شوراهای اسلامی، از دیدگاه اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نقش بسیار مهم و والایی دارند به گونه‌ای که برخی از آیات قرآن مجید و روایات و اصول قانون اساسی به شوراها اختصاص یافته است. شوراها یکی از اجزا مهم حکومت محلی در هر کشوری هستند. حکومت محلی یا سازمان محلی، در اندازه محدودتر به مثابه یک کشور است. در مقایسه تعریف کشور با سازمان محلی، برخی وجوه مشترک نمایان می‌شود. بدین معنی که واحدهای...

در راستای تقلیل خطای کارگزاران و بالا بردن کیفیت عمل و ارتقای ضریب اطمینان در حسن انجام وظایف در جوامع مختلف امروزی مطلوبیت نظارت و نقد و بررسی و پاسخگویی کارگزاران اثبات گردیده است . در این خصوص پرسش اصلی این است که چرا مردم حق دارند بر کارکردهای حکومت و کارگزاران خویش نظارت نمایند و اگر انتقاد و اعتراضی دارند آن را اظهار نمایند و امور را تغییر دهنددر این رابطه نگاه فقه چیست ؟ نگارنده در...

در این نوشتار نویسنده نخست به مفهوم شناسی فرهنگ می‌پردازد. سپس، عامل توجه جهانی به توسعه انسانی و توسعه فرهنگی را بازشناسی می‌نماید، آنگاه بی طرفی یا مسؤولیت اخلاقی حکومت‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد، در همین راستا از نقش حکومت دینی سخن گفته و نگاه فلسفه سیاسی دین را در رابطه با مبانی و ضرورت تربیت اعتقادی و اخلاقی جامعه و راهکارهای راهبردی قابل مطالعه در قرآن را، توضیح می‌دهد. در این چهار چوب،...

چکیده این مقاله با بررسی منشأ و ماهیت، غایت و اوصاف سامان سیاسی مطلوب در حکمت عملی ابن‎رشد، به گونه‎شناسی وی از انواع مدن، کارکردها و وظایف دولت و مدینه، حدود آزادی فرد و قدرت دولت، رابطۀ دولت و مردم پرداخته و نشان‎داده‎است که از نظر او، «حکمت» ملاک اصلی و تعیین‌کنندۀ میزان مطلوبیت دولت و حکومت است. ابن‌رشد مهم‎ترین کارکردهای دولت را در محورهای عدالت اقتصادی، امنیت و وحدت و نیز فرهنگ و آموزش عم...

   مبانی فکری سلفیه تکفیرى، پیش فرض­هایی است که اقدامات و دیدگاه گروه بر‌آن استوار می‌باشد. مهمترین مبنای فقهی- سیاسی این جریان احیای خلافت اسلامی با الگوبرداری از مدل خلافت خلفای راشدین است. اینان هر نظام سیاسی در قالبی غیر از خلافت را برنتابیده و با تقسیم جوامع به دارالایمان و دارالکفر، همه جوامع امروزی را جوامع جاهلی قلمداد می کنند. حال آنکه این دیدگاه، هم باعث افول جایگاه خلافت و توسعه تکفی...

بررسی رابطه بین نهادهای دین و دولت یکی از محورهای مهم جامعه شناسی سیاسی و به عنوان یکی از مباحث امروز جامعه تلقی می شود. بررسی نظر جامعه شناسان در این مقاله نشان داد که برخی از آنان قایل به تفکیک و تقسیم وظایف بین دین و دولت بوده و عدهای دین را حاکم و ناظر بر دولت دانسته و گروهی دیگر بر عکس دولت را اداره کننده و حاکم بر دین می دانند. مطالعه نظرات دکتر علی شریعتی - جامعه شناسی معاصر ایرانی - نشا...

ضرورت وجود مجالس و پارلمان­ها در حکومت­های امروزی بر هیچ­کس پوشیده نیست. در حکومت اسلامی نیز لزوم وجود چنین نهادی، غیر قابل انکار است. نمایندگان مجلس دارای وظایف و اختیاراتی هستند که موجب گشته خواه ناخواه اجرا و عملیاتی ساختن آنها، متضمن نوعی اعمال ولایت و سرپرستی باشد. در اندیشه اسلامی هیچ اعمال ولایت و نفوذ امری نسبت به مردم، مشروع نیست، مگر اینکه مأذون از طرف خداوند متعال باشد. این اصل اساسی...

زمانی قاعدهسازی حقوقی از حاکمیتیترین و انحصاریترین وظایف حکومت فرض میشد و دخالت غیر حکومت در آن نامتصور بود. در چنین اوضاعی پرسش از چرایی الزامآوری قاعده با پاسخهای محلی مانند مشروعیت دولت موجود، انطباق قاعده با باورهای دینیِ تابعان، انطباق قاعده با اراده دولت وضعکننده و مواردی دیگر از این دست، مواجه میشود . اول بار بین المللی شدن حقوق این اصل را شکست و توافقات دولتها را تبدیل به یکی از منابع ...

نهاد حسبه در عصر ایلخانی[1] علیرضا کریمی[2] سجّاد برزگر[3] چکیده شهرهای ایران در آغاز سده هفتم هجری از رونق نسبی برخوردار بودند که گرفتار هجوم ویران‌گر مغول‌ها شدند. رویارویی مردم شهری با بیابان‌گردان مغول، این رشد و رونق را در مُحاق فرو برد. جز تاراج و از میان رفتن نیروی اقتصادی شهرهای بزرگ، روابط حیات شهری در عصر ایلخانان دست‌خوش دگرگونی‌های ژرف شد؛ به‌ویژه ایلخانان در عهدی از حکومتشان بر ایران...