هدف اصلی مقاله حاضر معرفی و تحلیل جامعه‌شناختی ابعاد، مؤلفه‌ها، کارکردها و آسیب‌های حوزه عمومی ایرانی است. چارچوب نظری مقاله بر نظریه‌های ارسطو، جان راولز، چارلز تیلور، هانا آرنت، اُلریش رُدل، کُنتن فرانکن برگ، هلموت دُبیل، یورگن هابرماس، آندره آره‌تو و جان کوهن استوار است. روش‌شناسی این مقاله مطالعه کتابخانه‌ای، خوانش تاریخی و استناد به شواهد، داده‌ها و آمارهای تجربی معتبر و مطالعات تاریخی معاصر ا...

چارلز موریسی استاد دانشگاه و مجری طرحهای تاریخ شفاهی از جمله کسانی است که دارای تجربیات عملی بسیاری در زمینه تاریخ شفاهی است. او فعالیت خود در این زمینه را از سال 1975 آغاز کرده و تاکنون هر ساله کارگاههای آموزشی تاریخ شفاهی برگزار نموده است. او در مقاله حاضر تجربه خود از اجرای طرح تاریخ شفاهی ترومن و کندی را بیان داشته است. تاکید اصلی او بر شیوه برخورد با مصاحبه شوندگان و طریقه مصاحبه با آنها ا...

مولانا با بهره‌گیری از کیفیّت‌های تصویری و ترکیبی حروف الفبا در کلّیات شمس، اشعار بسیار زیبایی سروده است. به‌کارگیری نظریّه‌ای فراگیر در مطالعة این سروده‌ها که زمینه‌های فرهنگی هنر مولانا را پوشش دهد و نتیجه‌ای فراخور یک پژوهش را در بر داشته باشد، نیازی آشکار است. در مقالة حاضر، نگارنده بر پایة آرای چارلز سندرس پیرس به نشانه‌شناسی نگرش‌های حروفی مولانا می‌پردازد و همة سروده‌های حروفی او را گزارش م...

چکیده پیدایش امواج چندفرهنگی‌گرایی در دهه‌های اخیر، این پرسش را به میان آورده که با اذعان به گوناگونی فرهنگی در میان جوامع مختلف، آیا هنوز هم می‌توان صرف نظر از تفاوت‌های فرهنگی عمیقی که میان آنان وجود دارد، از مفاد اعلامیه‌ی حقوق بشر به مثابه‌ی حقوقی برای همه‌ی انسان‌ها به عنوان اصول عام و جهان‌شمول نام برد یا خیر؟ در صورتی که تفاوت‌های فرهنگی بین انسان‌ها نشانگر تفاوت موجود میان هویت‌های بش...

در این مقاله تلاش شده است مدلی مفهومی برای سازماندهی در ناآرامی‏های خیابانی ترسیم شود. مسئله این پژوهش، فقدان تعریف مشترک یا بین‏ذهنی از سازماندهی و شاخص‏های آن بوده و تلاش می‏شود ضمن تعریف سازماندهی و ارائه شاخص‏های آن، عوامل مؤثر بر سازماندهی ناآرامی خیابانی نیز شناخته شود. در این پژوهش به دو سؤال پاسخ داده می‏شود. اول اینکه شاخص‏های سازماندهی ناآرامی خیابانی کدامند؟ و دوم اینکه، چه عواملی بر...

معنی‌شناسی قالب‌بنیاد نخستین بار از سوی چارلز فیلمور و پس از طرح مفهوم «قالب» از سوی او (1977الف، 1977ب، 1985، 1987) به‌مثابۀ نگرشی در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی مطرح شد. فیلمور در این رویکرد واژگانی، اصطلاح «قالب» را به‌مثابۀ شیوه‌ای برای تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی به کار می‌برد. نگارندۀ نوشتۀ حاضر با استفاده از نمونه‌های متعددی از زبان فارسی معیار به ارزیابی میزان کارایی این نظریه در زبان فار...

نظر به اهمّیّت رمزپردازی روایت‌های عرفانی و لزوم تفسیر آنها برای درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، در مقالۀ حاضر، روایت‌های سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشف‌المحجوب و ترجمۀ رسالۀ قشیریّه و تذکرةالاولیا نشانه‌شناسی شده است. یکی از شیوه‌های کارآمد نشانه‌شناسیِ متناسب با روایت‌های عرفانی، روش چارلز پیرس است. با توجّه به اهمّیّتی که پیرس برای تعبیر و تفسیر قائل است و بر کارکرد ارجاعی نشانه‌ها تأکید می‌کند، نش...

هدف اصلی این مقاله معرفی و  نقد یکی از بدیع‌ترین تبیین‌ها از انقلاب اسلامی ایران توسط کورزمن[1]جامعه‌شناس غربی بوده است. نقطه عزیمت کار او ایضاح و نقادی یکی از نحله‌های اصلی تئوری‌های انقلاب، موسوم به "تحلیل ‌توکویلی" از انقلاب‌هاست که بر اساس آن، زمانی‌ که فرصت‌های نهادی و ساختاری (مثلاً شکنندگی و آسیب‌پذیری دولت در قبال فشار سیاسی مردمی) با فرصت‌های ادراک‌شده (آگاهی عموم از فرصت‌های موجود برای...

جامعه‌گرایی یکی از مکاتب منتقد سنت روشنگری و اندیشه مدرن در منظومة فکری غرب معاصر است. مایکل سندل، السدیر مک‌اینتایر و چارلز تیلور از نظریه‌پردازان اصلی و چهره‌های شناخته‌ شدة این مکتب فکری به طور مشخص به نقد مبانی فلسفی و بنیان‌های لیبرالیسم می‌پردازند. یکی از حوزه‌های رویارویی جامعه‌گرایان با لیبرال‌ها معرفت‌شناسی است که این مقاله محورهای اصلی آن را بررسی می­کند. اندیشمندان جامعه‌گرا مشترکاً م...

در مقاله‌ی حاضر، نگارنده، نخست جنبه‌های نشانه‌شناسی چارلز سندرس پیرس را تبیین می‌کند، آن‌گاه بر پایه‌ی آرای وی به نشانه‌شناسی نگرش‌های الفبایی انوری می‌پردازد و همه-ی سروده‌های حروفی او را گزارش و تحلیل می‌کند. نظریّه‌ی نشانه‌شناسی پیرس با دانش نقد بلاغی رایج در زبان فارسی پیوند تنگاتنگی دارد، امّا از توانش تفسیری بالاتری در مقایسه با آن برخوردار است و رسیدن به نتیجه‌ای علمی‌تر را میسّر می‌کند. در...