در این مقاله، فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته و سعی می­شود با بررسی و مقایسۀ تعداد مشخصی واژۀ مستخرج، تصویری از میزان و چگونگی عملکرد فرایند اشتقاق در دو گونۀ مورد بررسی به دست داده شود. برای این منظور پس از استخراج واژه­های مشتق متعلق به دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی و تجزیه و تحلیل آنها مشخص می­شود اولاً نظام واژه­سازی اشتقاقی در هر دو گونۀ مورد...

چکیده: هدف از مطالعات حاضر بررسی اثرات واژگان خوشه ای در ارائه لغات به یاد گیرنده ها می باشد. این تحقیق به بررسی دو نوع واژگان خوشه ای می پردازد. گروه اول معنایی مرتبط و گروه دوم از لحاظ موضوعی مرتبط می باشد. این دو فرضیه نا معتبر (صفر) زمانی پیشنهاد گردید که داشتن فرهنگ لغت تاثیری بر یادگیری واژگان جدید ندارد. برای پاسخ به این تحقیق از 60 زبان آموز ایرانی (efl) پرسشنامه ای به عمل آمد که در آم...

ظهور و گسترش ابزارهای الکترونیکی مربوط به گردآوری، ذخیره سازی و پردازش داده های زبانی و همچنین موفقیت چشم گیر شبکه های واژگانی، نگارندگان را بر آن داشت که به طراحی شبکة واژگانی صفات زبان فارسی اقدام کنند. مقالة حاضر ضمن بیان تاریخچه و مبانی کلی شبکة واژگانی، چگونگی شکل گیری شبکة حاضر را شرح می دهد. از آنجا که قصد طراحی شبکة واژگانی صفات فارسی را داریم، به طبقه بندی معنایی مقولة صفت می پردازیم. ...

ردیف از ویژگی‌های بارز اشعار فارسی، به‌خصوص غزل است؛ به گونه‌ای که اکثر شاعران غزل‌سرا از ردیف به طرزی ویژه بهره برده‌اند و کمتر شعر موفقی را می‌توان یافت که ردیف نداشته باشد. حال باید روشن شود که این ردیف چه زیبایی‌ها و کارکردهایی دارد که حتی شاعران معاصر ما بدان گرایش دارند و برای نمونه، حدود هشتاد درصد اشعار سیمین بهبهانی مردّف است. ردیف مانند قافیه، شعر را آهنگین می‌کند و سطح زیبایی آن را با...

در زبان فارسی امروز، حرف اضافة «از» بر مفاهیم ابزار، روش، سبب، جنس، مالکیت، رابطة کل و جزء، خاستگاه، منشأ، مسیر، جدایی، مقایسه و موضوع دلالت دارد. «از» بازماندة حرف اضافة hača در زبان اوستایی و sacā در زبان سنسکریت است. hača / sacā از ریشة sac /hak به معنی «همراهی کردن» بوده و در زبان فارسی­ میانه و پارتی به­صورت az و až به‌کاررفته است. sacā در زبان سنسکریت بر مفهوم همراهی دلالت داشته و در تحول...

این مقاله در چهارچوب نظری? نمود معنایی- واژگانی لیبر(2004) به بررسی نقش معنایی پسوندهای ـَ نده و ـ ار می پردازد. این نظریه با استفاده از شش مشخّص? معنایی: مادّه ، پویا ، مکان ، وضع یا جایگاههای رویدادی استنباطی (وجرا) ، مقیّد و ساختمند و یک اصل به نام اصل هم نمایگی ، نقش معنایی عناصر واژی از جمله وندها و عملکرد آنها را در فرایندهای ترکیب، اشتقاق و تغییر مقوله بررسی می کند. در این نظریه هم? عناصر وا...

آسمان و اجرام وابسته به آن مانند ماه، خورشید و ستارگان از دیرباز جلوه‌های گوناگون و تعیین کننده معنایی و تصویری در شعر کهن و معاصر فارسی و عربی داشته‌اند. بررسی این جلوه‌ها نقش مهمی در ورود به دنیای ذهنی شاعران و شناختن اندیشه‌ها و عواطف آنان دارد؛ ضمن اینکه، خواننده را با شگردها و ظرایف بلاغی به کار گرفته شده توسط هر شاعر بیش‌تر آشنا می‌سازد. بر این اساس و با توجه به همین اهمیت، پژوهش حاضر بر ...

سکوت یا غیاب معنادار عناصر زبانی در نوشتار دارای کارکردهای مختلف و در تحلیل گفتمان، موضوعی حائز اهمیت است و به‌مثابه صورتی دلالت‌مند، کامل‌کننده گفتار و قادر به بیان اندیشه‌ها است. از این منظر که سکوت می‌تواند به‌نو‌عی، غیابی نسبی باشد و برخی رخدادها از خلال آن تفسیر می‌شوند، سکوت‌ها دلالت‌مند است و به‌عنوان بخشی از زبان، قصد تاثیر بر مخاطب به‌واسطه نگفتن پاره‌ای از اطلاعات و یا حذف اطلاعات را ...

نامهای کنیه سان، یعنی آن دسته از نامهای خاص که از ترکیب ((اب)) با یک جزء پسین ساخته می شوند، در مطالعات اسلامی به طور کلی و در مطالعات رجالی به طور خاص، از جایگاه ویژه ای برخوردارند. بی تردید، کاوش در کارکرد فرهنگی کنیه در تاریخ جوامع عربی از یک سو و بررسی وجه نامگذاری و تحلیل معنایی نامها از سوی دیگر، گامی مهم در نامشناسی اسلامی است و درک معنای نهفته در این نامها، در گرو آن است که پیشتر، گونه ...

نقارۀ گیلانی، سازی‌ست کوبه‌ای که از دو طبل کوچک و بزرگ تشکیل شده است. این ساز در فرهنگ سنتی شرق گیلان در آیین‌های مختلف به‌طورمستقل یا در کنار سرنا (سازی بادی و محلی) نواخته می‌شود. در این منطقه، طبل کوچک را "شیطانه" می‌نامند و در برخی آیین‌ها، نوازنده تنها مجاز به نواختن طبل بزرگ (صدای بم) است، تا آنجا که گاه طبل کوچک با پارچه پوشانده می‌شود. در آیین‌های دیگر مانند لافندبازی (بندبازی) و کشتی م...