آثار ادب فارسی گستره­ای پهناور از مفاهیم معنوی، ادبی و اخلاقی است. هر پویندۀ صاحب­نظری می­تواند جلوه­ای از اندیشۀ خویش را در آثار ادبی پربار ایران بازیابد و این نشانگر آنست که ادیبان ایران بیشتر عارف، دانشمند، فیلسوف، منجّم، روانشناس، جامعه­شناس و امثال آن بوده­اند. در این مقاله قسمت­هایی از قرآن و ادبیّات عرفانی ایران به پژوهش گرفته شده است تا بار دیگر پیوستگی غیرقابل انکار روانشناسی با علوم قرآ...

با نگاهی گذرا بر آثار بزرگان ادب فارسی پیداست که بسیاری از عبارات و تعبیرات و اشارات آنان به اقتباس یا الهام از این کتاب مبین و یا احادیث ائمه معصومین (ع) است. تمکین از ادبیات قرآنی توسط شاعران و نویسندگان عامل مهمی در اعتلا وفخامت بخشیدن به آثار آنان بوده است. اصولاً نمی توان در حوزه تاریخ ادبی ایران اثری یافت که متأثر از قرآن و حدیث نباشد. در قرن چهارم که اوج تمدن اسلامی بوده سهم ایرانی ها چه...

سده ی ششم هجری دوران شکوفائی علوم ادبی واسلامی بود. دانشمندان بزرگی دراین دوران زیستند و آثاری گرانسنگ از خود برجای نهادند: طبرسی، ابوالفتوح رازی، زمخشری، بیهقی، ابن جوزی، ابن فتال نیشابوری وابن اثیر از شمار این عالمانند. یکی از این دانشمندان ذوالفنون ابن شهرآشوب مازندرانی بودکه پس از بهره گیری از استادان نامی به تالیف آثاری ارزشمند دست یازید. تسلط ابن شهرآشوب برادبیات و شعر عربی در آثار او نما...

این رساله حاصل مطالعاتی است که در حدامکان با مراجعه به جمیع آثار علامه و ابن تیمیه در پی تطبیق این دو دیدگاه انجام گرفته است. هدف اصلی نگارنده، رسیدن به نقاط اشتراک و افتراق این دو نظریه برای رسیدن به این منظور واژه تأویل در منابع لغوی، قرآنی و روایی مورد بررسی قرار گرفته است.

احمد شوقی ،شاعر چیره دست وتوانای قرن 12، در بحبوحه ی زندگانی پر فراز ونشیب ادبی وسیاسی خود به مقامی عالی ورفیع دست یافت .شایستگی و لیاقت او به تبحر وموشکافی ادیبانه و دقتش در زبان عربی باز می گردد، وی با به کار گیری سرمایه ی ارزشمند در عصر مطالعات ادبی واندیشه های پر محتوای خود توانسته است از مفردات و واژه های قرآنی در جا های مناسب ودر لابه لای اشعار خود استفاده نماید. شعر احمد شوقی آینه ای است...

موتیف (بن مایه) از اصطلاحات رایج در حوزه هنر و ادب است. مهم ترین ویژگی آن تکرار شوندگی، معنی افزایی، معنی آفرینی و ... است. به کمک موتیف می توان جنبه های صوری و محتوایی آثار ادبی را نقد و تحلیل نمود. تأثیر قرآن کریم در شعر فارسی از مباحث مهمی است که تاکنون از این دیدگاه بررسی نشده است. در میان شاعران ادبیات فارسی، مولوی، سعدی و حافظ بسیار تحت تأثیر قرآن کریم بوده اند که این تأثیر در تلمیحات قرآ...

یکی از راه‏های دستیابی به پیشینه فرهنگ هر جامعه و آگاهی از علوم گذشته، احیای متون و آثار مکتوب بر جای مانده از بزرگان و دانشوران گذشته است. از جمله علومی که باید مورد مطالعه قرار بگیرد، علم تفسیر قرآن کریم و دستیابی به مفاهیم و معارف قرآنی است. مفسران قرآن کریم از شیوه کتابت برای انتقال مفاهیم و معارف قرآنی بهره برده اند که شمار زیادی از این آثار با وجود نیاز جامعه به فرا گرفتن و نشر آن، هنوز ب...

چکیده : دست یابی به دیدگاه های علوم قرآنی علما از اهمیت فراوانی برخوردار است .علت آن نیز در مقدمه بودن آن برای علم تفسیر بوده که عدم شناخت آن سبب لغزش مفسر می باشد. در این پایان نامه، دیدگاه های علوم قرآنی سید عبدالاعلی سبزواری در تفسیر مواهب الرحمن، مورد بررسی قرار گرفته است . از آنجا که بسیاری از مجلدات مواهب الرحمن چاپ نگردیده روشن است که تکمیل دیدگاه های سبزواری نیز در گرو چاپ مجلدات باق...

«تزکیه» از شاخص‌های مهم در فرهنگ اسلامی است که تبیین حوزه معنایی آن، نیازمند معناشناسی لغوی و قرآنی است. برای دست‌یابی به این مهم، علاوه بر بررسی کتب لغت، کاربردهای ماده «زکو» در قرآن‌کریم، بررسی معناشناسانه شده است که به دلیل ساختار ویژه و کشف روابط‌ زبانی واژگان مترادف و متضاد، نگاه‌های چندسویه‌ای را برتافته و به برداشت معانی دقیقی انجامیده است. واژه «تزکیه» در قرآن ذکر نشده، اما مشتقات آن، 5...

ژرار ژنت با طرح نظریة ترامتنیّت، فصلی تازه در نقد و مطالعة روابط بین متون گشوده است که بینامتنیت یکی از زیرگونه‌های آن است. بر اساس این الگوی بینامتنی، روابط بین متون می‌تواند به سه شکل صریح، غیرصریح و ضمنی باشد. بن‌مایه‌های دینی برگرفته از قرآن بخش جدایی‌ناپذیر شعر فارسی از آغازین دوران شکل‌گیری آن تا به امروز بوده است. به تعبیر بینامتنی، این بن‌مایه‌ها از اصلی‌ترین زیرمتن‌هایی هستند که در آفری...