گفتمان سلفی وهابی پس از یک قرن منزلت هژمونیک، از دهه 1970 با چالش‌های درون گفتمانی مواجه شده است. گفتمان صحوه (بیداری) یکی از گفتمان‌هایی است که به دنبال بازاندیشی در بنیادهای فکر سیاسی گفتمان سلفی وهابی بوده است. این گفتمان ضمن نقد تجویز «تبعیت» و بی‌تفاوتی سیاسی در گفتمان سلفی وهابی از آموزه‌های سیاسی اخوان المسلمین بهره گرفت و با تأکید بر احیای نقش دین در جامعه و سیاست به دنبال واسازی گفتمان...

بحران مکان به مفهوم بحران معنی اجتماعی از فضا و زمان، از بارزترین مشکلات شهرسازی معاصر است. بحرانی که در ایجاد فضاهای شهری فاقد هویت، فاقد تاریخ و ارتباط تبلور یافته است. معنا هم مولود واقعیت مادی و هم، زاده ذهن فرد است و دین به عنوان یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های سازنده اسکیمای فرد در ادراک و معنادهی به فضاهای شهری نقشی مؤثر ایفا می‌کند. این پژوهش پس از تدوین چارچوب نظری به وجوه افتراق یا اشتراک ...

هدف این پژوهش مطالعه گفتمان فعالان سیاسی – اجتماعی فمینیستی است. بر این اساس، با انتخاب دو مجله «زنان» و «مدرسه فمینیستی» و تحلیل آن ها در کنار هم، جریان غالب فمینیستی را در بازه زمانی 70 تا 89 مورد بررسی قرار داده ایم و با به کارگیری روش تحلیل گفتمان لاکلو و موف، تلاش شده است علاوه بر تحرک گفتمان فمینیستی، مرزبندی و غیریت سازی میان آن با گفتمان پدرسالار حاکم، محل های نزاع میان این دو گفتمان ، ...

تحلیل متن نشان داد احمدی نژاد به عنوان نماینده اصول گرایان در دوره دهم تغییرات چشمگیری را در مفصل بندی خویش صورت داده بود .در مرکز مفصل بندی او "ملت" به عنوان نقطه کانونی نشسته بود."مدیریت صالح در دو فرم مدیریت مردمی و مدیرت جهان"،"دولت اسلامی"،"عدالت اجتماعی"و"دیپلماسی شالوده شکن عدم تعهد" یا "دیپلماسی عزت آفرین" دقایق گفتمانی وی را تشکیل می دهند.فرماسیون گفتمان موسوی با دقایق "آزادی" ،"جامعه ...

چکیده غلبة قدرت گفتمان سنتی در دوران قاجار باعث ایجاد گفتمان ها و خرده گفتمان هایی شد که در پاسخ به گفتمان سنتی و درواقع به عنوان مقاومتی دربرابر آن به وجود آمد. یکی از این خرده گفتمان ها، خرده گفتمان های زنان است که در سایة برخی گفتمان ها پدید آمد. مقالة حاضر با بررسی خواسته ها و اهدافِ زنان در اولین ورود آن ها به عرصه های اجتماعی و سیاسی- یعنی دوره ای که مصادف است با شکل گیری انقلاب مشروطیت-...

نوح علیه­السلام در اسلام به عنوان یکی از پیامبران اولوالعزم و در یهودیت و مسیحیت به عنوان یکی از چهره­های مهم تورات از برجسته­ترین افراد به شمار می­رود. داستان توفان و سیل جهانگیر نه تنها در میان مردم سامی، بلکه در میان مردم سایر نقاط جهان نیز با تفاوت­هایی نقل شده است. این مقاله به بررسی تطبیقی در مورد یکی از عناصر اصلی این داستان یعنی کشتی نوح می­پردازد، و گزارش­های متون مقدس دو دین اسلام و ی...

رنج‌ها و دردها که زندگی انسان را فرا گرفته‌اند، همواره ذهن تاریخی بشر را نیز با پرسش‌ها و تردیدهایی مواجه کرده‌اند. از این‌رو اگر بتوان ثابت کرد که درد و رنج با همه سختی‌هایش، مفید، آموزنده و دارای کارکرد است، سنگی بزرگ از سر راه دغدغه مهم بشریت برداشته می‌شود. پیداکردن راه‌حلی برای قانع‌کردن ذهن آشفته و پاسخ به چرایی این رنج‌ها، الاهیدانان و متکلمان ادیان الاهی، همچون یهودیت، را در طول تاریخ ب...

نوح علیه­السلام در اسلام به عنوان یکی از پیامبران اولوالعزم و در یهودیت و مسیحیت به عنوان یکی از چهره­های مهم تورات از برجسته­ترین افراد به شمار می­رود. داستان توفان و سیل جهانگیر نه تنها در میان مردم سامی، بلکه در میان مردم سایر نقاط جهان نیز با تفاوت­هایی نقل شده است. این مقاله به بررسی تطبیقی در مورد یکی از عناصر اصلی این داستان یعنی کشتی نوح می­پردازد، و گزارش­های متون مقدس دو دین اسلام و ی...

فوکو با بکارگیری مفهوم گفتمان شیوه جدیدی برای تحلیل تاریخی و اجتماعی ارائه نمود و بعد از استقبال وسیع پژوهشگران، اکنون گفتمان به یکی از پرکاربردترین مفاهیم علوم اجتماعی تبدیل شده است. تحلیل گفتمان شیوه پژوهشی فوکو است که او طی کارهای خود، دیرینه‌شناختی و تبارشناختی، از آن برای تحلیل تاریخی و کنونی جامعه غربی استفاده می‌کند. در این مقاله ضمن بررسی مفهوم نظری گفتمان، روش تحلیل گفتمان فوکویی بررسی...

رخداد انقلاب اسلامی ایران، به عنوان رویدادی کم نظیر در سال های پایانی قرن بیستم، توجه بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران حوزۀ علوم اجتماعی و سیاسی را به خود جلب کرده است. ازاین رو، برای مطالعۀ این پدیده از نظریه ها و رویکردهای گوناگون بهره گرفته شده است. اکثر این نظریه ها به بررسی چگونگی شکل گیری رخداد انقلاب معطوف شده و کمتر به تحلیل چرایی هژمونیک شدن گفتمان اسلام گرا به طور نظام مند توجه کرده ا...