دو کشور ایران و مصر در دوره ی معاصر، تحولات سیاسی و فرهنگی مشابهی را پشت سر گذاشته اند و همین امر موجبات تحوّلات عمیقی در ادبیّات دو ملّت شده است و شاعران به عنوان بازتاب دهنده ی تحوّلات اجتماعی و سیاسی نقش مهمی در انعکاس این وقایع داشتند، رهی معیّری و اسماعیل صبری دو شاعر معاصر به دلیل برخورداری از زمینه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی یکسان، در ابعاد گوناگون اندیشه و شعر دارای شباهت های زیادی هستند، ا...

علی­رغم دیرینگی ادبیات فارسی و عربی، ادبیات زنان سابقه چندانی در ایران و سرزمین­های عربی ندارد و باید اذعان داشت که برخی بسترهای مناسب برای رشد ادبیات بانوان و ارائه سروده­های ایشان که به مسائل زنان بپردازد و بیان­کننده احساسات زنانه باشد، بعد از انقلاب مشروطه در ایران و نهضت­های سیاسی و اجتماعی در کشورهای عربی فراهم آمد. از مهمترین نمایندگان ادبیات زنان در ایران، پروین اعتصامی و در کشور کویت، ...

یکی از جنبه های مغفول در متون نثرِ فارسی و خصوصاً متنی نظیر مقامات حمیدی، بی توجّهی منتقدان و پژوهشگران، به ابیات و اشعار فارسی و عربیِ آن ها است. این بی توجّهی به یک دلیلِ مهم و آن این که تقریباً 99% اشعار این کتاب، سرودۀ خود قاضی حمیدالدّین بلخی است، نگارنده را واداشت تا به جای تکیه بر اظهار نظرهایِ تقریبی و نسبی، دربارۀ جایگاه شعری او، ابیات و اشعار فارسی این کتاب را بر اساس آمار و ارقام به دست آمده ...

این تحقیق با عنوان «طنز در عاشقانه های حافظ» به معرّفی برخی ظرافت های هنری و شگرد های حافظانه در آفرینش طنز عاشقانه پرداخته و با نگاهی متفاوت نسبت به طنز، آن را به عنوان یکی از جدّی ترین، تأثیرگذارترین و هنرمندانه ترین عناصر آرایه ی کلام ناب معرّفی کرده و سعی داشته است که با بحث و فحص در متن و بطن شعر حافظ، به واگویی ترفندهای رندانه و حافظانه بپردازد و عوامل دخیل در جریان طنز پردازی و تحلیل گفتمان...

     هنجارگریزی یکی از شگردهای مطرح در نظریه‌های نقد فرمالیستهای روس است که در تعریفی ساده می‌توان آن را خروج از زبان معمول و معیار دانست. بهره‌گیری از این ترفند بیانی به آفرینش زیبایی و پویایی سخن می‌انجامد و در نهایت سبب توجه دوچندان مخاطب به متن می‌گردد. شاعرانی که چیره دست‌ترند افزون بر اینکه می‌کوشند به مفاهیم و معانی تازه روی آورند، توجهی ویژه نیز به ساختار و زبان شعری خود دارند تا بتوانن...

شاعران افزون بر نام و شهرت خویش،نامی شعری برای خود برمی گزینند و شعر خود را با آن نشان دار می کنند.این نام شعری را تخلص می گویند. تخلص،پدیده ای کهن است،ولی تا روزگار ما ماندگار مانده است و هنوز شاعران از آن سود می برند.شایسته است این پدیده آشنا با نگاهی نو بررسی و موضوع آن از دیدی روان شناختی و جامعه شناختی کاویده شود. در این مقاله،درباره چگونگی گزینش تخلص،خاستگاه و پیشینه آن،تخلص های دوگانه ...

یادکرد از جانداران به ویژه حیوانات، از راه­های ایجاد حیات و حرکت در تصویرآفرینی هنری و ادبی است. از این طریق می­توان تصاویر را از رکود خارج کرد و اثربخشی و نفوذ آن را بیشتر نمود. بر همین اساس، یکی از کارکردهای نام بردن از حیوانات در نهج البلاغه، نقشی است که این مهم در خلق تصاویر بر عهده دارد. در این نوشتار که با روشی توصیفی ـ تحلیلی به انجام رسیده، سی وسه گونه حیوان را در نهج‎البلاغه شناسایی کر...

یکی از سنت‏های عصر جاهلی که مورد تأیید و استفاده‏ی اسلام قرار گرفت بیعت است. شباهت‏ها و تفاوت‏هایی میان بیعت در عصر جاهلی و صدر اسلام وجود دارد. شباهت، بیش‏تر در شکل اجرا و برخی شرایط و خصوصیات و متولیان امر بیعت است؛ اما تفاوت مهم بیعت در عصر جاهلی با صدر اسلام، تفاوت کارکردی آن است که ریشه در نظام سیاسی و نوع حاکمیت موجود در آن دو عصر دارد. در این نوشتار سعی کرده‏ایم ضمن بیان معنای بیعت و اشا...

گردشگری مذهبی به عنوان یکی از اشکال گردشگری، از جمله پررونق­ترین گردشگری­ها در زمان حاضر است. بررسی پیشینه­ی مطالعات در این زمینه نشان می­دهد که گردشگری مذهبی پیامدهای متنوعی دارد. به همین منظور در این مقاله با استفاده از روش فراتحلیل و با تأکید بر نظریه ی کارکردگرایی پارسونز به بررسی گردشگری مذهبی و کارکردهای مثبت و منفی آن در جامعه ی ایرانی پرداخته شد. با توجه به نظریه ی پارسونز، اثرات گردشگر...

پس از انقلاب مشروطه و تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران تحولی بنیادین در اندیشه مردم به وجود آمد. تحول در اندیشه، تحول در فرهنگ و به تبع آن تحول در ادبیات را به همراه داشت. در جامعه ی متحول شده ی ایران، شعر سنتی پاسخگوی نیاز زمانه نبود؛ پس شعر نو مطرح گردید. از زمان روی کار آمدن شعر نو تاکنون شاهد سبک ها و جریان های شعری بسیاری بوده ایم. از آنجا که بررسی شعر معاصر در دهه های اخیر گامی مفید جهت رف...