یکی از مالیات هایی که سابقه ای به قدمت تاریخ اجتماعی بشر دارد، مالیات بر زمین یا همان «خراج» است. خراج مالیاتی است که حکومت ها و دولت ها از زارعین می گرفته اند و در ادوار مختلف تاریخ بشری و در نزد اقوام و ملت های گوناگون دارای انواع، شکل های مختلف و شرایط متفاوت بوده است. در اسلام نیز چون قسمت اعظم درآمدهای بیت المال و خزانه دولت های اسلامی به وسیله خراج تأمین می شده، این مقوله از اهمیت بسزایی ...

در جوامع چند قومیتی، چندپارگی های اجتماعی منجر به ترویج فرهنگ بدبینی و بی اعتمادی می شود که آثار و پیامدهای آن در قالب وقوع بحران بی اعتمادی در سه سطح فرد، اجتماع و حکومت بروز می کند. جامعه افغانستان نیز دارای لایه های فرهنگی متعددی بوده و بافت اجتماعی آن موزاییکی است. از این رو تلاش برای همسان سازی فرهنگی در نظام آموزشی و اجتماعی جامعه افغانستان از اهمیت زیادی برخوردار است که بهترین راه آن جام...

یکی از مفاهیم مهم در معرفت‌شناسی، مفهوم شاهد است. شاهد دلیلی است که نشان‌دهندۀ صدقِ گزاره­ای است که متعلقِ گرایش باوری شناسا است. در این مقاله می­خواهیم به چیستی شاهد بپردازیم. سه دیدگاه مهم در مورد چیستی شاهد وجود دارد: روان­گرایی، گزاره‌گرایی واقع‌نما و گزاره‌گرایی غیرواقع‌نما. در این مقاله، پس از طرح و بررسیِ ادلۀ دیدگاه­های سه‌گانه در چیستی شاهد، به این نظر رسیدیم که ادلۀ قوی‌تری به نفعِ روان­گ...

در این پایان نامه سعی شده است مدلی از گفت و گوی مسالمت آمیز علم و دین ترسیم شده و به نقد مفاهیم و مکاتب فلسفی مانند پوزیتویسم علمی، تحویل گرایی متافیزیکی، ماتریالیسم علمی و خلقت گرایی علمی ترسیم گردد و نیز به بحث ارتباط علم و دین از منظری عقلی و نقلی به صورت موردی و تعیینی در دو حوزه زیست شناسی تکاملی و کیهان شناسی جدید با توجه به آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) پرداخته شود. مباحث این پایان ...

مسئلۀ چیستی حقیقت انسان یکی از مسائل اختلافی در میان عالمان و متکلمان امامی است. در یک رده‌بندی کلی می‌توان گفت که سه نظریه دربارۀ چیستی انسان درمیان متکلمان امامی وجود دارد. برخی از متکلمان امامی حقیقت انسان را عبارت از جوهر مجرد متعلق به بدن شمرده‌اند. برخی بر آن رفته‌اند که انسان عبارت از همین پیکر محسوس و مشهود است. و گروهی دیگر برآنند که حقیقت انسان اجزائی اصلی در بدن است که پایا و دگرگونی...

سبک زندگی گرچه در کلی‏ترین حالت به «الگو و شیوة زندگی کردن» اشاره دارد، همچون بسیاری دیگر از مفاهیم علوم انسانی، نیازمند نظریة پشتیبان است که تعیین کنندة چیستی عمیق موضوع «نوع زندگی»‏ و نسبت آن با موضوعات و مفاهیم دیگر است. بدین ترتیب، سؤال اصلی این نوشتار چیستی «سبک زندگی غربی» که نتیجة نظریة اجتماعی معاصر غرب است و تطبیق آن با چیستی و ماهیت «سبک زندگی اسلامی» را شامل می‏شود. فرضیة مقاله نیز ب...

پرسش از کیستی و هویت افراد و ملت ها، از دغدغه های فکری بشر در طول تاریخ است. صاحب نظران در قالب های گوناگون و از زوایای متفاوت با این پرسش مواجه بوده و پاسخ های متفاوتی نیز به آن داده اند. هویت ملی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و فراتر از سایر هویت ها، به ایجاد پیوستگی و همانندی در سطح اجتماعی سیاسی مبادرت می ورزد.

فلسفه دین که امروزه به عنوان یک علم شناخته می شود پیشینه چندانی ندارد. در این مقاله می کوشیم پس از تبیین ابعاد مختلف فلسفه دین تمایز آن را با کلام قدیم، کلام جدید، و الاهیات نشان دهیم. تعریف فلسفه دین تابعی از تعریف فلسفه و دین است. با توجه به اینکه تعاریف متعددی از فلسفه و دین وجود دارد، طبعاً تعاریف فلسفه دین نیز یکسان نیست. تعریف مورد پذیرش از فلسفه دین در این مقاله عبارت است از: فعالیتی عقلا...