نظر به اهمّیّت رمزپردازی روایت‌های عرفانی و لزوم تفسیر آنها برای درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، در مقالۀ حاضر، روایت‌های سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشف‌المحجوب و ترجمۀ رسالۀ قشیریّه و تذکرةالاولیا نشانه‌شناسی شده است. یکی از شیوه‌های کارآمد نشانه‌شناسیِ متناسب با روایت‌های عرفانی، روش چارلز پیرس است. با توجّه به اهمّیّتی که پیرس برای تعبیر و تفسیر قائل است و بر کارکرد ارجاعی نشانه‌ها تأکید می‌کند، نش...

هدف اصلی این مقاله معرفی و  نقد یکی از بدیع‌ترین تبیین‌ها از انقلاب اسلامی ایران توسط کورزمن[1]جامعه‌شناس غربی بوده است. نقطه عزیمت کار او ایضاح و نقادی یکی از نحله‌های اصلی تئوری‌های انقلاب، موسوم به "تحلیل ‌توکویلی" از انقلاب‌هاست که بر اساس آن، زمانی‌ که فرصت‌های نهادی و ساختاری (مثلاً شکنندگی و آسیب‌پذیری دولت در قبال فشار سیاسی مردمی) با فرصت‌های ادراک‌شده (آگاهی عموم از فرصت‌های موجود برای...

جامعه‌گرایی یکی از مکاتب منتقد سنت روشنگری و اندیشه مدرن در منظومة فکری غرب معاصر است. مایکل سندل، السدیر مک‌اینتایر و چارلز تیلور از نظریه‌پردازان اصلی و چهره‌های شناخته‌ شدة این مکتب فکری به طور مشخص به نقد مبانی فلسفی و بنیان‌های لیبرالیسم می‌پردازند. یکی از حوزه‌های رویارویی جامعه‌گرایان با لیبرال‌ها معرفت‌شناسی است که این مقاله محورهای اصلی آن را بررسی می­کند. اندیشمندان جامعه‌گرا مشترکاً م...

در مقاله‌ی حاضر، نگارنده، نخست جنبه‌های نشانه‌شناسی چارلز سندرس پیرس را تبیین می‌کند، آن‌گاه بر پایه‌ی آرای وی به نشانه‌شناسی نگرش‌های الفبایی انوری می‌پردازد و همه-ی سروده‌های حروفی او را گزارش و تحلیل می‌کند. نظریّه‌ی نشانه‌شناسی پیرس با دانش نقد بلاغی رایج در زبان فارسی پیوند تنگاتنگی دارد، امّا از توانش تفسیری بالاتری در مقایسه با آن برخوردار است و رسیدن به نتیجه‌ای علمی‌تر را میسّر می‌کند. در...

اگرچه که استیلای طولانی مدت مکتب رئالیسم بر سپهر تئوریک روابط بین الملل و وجود همیشگی سایه شوم جنگ بر سر بشریت که منجر به وقوع جنگهای جهانی، جنگ سرد و درحال حاضر نیز جنگهای نیابتی و مسئله تروریسم شده و جایی برای رسیدگی عمیق به مسائل غیرسیاسی، غیرنظامی و غیرامنیتی در روابط بین الملل باقی نگذاشته است، لیکن این امر نافی نقش و اهمیت فرهنگ و بحرانهای فرهنگی در روابط بین الملل نیست و روابط بین الملل ...

پارادوکس کَرول بنیادی‌ترین مفهوم منطق، یعنی مفهوم استنتاج را به چالش می‌کشد و چنین می‌نمایاند که در هیچ استنتاجی نمی‌توان از مقدّمات به نتیجه رسید. مقاله‌ی پیش رو این پارادوکس را بر سه اندیشمند بزرگ، ویتگنشتاین، ابن‌سینا، و خواجه نصیر، عرضه می‌کند و می‌کوشد تا راه‌حلّی را از سخنان آنان فرا چنگ آورد. ویتگنشتاین از یک وضع مقدّم «بیان‌ناپذیر» ولی «نشان‌دادنی» در همه‌ی استنتاج‌ها سخن می‌گوید که سرانجام...

هارتشون در تبیین رابطة فعال و دو سویۀ خدا با جهان از ایدۀ تعالی و تنزه خداوند دست می­کشد و با ایجاد تحولاتی در باب اوصاف الهی از جمله علم مطلق می­کوشد تا مبانی الهیاتی جدیدی را برای ارتباط خداوند با جهان فراهم آورد. ملاصدرا نیز تفسیر خاصی از رابطة دو سویة خدا و جهان به دست می­دهد؛ تفسیری که در آن تعالی خدا به همراه حضور وجودی در جهان حفظ شده است و حلول از هر دو سوی (= حلول خدا در جهان و حلول جه...

بحران هویت از جمله مفاهیمی است که از دیرباز مورد توجه روانشناسان و جامعه شناسان قرار گرفته و تحقیقات گوناگونی پیرامون شناخت ابعاد گوناگون آن و عوامل موثر بر روی آن صورت گرفته است . روانشناسان بیشتر بحران هویت را در دوره نوجوانی واثرات گذر او از نوجوانی به جوانی توجه کرده اند و جامعه شناسان بحران هویت را در حالت گذر از جامعه سنتی به صنعتی ، این بحران را ریشه یابی می کنند. در این مطالعه که در میا...

پس از مطالعه ی بیش از سیصد داستان کوتاه، سرانجام دوازده داستان از جمله «ساعت پنج برای مردن دیر است»، «بی بیِ پیک»، «مردی که گورش گم شد»، «التهاب سرد» و «وسوسه های اردیبهشت» برای نقد برگزیده شدند. در این بررسی نظرات «آیلین بالدشویلر»، «سوزان فرگِسن»، «چارلز مِی» و «تزوتان تودوروف»، باآثار «حسین پاینده» مبنای کار قرار گرفت و داستان های برگزیده در چهار فصلِ «شخصیّت»، «پی رنگ»، «زمان» و «زاویه ی دید» ار...

«اگر نگویم جهان تماما متشکل از نشانه هاست، بی شک مملو از نشانه هاست.» (چارلز سندرس پیرس) در جـهانی که ممـلو از نشانه هاست و درک معانی نشـانه ها اهمیت بسیار زیادی دارد پژوهشـی نشانه شناسانه که به یاری طراحی گرافیک آمده باشد نقش به سزایی در طراحی بهتر و مناسب و البته معنادار خواهد داشت. پژوهش پیش رو سعی بر آن داشته که با استفاده از نظریات نشانه شناسی طراحی جلد کتاب را بهبود بخشد. نکته ی اصلی در پ...