یکی از مضامین پرکاربرد در هنر شرق باستان، صحنه­ های نمادین اعطای مقام پادشاهی از سوی خدایان است که جایگاه والای مقام پادشاهی و تأیید آسمانی پادشاه یا به ­عبارتی رابطۀ قوی دین و سیاست را نشان می ­دهد. این صحنه­ ها در آثار هنری ایران باستان نیز مکرر به­ چشم می­ خورند. مقالۀ پیش ­رو با تکیه بر ملاحظات سیاسی و مسائل تاریخی، علل و زمینه های توجه پادشاهان ایرانی به این رسم را بررسی می­ کند. تحلیل­ ها...

هدف اصلی پژوهش، اثبات تأثیرات جهانی هنر ایران زمین بخصوص معماری می باشد. پژوهشگر با رویکردی باستان شناسانه به وقایع تاریخی، روند انتقال هنر و معماری ایران را به سایر سرزمینها بررسی می کند. فاصله زمانی حدود 8 قرن از پایان دوره ساسانی تا آغاز دوره رنسانس در اروپا با اتفاقات تاریخی زیادی از جمله جنگ، دیپلماسی، تجارت، دین و ایدئولوژی، همراه بوده که در انتقال هنر و معماری ایران دخیل بوده اند. پژوهشگ...

آنچه که درباره ی هنر ایران ساسانی توسط محققان ایرانی و خارجی نگاشته شده، بیشتر از جنبه ی معرفی تاریخی و توصیف آثار برجای مانده اهمیت دارند. در کلیه ی این آثار توصیف های دقیقی از پیکر هی انسانی در نقش برجسته های صخره ای، بشقاب های فلزی و سکه ها، و اشاراتی به نشانه ها و رمزهای زیبایی شناسی و اجتماعی مربوطه شده است. این توصیف ها و تحقیقات تازه ای که در زمینه ی فلسفه ی سیاسی و تفکرات اجتماعی ایران ...

در دوران ساسانیان، شاه زادگان دودمان سلطنتی، به ویژه ولی عهد، باید هنرها و فنون گوناگون شاهانه هم چون اسب سواری، زوبین افکنی، کمان داری، شکار، چوگان بازی، و دیگر آیین های در پیوند با شهریاری را می آموختند، هم چنین به شاه زادگان دادگری، بخشندگی، وفاداری به پیمان ها، خویشتن داری، و جوان مردی آموزش داده می شد. گه گاه آموزش این هنرها و ویژگی های سودمند برای شهریاری به شیوه ای بود که می توان آن را «...

از اواسط دورۀ اشکانی که روابط ایران و روم آغاز شد تا اواخر دورۀ ساسانی، ارمنستان همواره به‎عنوان کانون اصلی مناقشات این دو قدرت بزرگ باستان مطرح‎ بوده است. این سرزمین که در دورۀ هخامنشی و تحت عنوان «ارمنیا» جزو یکی از ساتراپی‎های هخامنشیان محسوب‎می‎شد، از نیمۀ دوم سدۀ اول میلادی شاخه‎ای از خاندان پادشاهان اشکانی با توافق دولت روم به حکومت آنجا گماشته شدند. با روی کار آمدن ساسانیان، ارمنی­ها، که...

یکی از شاخه های پر کاربرد هنر فلزکاری پیش از اسلام و همچنین در دوره اسلامی، ساخت و تولید زیورآلات است. از اوایل اسلام تا دوره قاجار تغییرات زیادی در زمینه جنس، فرم و نقوش انگشتری ها حاصل شد. اما تداوم استفاده از برخی نقوش و فرم های خاص در تزیین این انگشتری ها گویای وجود روح و اصالتی است که به نوعی از فرهنگ ایرانی – اسلامی نشأت گرفته و آنها را از انگشتری های ساخته شده مشابه در همین برهه زمانی در...

پزشکی در دوران ساسانی از سویی بر پایه ی طب اوستایی استوار بود، که رد پای آن را می توان در برخی متون به جا مانده ی پهلوی دنبال کرد؛ و از سوی دیگر تحت تأثیر طب در سرزمین های هم جوار ایران از جمله مصر و یونان بود. امپراتوری ساسانیان نام خاندان شاهنشاهی ایرانی است که از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بر ایران فرمانروایی کردند. علم پزشکی در این دوران هم چون سایر علوم پیشرفت چشمگیری داشت. مطالب مربوط به پزشکی...

گنجینهکلماکره بهطوراتفاقیدرسال 1368 ه.ش توسطیکشکارچیمحلیدر غار کلماکره واقعدر 20 کیلومتریشمالغربشهرستانپلدختردراستان لرستان کشف شد. اشیاء این گنجینهشاملانواع ظروف،ریتون­ها،مجسمه­هایانسانیوحیوانی،صورتک­ها،پلاک­ها،زیورآلاتو...از جنس نقره و طلا استکه متعلق به دوران ایلام نو (هزاره اول ق.م) هستند.در پژوهشی که منجر به شناسایی و مستندسازی اشیای گنجینه غار کلماکره لرستان در موزه­های داخل و خارج از ایر...

آثار و بناهای ایران در دوران سلجوقی با انواع کتیبه های کوفی و ثلث آراسته شده اند. در میان این آثار، ظروف فلزی جلوه گاه یکی از منحصر بفردترین تحولات خط کوفی و ثلث در هنر دوران اسلامی است. در این پژوهش ابتدا به منظور شناسایی این ظروف، حوزه تاریخی و جغرافیای فلزکاری ایران در دوران سلجوقی معین شده است. در مرحله بعد، ظروف شناسایی شده در نه دسته طبقه بندی شده و خطوط کوفی و ثلث نگاشته شده بر آن ها با ...

با وجود این که گیلانیان و دیلمیان به عنوان یکی از مهمترین اقوام ساکن مناطق جلگه‌ای و کوهستانی جنوب دریای کاسپین در آغاز حکومت ساسانیان با سرسختی حاضر به اطاعت از آنان شدند، اما در طول دوران حکومت ساسانیان، مناسباتشان با فراز و فرودهایی همراه بوده است. فرضیۀ مقاله پیش‌رو این است که ساسانیان با توجه به نیروی جنگی دیلمیان، سعی داشتند از مهارت این اقوام در جنگ‌های خود با رومیان و سایر مخالفان و دشم...