مقاله حاضر در پی پاسخ این پرسش است که فهم مبتنی بر واقعیت چیست و چگونه امکان پذیر است؟ فرضیه نگارنده این است که در فهم واقعگرایانه، «تبیین علّی» بر «توصیف» (آنگونه که در نگرش هرمنوتیک مطرح است) و «تجویز» (آنگونه که در پوزیتویسم منطقی متداول است) تقدم دارد. این مقاله کتاب «لویاتان» هابز را به عنوان نماگر کلاسیک تحلیل واقعگرایانه انتخاب و ادعاهای خود را بر مبنای آن اثر ماندگار طرح و تبیین کرده است...

هر فلسفه تربیتی بر یک جهان‌بینی استوار است؛ جهان بینی قرآنی، آن‌گونه که سید قطب ترسیم می‌کند، جهان‌بینی حرکت یا نهضتی است که فقط با حرکت با قرآن در صحنه درک می‌شود. دلیل این قاعده این است که جهان‌بینی اسلامی بر اساس واقعیت هستی و انسان است. این واقعیت‌نگری در تربیت انسان نیز مورد نظر است؛ نگاه واقعی به انسان و روح و غرایز و فطرت و نیازها و توانایی‌های او. به همین سبب است که تربیت قرآنی تربیت وا...

بررسی رابطۀ میان نظریه و واقعیت یکی از مباحث جذاب در حوزۀ علوم اجتماعی است. یک دانش‌پژوه علوم اجتماعی ملزم به درک توأمان نظری- عملی است، تا در هنگام پژوهش و تحلیل بتواند با موفقیت‌ پدیده‌های این دانش آشفته و گسترده را ارزیابی کند و سامان دهد. در این تحقیق تلاش می‌شود با تبیین سه پارادایم کلان روش‌شناسانۀ علم (پدیدارشناسی، تفسیرگرایی و ابزارگرایی)، ضمن تحلیل دیدگاه‌های متفکران این پارادایم‌ها، ب...

یکی از مسائل مهم در حوزه رابطه اخلاق و سیاست جنایی، بحث پیرامون اخلاق اعمال کیفراست. همانند سیاست عمومی، در سیاست جنایی نیز کمابیش شاهد رویه ها و رویکردهایی هستیمکه در آن ها هر هدفی، توسل به ابزارِ کیفر را توجیه می کند که می توان نام آ نها را ابزارگراییکیفری نهاد که ما در نوشتار حاضر در پی مفهوم سازی و ارائه معیار هایی برای تشخیص آن در میانمجموعه تدابیر سیاست جنایی هستیم. بدین منظور پس از انجام ...

با اینکه در چند دهة اخیر دیدگاه پوزیتیویستها پیرامون تمایز تحلیلی- ترکیبی با نقدهایی جدی روبرو شده است اما هنوز نتایج اصلی این تمایز مانند انکار واقعگرایی در دو حوزة ریاضی و منطق و جدایی دانش و ارزش تا حدود زیادی در فلسفة علم معاصر باقی است. در این نوشتار ضمن بررسی مشکلات متعدد تجربه گرایان در تبیین جایگاه معرفتی تحلیلی ها استدلال خواهد شد که رویکرد کواینی نیز با اینکه بن بست نگاه پوزیتیویستی د...

چکیده نوشته حاضر دارای پنج بخش است. در بخش اول به تعریف نظریه و اهمیت آن در علم و فلسفه‌ی علم اشاره می‌شود. بخش دوم، پس از ذکر چند مثال از نظریه‌ها و قوانین علمی به تفاوت‌های آنها اشاره می‌کند. در بخش سوم به رویکرد تجربه‌گرایان منطقی نسبت به نظریه‌های علمی که رویکرد سنتی خوانده می‌شوند، می‌پردازد. بر اساس این رویکرد نظریه‌های علمی هویت‌های زبانی‌اند، که مورد بررسی قرار می‌گیرند. بخش چهارم به ...

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره تابعی از عوامل و نهادهایی بوده است که در روند تصمیم گیری و اتخاذ راهبردهای کلان آن تأثیر می گذاشته است. سمت و سوی سیاست خارجی ایران علاوه بر مراجع اصلی تأثیرگذار مانند مقام معظم رهبری از تغییر دولتها نیز متأثر می گردیده است. این تغییر دولتها بسته به مشی سیاسی آن نتایج متفاوتی را در اتخاذ سیاست های کلی برجای می گذاشت. پس از دولت هاشمی رفسنجانی در سال 1376 د...