بخش زیادی از اشعار دورۀ میانۀ ایران را مانویان پارسی، پارتی و سغدی زبان سروده اند. این اشعار یا ستایشی و آیینی اند؛ یا سرودهایی عرفانی که سرگذشت غریبانۀ نور را در زندان ماده روایت می کنند. سرودهای اخیر چون با انسان پیوند بیشتری دارند، عنصر عاطفه و خیال در آنها آشکارتر است و هنر سخنوری شاعران مانوی را در آنها بهتر می توان دید. در این اشعار از صنایع ادبی در هر دو حوزۀ بدیع لفظی و معنایی استفادۀ چ...

دوره صفویه معمولاً به دوره اختلاف «مذهبی» بین ایران و عثمانی معروف است. ولی تاریخ، برگ­هایی از اتحاد،حسن تفاهم، دوستی و صمیمیت دوکشور مسلمان را با هم دیگر نشان می دهد. بعد از انعقاد معاهده ذهاب (1049ﻫ/ 1639م) بین شاه صفی و سلطان مراد چهارم، عثمانی ها از مخالفت با ایران دست کشیدند. به این ترتیب، تأثیر گذاری عامل «مذهب» که یکی از عوامل اختلاف بین دوکشور بود، تا اندازه ای تخفیف پیدا کرد. در دوره اف...

مفهوم «انسان کامل» یکی از مفاهیم مهم در عرفان و فلسفه اسلامی است. ابن عربی اعتقاد دارد: «انسان کامل کامل ترین مجلایی است که حق در او ظهور کرده، خلقت با او آغاز شده و بدو ختم می گردد، قطب و مرکز دایره وجود است، عالم بر مدار او می چرخد و همه کائنات از او فیض می گیرند.» در این مقاله با اشاره به اندیشه های پیشینیان در این باره، تبیین ابن عربی از انسان کامل تحلیل می شود.

پدیدارشناسی نام فارسی مکتبی فلسفی است که ادموند هوسرل(1859- 1938) مبانی نظری، مولفه ها و الزامات آن را تعریف و تنظیم کرده و فنومنولوژی(phenomenology) نامیده است، امّا به-طور عام رویکردی است که کیفیت و تجلیات پدیده ها و در نتیجه تعریف آن ها را به صورت شهودی و اصیل پیجویی می کند. رویکرد پدیدارشناختی به عنوان شیوه ای شناختی و کاشفانه و ارائه تعریفی متفاوت و خلاقانه از پدیده ها از روزگاران کهن وجود ...

تمثیل یکی از شیوه های بسیار موثر در القای مفاهیم ذهنی به مخاطب است . اغلب شاعران بدین وسیله مفاهیم عالی و انتزاعی را به شکل ملموس و محسوس درآورده و در خواننده، هم حسی به وجود می آورند به طوری که خواننده بدون نیاز به استدلالات منطقی، آنها را می پذیرفته است . این پایان نامه پژوهشی است به شیوه تحقیق توصیفی و تحلیلی بر پایه منابع کتابخانه ای که با عنوان ساختار و ا هداف تمثیل در متون سبک عراقی ( بوس...

در بخش نخست این مقاله به پیشینه آسیاب های آبی و انواع آن در مناطق پرآب و کم آب ایران پرداخته شده و آمار این آسیاب ها را به شکل تخمینی بدست می دهد. جالب ترین مطلب این بخش معرفی یک آسیاب خودکار آبی - بدون استفاده از نیروی پتانسیل آب جاری - در مرند آذربایجان است که از قول دمشقی نقل شده است. در بخش دوم که کاری میدانی است . آمار آسیاب های منطقه با شیوه کار و انواع آنها بدست داده شده و بازتاب - آسیاب...

زبان­های ایرانی و زبان­های هندی هر دو از زبان­های آریایی هستند. پیشینه ی ارتباط آن ها به سده ی6 ق.م باز می‌گردد. در دوره های پس از میلاد هم، به سبب ورود بسیاری از   کتاب­های هندی در زمینه‌های مختلف به ایران، ارتباط بین زبان­های ایرانی و هندی حفظ شد. در دوره‌های بعد، به خاطر تسلّط سلسله­های مسلمان ایرانی فارسی‌زبان بر آن منطقه، ارتباط بین زبان‌های ایرانی و هندی بیشتر شد و زبان فارسی قرن‌ها زبان ر...

سرزمین کهن ایران دارای اماکن مقدس بسیاری است که این مکان‌ها غیر از ارتباط با ادیان کنونی، مرتبط با ادیان کهن بوده‌اند. ایرانیان در‌طول تاریخ به عناصر طبیعی و حیات‌بخش احترام گذاشته و معابدی به آنان اختصاص می‌دادند. کلیسای سنت‌استپانوس که در گذشته یکی از معابد بزرگ ایران بوده دارای سنگ‌نگاره‌هایی با نقوش نمادین، برخی ویژگی‌های معماری، طبیعت و نیز تاریخ خاص منطقه‌ی جلفای ارس که گویای این پیشینه ا...

انتقال علوم هم‌زمان با گسترش استعمارگری شتاب گرفت و به صورت یکی از پدیده‌های توأمان این تلاش برای جهانگشایی ظاهر شد. تاریخ‌نگاری علم تا سال‌های هشتاد قرن نوزده در جهان غرب و همچنین ایران غالباً متمرکز بود بر تحقیق در بارۀ نظریه‌ها، ایده‌ها وکشفیات ممتاز و دانشمندان پیشتاز و نخبگان علم. ولی پس از آن به تدریج زمینه‌های تحقیق در غرب وسعت گرفتند و جنبه‌های بسیار مهم فرهنگی، اجتماعی و نهادی و اقتصادی...