این مقاله نقد کتاب ملخّص اللّغات تألیف حسن خطیب کرمانی است که به اهتمام سیدمحمد دبیرسیاقی و غلامحسین یوسفی به سال ۱۳۶۲ به چاپ رسیده است. این کتاب از فرهنگ های عربی به فارسی است که به گفتۀ مصصحان، احوال مؤلف و زمان تألیف آن معلوم نیست؛ اما در پایان کتاب آمده که در سنۀ ۹۳۸ق در شهر کرمان کتابت شده است. این فرهنگ کوچک که بیش از 4هزار لغت را در خود جای داده، بسیاری از لغات و معانی مهذّب الاسماء را نقل ...

محمّد الماغوط شاعر سوریّ معاصر، کاتب سیناریو، مسلسلات تلفزیونیّه، ومن روّاد قصیده النّثر له دور کبیر فی تطّور الادب العربیّ عامّه والادب السّوریّ خاصّه. وذلک یأتی انطلاقا من تمرّده علی القالب الکلاسیکیّ للوصول إلی قالب شعریّ یوافق ذهنیّه الانسان المعاصر ومقابل ذاک فی الفارسی، عندنا احمد شاملو، یعتبر شاعرا معاصرا و من روّاد قصیده النّثر، قد عمل فی مختلف المجالات الادبیّه من بینها الشّعر والصّحافه والسّناریو والمسلسل...

ولد محمود دولت آبادی فی احدی قری خراسان عام 1940م. وانصرف عن المدرسة بسسب ظروف حیاته الصعبة بدأ الدراسة و العمل فی المسرح بمفرده. اول ما ظهر منه فی القصة هو مجموعة «القشور الصحراویة» ثم خلق مجموعات و قصص اخری حتی وصل الی مرحلة کتابة روایته الهامة «فراغ سلوتش». ثم ابدع اکبر الروایات الفارسیة و اجملها و هی «کلیدر» و بعدها بالانصراف عن المدرسة الواقعیة التقلیدیة کتب روایته الکبیرة «المسنّون و الایا...

تاریخ طبرستان از بهاءالدین محمد بن حسن بن اسفندیار معروف به ابن اسفندیار، کاتب آملی، یکی از کتاب های تاریخی محلی معتبر ایران است. نثر این کتاب مصنوع است و در سال ۱۳۲۰، به همت عباس اقبال آشتیانی تصحیح و منتشر شده است. در باب چهارم از مجلّد اول، در شرح حال علما، زهّاد، کُتّاب، اطبّا، شعرا و فلکیون سخن می گوید. شاعرانی مانند دیواره وز (مسته مرد)، باربَد جریری طبری، قاضی هجیم، اصفهبد خورشید مامیطری و... ...

نظریۀ تطابق کتاب تکوین و تدوین، نظریۀ ریشه‏داری در تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی است. این نظریۀ بنیادین، نتایج کاربردی مهمی ازجمله تعیین قلمرو معارف قرآن در فلسفۀ دین دارد. در این مقاله، پس از بررسی مفاهیم بنیادین این نظریه، ارکان تحقق کتاب، نظیر علت فاعلی (کاتب) ، علت غایی (هدف کتابت) ، ابزار کتابت (قلم) و جایگاه ظهور مکتوبات (لوح) را در تطابق کتاب تکوین با تدوین، واکاوی خواهیم کرد. سپس با تحلیل ...

منابر چوبی از مهم ترین آثار دوران اسلامی در ایران اند که خلاقیت ها، نوآوری ها و زیبایی های هنر کار با چوب را به نمایش می گذارند. هنرمندان ایرانی با دستیابی به ویژگی ها و خواص متفاوت گونه های مختلف به بهترین نحو ممکن از چوب در خلق آثار گوناگون بهره جستند. تلفیق توانایی آن ها با خلاقیت های بصری نظیر تعادل، تناسب، توازن وتقارن، منجر به خلق برخی شاهکار های هنری شده که یکی از آن ها منبر مشکول است. ق...

کتابخانه همواره یکی از نهادهای مهم تشکیلات دربار سلسله های مختلف محسوب می شده و در ابتدا وظیفه آن گردآوری کتب از مناطق مختلف و تولید کتاب های جدید برای بهره مندی اعضای دربار و خاندان شاهی بوده است. با گذشت زمان و رواج تذهیب و تصویر و کتابت زیبا در امر کتابداری? بر اهمیت کتابخانه در چارچوب دربار افزوده شد و به تدریج وجه تزیینی بعضی از نسخه ها هم بر جنبه کاربردی آن پیشی گرفت و بدین ترتیب شماری از...

ملاصدرا با این تلقی که کلام: انشاء چیزی است که بر ضمیر و نهان متکلم دلالت می‌کند، اظهار می‌دارد که کلام الهی شامل موجودات و افعال خداوند می‌شود؛ پس اطلاق کلمه و کلام برجهان آفرینش صحیح است و خداوند هم به این اعتبار متکلم است. صدرالمتالهین، مراتب سه‌گانه کلام الهی را تبیین و بر این نظر است که کلام اعلی، عالم امر؛ کلام اوسط، عالم نفس و کلام نازل، عالم تشریع است. از نظرگاه صدرایی، اما می‌توان هر ک...

در نسخ مصور چاپ ‌‌سنگی- اگر نسخه افتادگی نداشته ‌باشد- نام و رقم کاتب در صفحة اول یا آخر آمده‌ است. این در حالی است که در بسیاری از این نسخ، نام هنرمند تصاویر ذکر نشده‌ است. نمونه‌ای از این مورد، نسخه‌‌‌‌ای از داستان عامیانة فارسی است به‌نام نوش‌آفرین گوهرتاج که با تاریخ کتابت 1308 ﻫ.ق. در کتابخانة آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و یازده تصویر ماهرانه اما بی‌رقم دارد. در این پژوهش با هدف بازشناسی...

خمسه سرایی و خمسه نگاری از سنت‌های دیرپای ادب و هنر فارسی است، چنانچه می‌توان از آن بعد از شاهنامه نگاری به عنوان پراقبال ترین کتاب مورد توجه هنرمندان و حامیان نام برد. یک نسخه از خمسه مصور به تاریخ 904 ه.ق، زمان فرمانروایی ترکمانان بر ایران اکنون متعلق به مجموعه نسخ محفوظ در موزه هنر های اسلامی کوالالامپور، مالزی به شماره 5/25/2012 است؛ که تاکنون بررسی نشده است . این نسخه دارای 68 تک نگاره و 5...