با تحول مـفاهیم مـربوط به منافع، قدرت و امنیت ملی پس از دوران جنگ سرد و فروپاشی شوروی و تقویت مـؤلفه اقـتصادی قدرت ملی، بهره بردن از توان اقتصادی بعنوان یکی از مهمترین ابزارهای تقویت قدرت ملی درجهت برآورده نمودن انتظارات و منافع ملی یکی از اولویت های کشورها در حوزه سیاستگذاری خارجی بوده است. بنابراین، بـرخورداری از یک نظام پایدار اقتصادی می توانست تضمین کننده قدرت و امنیت ملی کشورها باشد. دراین...

سیاست خارجی عرصه تحول وپویایی است. از همین رو برای مطالعه سیاست خارجی کشورها روش ها و رهیافت های متعددی وجود دارد که در این پژوهش بر اساس روش توصیفی- تحلیلی-تاریخی و مقایسه ای، به بررسی جهت گیری ها، اصول و الگوهای رفتاری حاکم بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت احمدی نژاد پرداخته شده است. پژوهش حاضر بر این باور است که سیاست خارجی دولت احمدی نژاد خصلت آرمان گرایی ایدئولوژیک داشته است، و ب...

چکیده اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی و روابط بین الملل با استناد به روندهای جاری در نظام بین الملل، قرن بیست و یکم را قرن ژئواکونومیک نامیده اند، چرا که بر این باورند یکی از چالش های مهم جهانی در این قرن، چالش بر سر انرژی است. مطالعه ی وضعیت و جایگاه مناسب جمهوری اسلامی ایران در تحولات بازارهای منطقه ای و جهانی انرژی و نیز طرح های کلان انتقال انرژی در مقام مقایسه ی با دیگر رقبای منطقه ای، مهم-تر...

در نظام چند قطبی معطوف به تک قطب دستورکار بین المللی عمدتاً توسط قدرت هژمون تعیین می‌شود. قدرت هژمون همچنین در تعیین اهداف، منافع و مقابله با معارضین خود از آزادی عمل بیشتری در مقایسه با ساختار دو قطبی و چند قطبی بر خوردار است. نمونه‌ای از این تدوین دستورکار بین‌المللی را می توان در حوزه تعیین مسیر خطوط انتقال انرژی ملاحظه کرد. طرح خط لوله تاپی نمونه ای از...

چکیده قلمرو، بنیادی‌ترین دانش­واژه جغرافیای سیاسی یا ژئوپلیتیک است که شناسه و کارکرد آن، تابع بایسته‌های زمانی و مکانی در قالب متغیرهای اقتصادی، نظامی، سیاسی، فرهنگی و فناوری برشماری می‌شود. از زمان فروپاشی شوروی مناسبات ژئوپلیتیک در مقیاس جهانی، سرشتی ژئواکونومیک­محور یافته است؛ بدین معنا که کارکرد اقتصادی مکان‌هاست که به آنها وزن ژئوپلیتیک بخشیده است. از این رو، پرسش متن پی...

تقسیمات کشوری، علم و هنر سازمان‌دهی فضای سرزمینی است. نظام‌های تقسیماتی- سیاسی رایج در حکومت‌های ملت­پایه، به سه دستة متمرکز، فدرال و ناحیه‌ای تقسیم می‌شوند. تمرکززدایی، توسعة متوازن منطقه‌ای و توزیع متوازن منابع، از اهداف کلان نظام تقسیمات کشوری به­شمار می‌روند. در قانون تقسیمات کشوری ایران مصوب آبان­ 1316، مؤلفه‌های نظامی- امنیتی محوریت داشتند. این سال و سال‌های پس از آن، همزمان جنگ جهانی دوم...

در ماه های گذشته، قیام ها و خیزش های سراسری در اکثر کشورهای عربی-اسلامی به وقوع پیوست. کشورهایی که با خیزش و نهضت مردمی روبه رو شده اند، در منطقه متداخل خاورمیانه، جهان عرب و شمال آفریقا واقع گردیده اند که از لحاظ ژئوپلتیکی، ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیک و ژئوکالچرال دارای اهمیت ویژه ای است. منطقه ای که اولین خاستگاه تمدن بشری بوده و آئین ها واعتقادات جهانی از این سرزمین برخاسته اند و زادگاه ادیان...

منطقه خلیج فارس از زمان پایان جنگ جهانی دوم همواره در صدر اولویتهای سیاست خارجی و امنیتی ایالات متحده آمریکا بوده است. اما این اهمیت در دوران پس از 11 سپتامبر 2001 و در پی آن اشغال عراق در مارس 2003 مضاعف گشته و به نظر می رسد در آینده نیز تداوم یابد. وجود ذخایر عظیم انرژی در منطقه خلیج فارس، حضور نیروهای آمریکایی که بویژه پس از اشغال عراق افزایش پیدا کرده است. بر این اساس، این کشور در تلاش است ...

اصولا کشورها به دنبال امنیت در حوزه های استراتژیکی خود هستند، و هدف اساسی نیز دستیابی به بالاترین حد از امنیت در این حوزه ها می باشد، هر واحد سیاسی ایجاد امنیت در حوزهای جغرافیایی خود را در راستای امنیت ملی خود ارزیابی می کند و از این طریق در صدد اتخاذ مناسب ترین الگوی امنیتی که متناسب با اهداف و منافع ملی کشور باشد گام بر می دارد، لذا سوال اصلی پژوهش در این راستا قرار می گیرد که ایران با بکارگ...

امنیت منطقه خلیج فارس همیشه به عنوان یکی از دغدغه های اصلی کشورهای این حوزه و حتی قدرت های برون منطقه ای مطرح بوده است. اما کشورهای منطقه خلیج فارس به دلیل هم جواری جغرافیایی و قرار گرفتن در مجموعه امنیتی مذکور در معرض پیامدهای امنیتی ناشی از رفتارهای سایر قدرت های همسایه بوده است. در این میان کشورهای مجموعه امنیتی خلیج فارس با توجه به جایگاه خود در این مجموعه بصورت مستقیم و غیره مستقیم بر امنی...