد. در این میان،  شناسایی فرهنگ عامه با استفاده از متن ادبی، فواید فراوانی دارد که در این مقاله، به برخی از آ نها اشاره شده است.‏مقالة حاضر، پژوهش است در فرهنگ عامیانة اسلامی _ ایرانی و آذربایجانی با رجوع به آثار خمسة ‏نظامی که پنج اثر گرانقدر او - مخزن اسرار،...

دنیای علم و استدلال به ما تکلیف می کند که با همه سونگری، بحث اجتهادی جدیدی در قضاوت زن از نظر دلیلهای فقهی انجام دهیم و با بازنگری در دلائل این مسئله کشف کنیم که آیا واقعا دلی محکمی بر عدم جو از قضاوت زن وجود دارد یا نه؟ در این رساله سعی شده به بررسی و ارزیابی ادله منع قضا برای زن بپردازیم تا مشخص شود که این ادله قابل قبول هست یا خیر؟ به عبارت دیگر مشخص شود مسئولیت قضاوت به عنوان یک تکلیف متوجه...

در عرفان عملی، سالک برای طی مسیر سلوک، نیازمند رعایت آدابی است. با توجه به اینکه به لحاظ دینی، عقلی و تجربی رعایت آداب سلوک مورد تأیید می­باشد، پیروی از آداب برای دستیابی به مقصد ضروری است. ذکر از جمله آدابی است که هم در قرآن و سنت و سیره رسول اکرم (ص) و هم در کتاب­های عرفانی به آن سفارش شده است. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی اهمیت آداب سلوک در عرفان عملی، تلاش شده با استفاده از متن کتاب­های عر...

چکیده ندارد.