از یونان باستان که نخستین جرقه های ایده گرایی در حوزه تفکر اجتماعی نمایان گشت این پرسش طرح شده که آیا هرگونه ایده گرایی و به تعبیر امروزین آن معناگرایی به منزله نوعی آرمان گرایی است؟ آیا اصالت ایده در اندیشه اجتماعی با گرایش به امر ایده آل در کنش اجتماعی و همچنین در فهم پدیدارهای اجتماعی و سیاسی هم معنی است؟ و میان این دو مقوله چه کنش و واکنشی وجود دارد؟ این مقاله به این پرسش ها پاسخ می دهد. به...

کمال ­گرایی یک ویژگی شخصیتی است که به شکل ­های گوناگونی تعریف شده، اما در اکثر این تعاریف تمایل به کامل بودن و برتر بودن مشترک است. تقسیم بندی کمال ­گرایی به دو نوع مثبت و منفی، سازگارانه و ناسازگارانه و سالم و ناسالم و یا به انواع گوناگون، از سال 1978 توسط هاماچک آغاز شد و تاکنون چندین نظریه ­پرداز اقدام به تأیید، تکمیل یا تغییر انواع ذکر شده توسط او کرده ­اند. جدیدترین تقسیم ­بندی، مدل 2*2 کم...

تجدد، فراگیری و پیشوایی خود را از طریق فرایند توسعه و جهانی‌شدن دنبال می‌کند. در مقابل برخی منتقدان پارادایم توسعه، با ردّ مسیر تک‌خطی متجددشدن و قبول چندفرهنگ‌گرایی، نسخه‌های بومی را برای فرهنگ‌های گوناگون تجویز می‌کنند. از مهم‌ترین نتایج این رویکرد، تمرکز بر تکثرگرایی هویتی و بومی‌گرایی در علم بوده‌است. طرفداران علم بومی رویکردهای متنوعی را درپیش گرفته‌اند. کچویان از جمله متفکران جریان علم بوم...

کلام الهی اصلی‌ترین منبع فهم آموزه‌های اسلامی است که در تفسیر آن، دستیابی به نیت صاحب ‌متن اهمیت‌ دارد. اما آیا معانی مقصود خدای متعال می‌توانند متعدد باشند؟ در این ‌راستا، نظریه‌ تفسیری ابن‌عربی قابل توجه ‌است. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی و نقد وحدت و کثرت معانی مقصود در آثار ابن‌عربی، تحلیل مبانی فلسفی مقصود نبودن معانی نادرست الفاظ و مقصود دانستن تمامی احتمالات معنایی درست می...

نظریه­های چندجهانی در فیزیک معاصر بحث‌برانگیز بوده­اند. براساس این نظریه­ها­ گروه بزرگی از جهان‌های دیگر وجود دارد که با آنها تماسی نداریم و هرگز نیز نخواهیم داشت. بحث تعدد جهان­ها که ماهیتی فلسفی دارد، تنها مختص فیزیک معاصر نبوده، بلکه ایده­ای تاریخی است. گفته می­شود، نظریه­ چندجهانی معاصر، علمی است و لذا با نظریه­های پیش از خود متفاوت است. ما با بررسی تاریخی این نظریه­ها نشان می­...

این مقاله به بررسی و ارزیابی مدل‌های وحدت علمِ قرن بیستم اختصاص دارد. به این منظور مدل­های وحدت علم را به دو دسته تقسیم و آنها را به طور جداگانه بررسی خواهیم کرد. نخستین دسته، مدل­هایی هستند که با تکیه برفیزیکالیسم از تقلیل­گرایییاحذف­گرایی دفاع می‌کنند.دومین دسته، مدل­هایی­اند کهبا تکیه بر روش‌شناسی به دنبال تضمینی برای وحدت علم هستند.در ارزیابیگروه نخست با تکیه بر کارهای تامس نیگل و ویلیام جیم...

هند به عنوان سرزمینی برخوردار از تکثر دینی همواره در طول تاریخ شاهد شکل‌گیری انشعابات جدید دینی و فرقه‌ای بوده است. با ورود اسلام به این سرزمین، از سویی این روند شکل گسترده‌تری به خود گرفت؛ از سوی دیگر حفظ حکومت برای حاکمان مسلمان در قلمرویی با این تکثر دینی و فرقه‌ای مسئله‌ساز شد. هر کدام از حکام مسلمان در رویارویی با این مسئله روشی را برگزیدند. اکبرشاه گورکانی یکی از این حاکمان در 989 ه.ق.، ب...

مرحله جدیدی از روابط بین الملل آغاز شده است و نظریه پردازان روابط بین الملل شروع به توصیف و تبیین ویژگی های این دوره جدید و مشخص کردن خطوط اصلی آن کرده اند به نظر می رسد از جمله روندهای جهان معاصر گسترش چار چوب دمکراتیک و حقوقی نظم بین الملل کاهش نقش دولت و برقراری یک نظام چند گانه اقتدار باشد در مقاله حاضر ریشه های آرمان گرایانه این تحول در اندیشه های کانت در روابط بین الملل بررسی می شود .کانت...

مقالۀ حاضر سیر تحول و دگرگونی رویکردها و چشم اندازهای علم گرایی است از تجربه گرایی خام سده های اولیۀ دورۀ مدرنیته تا نگرش های پست مدرن مورد بحث قرار می­دهد. جریان علم گرا  از چگونگی تحول در تجربه گرایی خام و گذار آن به اثبات گرایی و اثبات گرایی منطقی، سپس چگونگی گذار از اثبات گرایی منطقی به ابطال گرایی و همچنین به وجود آمدن تحول و دگرگونی در نگرش های پوزیتیویستی و ابطال گرایانه و تغییر  آن به ن...