بخش برجسته ای از معماری ایرانی را می‏توان در بافت‏های تاریخی آن مشاهده‏کرد. به همین علت شناخت و پژوهش در زمینه بافت و بناهای تاریخی به عنوان یک میراث گرانبها بسیار اهمیت دارد. این اهمیت و دقت نظر تا بدانجاست که پس از شناخت جامع آنها، برای حفظ تاریخ سرزمین‏ و انتقال به نسل آینده به محافظت و مرمت این میراث پرداخته‏می‏شود. مسجد جامع گلپایگان از بناهای با ارزش دور? سلجوقی شهرستان گلپایگان با ویژگی‏...

مذاهب اهل سنت (شافعی ها و حنفی ها) و شیعه(اسماعیلی ها و امامی ها) در روند تاریخ ایران دوره اسلامی نقش بسیار تاثیرگذاری ایفا نموده اند. در جامعه ایران عصر سلجوقی بخش مهمی از مناسبات اجتماعی بر اساس مرزبندی های مذهبی صورت می گرفت و یکی از زمینه های مهم و اثر گذار حضور و مشارکت و اثر گذاری در فعالیت های اجتماعی از طریق مذاهب و مجموعه اقشار و طبقات و نهادهای مذهبی چون مساجد و مدارس و دیگر تشکیلات م...

آرامگاه ها و بناهای یادمانی یکی از پرشمارترین آثار تاریخی بازمانده در معماری اسلامی ایران است، و زمینه ی مناسبی را نیز برای هنرمندان جهت به ثمر رساندن ایده های هنریشان متناسب با بنا، فراهم می سازد. ساخت این بناها بر دونوع مربع گنبد دار و برج های مقبره ای از سده ی چهارم هجری قمری با شکل گیری حکومت آل بویه و حکومتهای محلی شمال شرق ایران افزایش یافت و در دوره های بعد به ویژه در دوره ی سلجوقی و به ...

دوره سلجوقی تا آغاز دوره تیموری، از جمله ادوار درخشان صنایع چوب در ایران است. آثار چوبی به جای مانده از این دوران، علاوه بر داشتن ارزش فنی و هنری بالا، به دلیل داشتن کتیبه هایی با مضامین دینی و اعتقادی، جایگاهی ویژه در زمینه شناخت باورهای دینی و مذهبی مردمان آن اعصار دارند. این امر، لزوم بررسی دقیق و گسترده تر این آثار را موجب می شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، معرفی آن دسته از آثار چوبی متعلق به دور...

سبک شناسی معماری ایرانی کاستی¬ها و ناگفته¬های بسیار داشته است. شیروان یکی از شیوه های معماری اسلامی ایران در شمال آذربایجان است که تا کنون در ایران به کفایت معرفی نشده است. همچنین در جمهوری آذربایجان، به دلیل تأثیر نظام فکری- سیاسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق، سبک شناسی معماری اسلامی گسسته از تاریخ و هنر ایرانی و فرهنگ اسلامی تحلیل و بررسی شده است. بررسی آثار معماری به جای مانده از شیو...

در این پژوهش دستیابی به منابع مستند و محکم در مورد تاریخ و پیشینه ایران در دوران سلجوقی. بررسی کتیه های ایران در دوران مذکور و شناخت انواع کتیبه ها و همچنین بررسی و ذکر نمونه های مستند در این زمینه هدف اصلی قرار گرفته تا بدینوسیله بتوان کتیبه ارزشمند یکی از مهمترین دوره های تاریخی ایران – دوران سلجوقی – را مورد پژوهش قرار داد. تاکنون درباره معماری اسلامی مطالعات زیادی صورت پذیرفته و همچنین در ...

متون ادبی می¬تواند کمک شایانی به شناخت تاریخ در ابعاد و زمینه¬های مختلف داشته¬باشد¬. ادب فارسی و به تبع آن شعر، در انعکاس اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از ظرفیت بالایی برخوردار بوده¬¬است. در همین راستا ادبیات در دوره سلجوقی¬، به راحتی توانسته بسیاری از نشانه¬های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی ، را که کمتر در منابع تاریخی این دوره بیان شده ترسیم نماید. در این میان دیوان امیر معزی با توجه به ظرافت و دق...

گنبد سرخ مراغه یکی از بناهای معروف قرن ششم هجری است که در حوزه مطالعات معماری دوره­ سلجوقی، کمابیش به ‌عنوان نمونه‌­ای واضح از ویژگی‌های سبکی معماری این دوره، موردتوجه قرار گرفته است. تجلی احسن شاخصه­‌هایی چون آجرکاری‌ها و کتیبه‌­های کوفی در کنار سایر وجوه شناخته ‌شده‌ دیگر، در انطباق و هم‌خوانی با نمونه‌­های مشابه هم‌عصر، همواره این بنا را نزد محققین، در شمار یکی از شاخص‌ترین مصادیق معماری دور...

نخستین مکانی که در سده های نخستین اسلامی به منظور آموزش مورد استفاده قرار می گرفت؛ مسجد بود. اما با شکل گیری نظامیه ها در دوره ی سلجوقی، مدارس مستقل به وجود آمدند. پس از این دوره، مدارس علوم دینی به عنوان یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، قلمداد می شود. در این میان، مفهوم آموزش و رویکردهای آموزشی هر دوره، به علت تغییر در ایدئولوژی غالب و حکومت ها، رویکردی متفاوت از دوره ی دیگر داشته ا...

در معماری دوران اسلامی، معمار، همیشه سعی کرده است که به نحوی فضای داخلی و خارجی را به طرق مختلف تزئین نماید. یکی از این تزئینات، آجرکاری است که در معماری دورة ایلخانی ـ قبل و بعد از آن ـ رواج داشته و به دو صورت بوده است. در این دوره، آجرهایی مورد استفاده بوده (پیش بر) که قبل از پختن به آن فرم می داده اند و بسیار با محاسبه ساخته می شده است و چون تیشه خور نبوده اند فواصلی بین آنها ایجاد می شده و ...