کارل پوپر فیلسوفى است که در اتریش به دنیا آمد و در انگلستان به تحصیل پرداخت. وى در بازسازى ونقد و اصلاح دیدگاه اثبات‌گرایان بسیار تلاش کرد. از آنجا که یکى از راه‌هاى ارزیابى و فهم مکاتب علمى،بررسى و تلخیص و استخراج دیدگاه آنها در خصوص ویژگى‌ها و مشخصات علم است، این مقاله سعى داردبه عنوان نمونه، به طرح ویژگى‌هاى روش‌شناسى علوم اجتماعى از دیدگاه پوپر و ارزیابى و فهم جایگاه اوبه عنوان فیلسوفى مابع...

موضوع حقوق انسان در قرآن به شیوه هاى گوناگون در سال هاى اخیر موضوع مقالات قرآن پژوهان قرار گرفته است اما پژوهش حاضر با رویکردى تاریخى مى تواند دیدگاه هاى تازه اى را درباره این موضوع پیش روى خوانندگان خود قرار دهد. نخست آن که به روشن شدن ابعاد تاریخى اجتماعى سال هاى نخستین بعثت کمک کرده و قرآن را به عنوان منبعى تاریخى مورد توجه پژوهشگران قرار مى دهد. دوم آنکه مى تواند نشان دهد که مبناى دعوت نخست...

«فرضیّه‌ى انتخاب منطقى» یکى از فرضیّات علم اقتصاد است که پس از مدت کوتاهى به علوم اجتماعى، سیاسى و انسان شناسى نیز راه یافت و در این علوم براى درک و توجیه بعضى از پدیده‌ها مورداستفاده قرار گرفت. بر اساس این فرضیّه، مبناى تصمیم گیرى افراد، بهبود شرایط، کسب لذت و دفع رنج است. افراد در هر تصمیم گیرى، همواره محاسبات لازم را انجام مى دهند و سپس بر اساس نتیجه‌ى این محاسبات، یک تصمیم منطقى اتخاذ مى...

امروزه در جهان اسلام، اهالى شهرها بیشتر مسلمان هستند. اختلاف طبقاتى شدید، آسیب هاى اجتماعى، آشفتگى جوامع و نظایر آن ها نیز حاکى از این موضوع است. این موضوع به خاطر عدم بکارگیرى مبانى ناب اسلامى و همچنین احاطه فرهنگ غرب بر زندگى مسلمانان است. دین اسلام داراى اصولى است که مبناى هر حرکتى در جهان که م ىتوانند به « نبوت، امامت، عدل، توحید و معاد » اسلام است. این اصول عبارتند از منظور دستیابى به چهار...

مثنوى جام جم اوحدى مراغه‏اى یکى از آثار ممتاز ادب فارسى در بیان مسائل اخلاقى، اجتماعى، عرفانى و حکمى است. اوحدى براى ملموس ساختن مطالب و پیام‏هاى خود در جام جم از حکایات استفاده کرده است. وى هرچند در این کتاب تالى و مقلّد حدیقه سنایى است اما توانسته به‏صورتى یک‏نواخت و منسجم ساختار کتاب را شکل بدهد. در نقد ساختارى این متن به نشانه‏هاى مختلف زبانى نظیر نشانه‏هاى آوایى، نحوى، معنایى و واژگانى پردا...

رمان همسایه‏ها نوشته احمد محمود، داستان‏نویس مشهور معاصر است و از آن نظر که به درون‏کاوى شخصیت‏ها و طبقات مختلف جامعه پرداخته در رده رمان‏هاى اجتماعى به حساب مى‏آید. این رمان، بیشتر حول زندگى شخصیت‏هاى فقیر، سیاسى و حزبى سال‏هاى دهه سى مى‏گردد که دغدغه اصلى آنان ملى شدن صنعت نفت بود، در این رمان به طور هنرمندانه‏اى از توصیف، گفتگو، عمل، نام و نماد در پرداخت شخصیت‏ها استفاده شده است. به نظر مى‏ر...

شاعران با توجه به شرایط ویژه خویش، به برخى واژه‏ها دلبستگى بیشترى دارند. این واژه‏ها که کلیدواژه نامیده مى‏شوند، جهت شناخت اندیشه صاحبان اثر مؤثرند. در این تحقیق براى دست‏یابى به دگرگونى‏هاى فکرى قیصر امین‏پور کلیدواژه‏هاى ادب مقاومت (شهید و شهادت) در اشعار وى مورد بررسى قرار گرفته و با توجه به شیوه برخورد شاعر با آن‏ها، دوران شاعرى وى به سه دوره تقسیم و نشان داده شده است که در این دوره‏ها، همگ...

مدل‌سازى معادله ساختارى به عنوان یک روش چندمتغیره براى تجزیه و تحلیل داده‌ها، به‌تدریج در حال گسترش است. هدف اصلى از نگارش مقاله حاضر، علاوه بر معرفى عمومى‌ترین روش‌هاى برآورد حجم نمونه قابل قبول به لحاظ علمى (توان آزمون قابل قبول و دقت در برآورد پارامترهاى آزاد) که بتوان به نتایج حاصل از برآورد پارامترهاى آزاد مختلف در یک مدل اعتماد کرد، معرفى معیارهاى و روش‌هایى است که پژوهشگران اجتماعى مى‌تو...

این بررسى کوششى است براى پاسخ به این پرسش‏ها که؛ اندوه فکرى و فلسفى حاکم بر فضاى شعرى اخوان و البیاتى، تا چه اندازه متأثّر از شکست در عرصه‏هاى سیاسى - اجتماعى، بوده‏است؟ همچنین، همانندى‏ها و تفاوت‏هاى آن‏ها در مضمون و تکنیکِ بازگفتِ تجربه‏هاى ناخوشایند تازه انسان معاصر، چگونه در سروده‏هایشان تجلّى یافته‏است؟ در همین راستا پژوهش به شیوه‏اى توصیفى - تحلیلى، به بررسى پاره‏اى از اشعار دو شاعر و پیشینه ...

شناخت قلمرو کارآیى دین در زندگى فارغ از انگیزه‌هاى انسانى از نگاه علامه طباطبایى مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  نویسنده، با طرح پرسشهایى راجع به نقش و کارکرد دین در زندگى اجتماعى از ضرورت شناخت دو مقوله انسان و دین براى پاسخ به آن پرسشها سخن گفته است. سپس دیدگاه انسان شناختى علامه طباطبایى را در سه محور فطرت، عقل و سعادت مطرح نموده، به این نتیجه مى‌رسد که ویژگى فطرت آدمى عقل اوست و عقل به ت...