نویسندگان کتاب‌های «کلیله و دمنه» و «گلستان» سعدی، هر یک به گونه‌ای در طرح مسألة حکومت و ضرورت تشکیل دولت‌های سیاسی تأکید ورزیده‌اند. در هر دو اثر مذکور، مسألة آیین کشورداری، حکومت، شیوه و راه‌های آن قابل بررسی است. رعایت ِاصول و موازین اخلاقی در کشورداری هم چون عدالت، رعیت‌پروری و امثال آن، پیوندی استوار با شیوة شخصی شاهان دارد و حتی این امر در منابع تاریخی ایران نیز نمود فراوانی دارد. «کلیله ...

پزشک و اندیشمند و دین شناس نامدار ایرانی، برزویۀ طبیب، در زیست نامۀ فرهنگی و اندیشه ای خویش که چونان دیباچه ای در آغاز کلیله و دمنه آورده شده، دستانه ای(=تمثیل) را به کار گرفته است که پیوندها و همانندی هایی شگفت‌آور با دستانۀ «مردی در چاه» در متنی در ادب آیینی جینی دارد. آیین جین، یکی از آیین های باستانی هند است که بر پایۀ بازگفتی بیش پذیرفته شده، برزویه کلیله و دمنه را، با رن...

در دوره ی معاصر، نقد ادبی در کانون توجه قرار گرفته است و آثار ادبی از دیدگاه های مختلف بررسی شده اند. در میان شاخه های متعدد نقد ادبی، یکی از رویکردهایی که از آغاز سده ی بیستم، به آن توجه شد، روش بررسی ساختارگرایانه است که به سبب تلاش برای کشف الگو و نظامی از روابط و پیوندها امکان ارزیابی مفاهیم را ممکن می سازد؛ بدین ترتیب ساختارگرایی با حرکت از زبان به ادبیات و تحلیل ژرف ساخت آثار ادبی الگوهای...

ترجمه کتاب کلیله و دمنه، از جمله مهم ترین متون ادبی فارسی است که با نثری فصیح و بلیغ نوشته شده است. نویسنده کتاب در هر باب، از انواع صناعات ادبی استفاده کرده است. برای فهم بهتر و بهره بیشتر از زیبایی های ادبی این کتاب لازم است تمام کلمات و عبارات و جملات آن به دقت مورد تحلیل قرار گیرد. متن حاضر، با موضوع «زیبایی شناسی ادبی کلیله و دمنه»، به بررسی نکات بلاغی این کتاب می پردازد و شامل سه فصل است...

تصحیح متون و کوشش در فهم و اصلاح آن شریک شدن در تجربه و دانش گذشتگان، خدمت به آیندگان و تلاش در جهت حفظ میرات زبان و ادب فارسی است. زبانی که روزگاری از کرانه های دریای سیاه تا حدود هند و سند بدان سخن می گفتند و دانستنش را فضل و فضیلت تلقی می کردند. عیار دانش یکی از این سرمایه های گرانبهاست که در اوایل قرن یازدهم در سرزمین هند از قلم توانای ابوالفضل علامی وزیر نامدار اکبر پادشاه بابری هند پدید آ...

اثر پذیری ساختاری کلیله و دمنه از اشعار ابوالفرج رونی*   ابوالفرج رونی از پیشگامان تغییر سبک شعر فارسی از خراسانی به عراقی است. او با روحیة مبتکرانة خود دست به ابداع و نوآوری­های بسیاری زده است که سبک شعری او را از دیگر معاصرانش متمایز کرده است. ابوالمعالی نصرالله منشی نیز آفریدگار نثر فنّی و آراستة فارسی و خالق کلیله­ و دمنةبهرامشاه است که آن­چنان که خود او گفته، «تا زبان پارسی میان مردمان متدا...

کاربردشناسی شاخه ای نسبتاً جدید در علم زبان شناسی است که قدمت آن تقریباً به نیم قرن اخیر می رسد و موضوع آن مطالعۀ معنا و نحوۀ انتقال پیام از گوینده یا نویسنده به مخاطب (شنونده یا خواننده) بر اساس بافت و موقعیت گفتاری است. به عبارت دیگر در کاربردشناسی آن چه مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد تنها صورت های زبانی و نحوی ایجادشده در زنجیرۀ گفتاری و متن نوشتاری نیست، بلکه قسمت اعظم پیامی که گوینده یا نوی...

این مقاله ابیات تضمین‌شده را در کتاب کلیله ‌و ‌دمنه با روشی توصیفی-تحلیلی بررسی کرده است. تضمین شعر یکی از ویژگی‌های متون منثور است و نثر فنی و مصنوع، بیشترین بهره را از این صنعت برده‌ است. در میان کتاب‌های نثر فنی و مصنوع در ادب فارسی، کلیله و دمنه یکی از بهترین نمونه-های موجود در زمینه تضمین و بهره‌گیری از شعر فارسی و عربی است؛ به همین دلیل ابیات فارسی تضمین‌شده در این کتاب در شیوه‌ای توصیفی-...