در دوره میانی اسلام در ایران، مینا، یک اصطلاح کلی برای لعاب روی فلز، شیشه و سفال بود اما در دوره معاصر، مینایی به گروه خاصی از سرامیک، با نقاشی رولعابی و تزیینات پیکره​ای، هندسی و گیاهی اشاره دارد که در بسیاری موارد به کتیبه​هایی مزین بوده و با طلا نیز آراسته شده است. این سفالینه​های کتیبه​دار، جایگاهی برای پیوند دو هنر سفالگری و خوشنویسی است و نشان می​دهد علاوه بر اینکه خوشنویسی در تزیین سفالی...

کتیبه نرسه در پایکولی (پایقولی) در جنوب سلیمانیه عراق و در شمال قصر شیرین در یک کیلومتری غرب دهکده جدید برکلِ، کشف گردیده است. این کتیبه در اصل روی سنگهای تراشیده شده ی بزجی مکعب شکل نوشته شده بوده است. این برج به تدریج خراب گشته و سنگ های آن در اطراف پراکنده شده است. دانشمندان از گرد آوردن این سنگ های نوشته دار توانسته اند دو تحریر از نوشته بازسازی کنند. تحریر فارسی میانه (در 46 سطر) و تحریر په...

یکی از دوره¬های پرشکوه فلزکاری ایرانِ بعد از اسلام دوره سلجوقی می¬باشد. در میان آثار فلزی این دوره فارغ از فرم آن-ها نقوش دارای اهمیت ویژه¬ای می¬باشند. از میان نقوش متنوع موجود بر فلزکاری کتیبه¬ها جایگاه شاخص¬تری را دارا هستند. عمدتاً این کتیبه¬ها به خط رایج دوره سلجوقی، یعنی خط کوفی نوشته شده¬اند. از دلایل استفاده گسترده از این خط، تنوع خط کوفی و آشنایی دیرینه هنرمندان به ویژگی¬های بصری آن می-با...

کتیبه‌ها از جمله مهمترین اسناد تاریخی هستند که در بررسیهای تاریخی بخصوص تاریخ باستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. زیرا با مطالعه آنها نه تنها می‌توان بلاواسطه و مستقیم به بسیاری از نکات برجسته و زوایای تاریک تاریخ پی برد، بلکه می‌توان بسیاری از شبهات و غرض‌ورزی‌های موجود در تاریخ را اصلاح و یا برطرف نمود. در پژوهش‌های تاریخی با استفاده از کتیبه‌ها می‌توان به موضوعات مختلف تاریخ از قبیل: سیاسی، ...

مسجد در اسلام، دارای جایگاه قدسی و اهمیت معنوی است. «تزیین» در هنر معماری مساجد ایرانی و اسلامی، یک بخش مهم و جدایی ناپذیر و همواره از جایگاهی والا برخوردار بوده است. هنرمند ایرانی همواره مشتاق بوده تا آثارش را در قالب طرح و شکل های زیبایی ارائه دهد. در سده های نخست دوره اسلامی با جانشین شدن الفبای عربی به جای حروف پهلوی، خوشنویسی و کتیبه نگاری از جایگاهی مهم برخوردار شد. در این دوران انواع بسی...

رحل چوبی ازجمله اشیایی بوده که برای مطالعه قرآن توسط مسلمانان ب هکار برده شده است. این وسیله که به شکل حرف x انگلیسی است در مساجد و منازل دیده می شود. یکی از بی نظیرترین رحل های کارشده در دوره مغول رحلی است که در موزه متروپولیتن نگهداری می شود. این رحل بی شک نمونه ای منحصربه فرد بوده که نقوش و آرایه های تزیینی در کنار نمادهای سنتی و کتیبه های آن، ترکیب بی مانندی را به وجود آورده است. با بررسی ن...

در دوره هخامنشیان، ساتراپی عیلام و به ویژه  پایتخت آن شوش، از جایگاه ممتازی برخوردار بود و در متون کهن بیش از تخت جمشید به شوش به عنوان تختگاه پارسیان اشاره شده است. به علاوه، شوش یکی از چهار پایتخت مهم پارسی ها بود که به موازات تخت جمشید، بناهای مهمی از جمله آپادانا در آنجا ساخته شد. در این مقاله کوشش شده است تا با استناد به کتیبه های دوران هخامنشی؛ به ویژه کتیبه های شوش، الواح بارویِ تخت جمشید...

فصل اول شامل بیان مسئله، روش ها، اهداف و سوالات مربوط به مسئله ی تحقیق است. فصل دوم با مقدمه ای از بناهای قاجاری تهران آغاز شده وبا مطالعه بر روی بنای دیگری که نمونه کتیبه ی مورد مطالعه، در آن قرار دارد ادامه می یابد و در ادامه پیشینه ای از مجموعه ی مسعودیه آورده شده است. در فصل سوم به بحث فن شناسی آثار کاغذی و به خصوص کتیبه کاغذی عمارت دیوان خانه مسعودیه پرداخته شد.کتیبه ی مدنظر نمونه ای کم...

در قسمت ورودی شرقی مسجد جامع کبیر یزد دهلیزی با پلان مربع به مساحت تقریبی 50 متر مربع وجود دارد که در حاشیه مستطیل شکل دور زیر سقف آن کتیبه ی شعری عربی به رنگ آبی و خط ثلث بر روی گچ در یازده بیت، مورخ به سال 777 هجری نقاشی شده است. این کتیبه به علت گذشت زمان ساییده شده و قسمت هایی از متن آن از بین رفته است. ایرج افشار، با استناد به کتاب های تاریخ جدید یزد و جامع مفیدی، از کتب تاریخی قرن نهم هجر...

از جمله بناهای مهم نقش رستم در نزدیکی تخت جمشید که از نظر مذهبی وتاریخی دارای اهمیت بسیار است کعبهی زرتشت میباشد. بنای کعبه زرتشت اگر چهمربوط به عصر هخامنشی است ولی کتیبههای شاپور اول و کرتیر بر دیواره این بنا سبباهمیت بیشتر آن برای شناخت تحولات عصر ساسانی شده است. اهمیت کتیبه تاریخیشاپور اول که به سه زبان پهلوی اشکانی، پهلوی ساسانی، و یونانی نگاشته شده اطلاعاتگرانقدری را مربوط به عصر ساسانی در...