در چند دهه اخیر پیرامون مفهوم تبیین، پرسش های مهمی در فلسفه علم طرح شده است که بیشتر آنها تاکنون پاسخ قانع کننده ای نیافته اند. این نوشتار قابلیت های عقلگرایی را در پاسخ به این پرسش ها بررسی می کند. دیدگاه عقلگرایانه ای که محور این نوشتار است تبیین یک رویداد را مستلزم کشف علت آن می داند. استدلال اصلی این است که بیشتر مشکلات مربوط به تبیین ناشی از سیطره رویکردی تجربه گرایانه است و موفقیت رهیافت ...

در پی‌جویی نگرش بازتابیده در قرآن کریم به موضوع ادراک و فهم، با حوزۀ معنایی گسترده‌ای روبه‌رو می‌شویم که در آن مفاهیم متعددی به یکدیگر پیوند خورده‌اند. از مفاهیم بنیادین این حوزه، «تدبّر» است. افزون بر آیات متعدد قرآن که با کاربرد تعابیر مختلف از لزوم تدبّر گفته‌اند، در چهار آیه از قرآن کریم نیز با کاربرد هم‌ریشه‌های واژۀ تدبر، از این عمل همچون یک تکلیف، یا حتی غایت نزول قرآن یاد می‌شود. بناست که...

فارابی در طراحی مدینه فاضله جایگاه ویژه ای را به هنرمندان اختصاص داده است. هنرمند پس از طبقه حکام و فرمانروایان الهی و در کنار خطیبان و پیشوایان مذهبی جای گرفته است. برای تبیین این جایگاه می توان چنین استدلال نمود که: -1 از نظر فارابی عامه مردم قدرت ذهنی کافی برای درک حقایق عقلی ندارند یا از انس و آشنایی کافی با امور عقلی و سعادت های عقلانی برخوردار نیستند. -2 در عین حال بالاترین سعادت و خوشبخت...

- تعریف مفهوم محور امامت چیست ؟ (چیستی) - دلایل وجوب اطاعت امام از منظر ثقلین چیست ؟ (چرایی) - حدود و گستره ی اطاعت امام تا کجاست ؟ (قلمرو) - پس از اثبات امامت منصوصه ی مِن عند الله برای معصوم ، تکلیف مامومین چیست ؟ و چه اثر عملی برای ما دارد ؟ (چگونگی : ]نظام امتثال[ : ]مقام تحقق[ ) فرضیهی این تحقیق در تبیین مفهوم امامت ، افتراض طاعت است . یعنی وجوب اطاعت ، بر اساس معارف قرآن و عترت ، تعریف...

چکیده: نعمت هر گونه بهره ی خوبی است که، انسان از آن استفاده می کند تا به کمال انسانی برسد. و همچنین رفاه و آسایشی است که، خداوند برای انسان ها قرار داده تا به وسیله ی بهره مندی از آن ها و تفکر در خلقتشان، خدا را شناخته و راه درست را بپیمایند که این نعمت ها لازمه ی زندگی بشر است. و زندگی اولین نعمتی است که به انسان ها داده شده است. قلمرو نعمت ها، در نظر حضرت امیر علیه السلام گسترده است. در این...

چکیده اندیشمندان مکاتب مختلف اسلامی بر معنای عصمت، کیفیت و شیوه ی برخورداری معصوم از آن اختلاف نظر دارند. این نوشتار به بررسی ریشه ها و علل این اختلاف از دیدگاه سه اندیشمند بزرگ اسلامی قاضی عبدالجبار با گرایش به مکتب معتزلی، امام فخر رازی با گرایش به مکتب اشعری و خواجه نصیرالدین طوسی با گرایش به مکتب شیعه پرداخته است. نگارنده به شیوه ی تحلیلی – توصیفی و استفاده از منابع کتابخانه ای و جستجو...

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه ی شکل گیری مفاهیم زبانی در دانش آموزان دختر و پسر ایرانی و افغانی دوره ی ابتدایی انجام شد. نمونه گیری در این پژوهش به صورت در دسترس انجام شد. گروه نمونه شامل 48 دانش آموز دختر (24 دانش آموز ایرانی و 24 دانش آموز افغانی مقیم ایران ) و 48 دانش آموز پسر (24 دانش آموز ایرانی و 24 دانش آموز افغانی مقیم ایران) در پایه های اول تا ششم بودند. برای جمع آوری داده ها، از آزم...

مبنایِ عقلی مناسبات دین و دولت دکتر علی رضا شجاعی زند تاریخ دریافت: 13/11/86 تاریخ پذیرش: 07/02/87 چکیده مناسبات دین و دولت را که در ادوار اخیر به موضوعی پیچیده بدل شده، از سه مسیر می توان بررسی کرد: مطالعة تاریخی جوامع، واکاوی آموزه ای ادیان و تأمل عقلی در اقتضائات دین و دولت. این مقاله با در پیش گرفتن مسیر سوم نشان می دهد تنها نسبت عقلی متصور میان آن ها، «همبستگی مثبت» است که با...

شناخت حقیقت علم و ادراک و چگونگی حصول ادراکات به طور اعم، و ادراکات عقلی به طور اخص از دیرباز در اندیشة فلاسفه و حکمای مسلمان جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. صدرالمتألهین از جمله فیلسوفان مسلمانی است که به طور مبسوط و متفاوت از دیگر فیلسوفان به این مسئله پرداخته است. در این مقاله، پس از بیان اصول بنیادین اندیشة صدرایی در مورد علم، به تبیین سه نظریة ظاهراً متفاوت از ملاصدرا در خصوص کیفیت ح...

در این تحقیق سوالات اصلی بدین ترتیب مطرح میشوند : الف - آیا بین هوش عقلی و سطح سازمانی رابطه معنا دار وجود دارد ؟ ب - آیا بین هوش عقلی و رضایت شغلی رابطه معنا داری وجود دارد ؟ ج - آیا بین رضایت شغلی و عملکرد شغلی ، رابطه معنا داری وجود دارد ؟ روش تحقیق حاضر ، از نوع پیمایشی بووده و از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گرد اوری اطلاعات توصیفی از نوع همبستگی می باشد . جامعه آماری تحقیق حاضر را...