چکیده نقوش چلیپایی در ادوار پیش از اسلام برای تزیین هنرهای مختلف بکار رفته است و این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به بررسی مفاهیم، زیبایی شناسی و سیر تحول این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی ایران از آغاز تا پایان دوره زند و قاجار پرداخته شده است. هنرمندان متفکر دوران اسلامی از همان ابتدا به اهمیت نمادگرایی و زیبایی شناسی این نقوش پی برد...

سنگ نگاره های نویافته ارگِس در ناحیه کوهستانی به فاصله 200 متری جنوب شرقی روستای ارگِس سفلی از توابع بخش زند، شهرستان ملایر در استان همدان قرار دارد. این اثر در سال 1390 با بررسی پیمایشی بخش زند شهرستان ملایر توسط محسن جانجان در فهرست ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی قرار به سه گروه اصلی نقوش؛ ،b و a گرفته است. نگاره های ارگس در دو مجموعه هندسی، جانوری و انسانی تقسیم می شوند. نقوش هندسی به صورت نمادی...

این مقاله نگاهی به تأثیر خط بر روی سبکهای سفالینه های منقوش در منطقه خاورمیانه باستان خواهد داشت. در این مقاله نگارنده به تجزیه و تحلیل ترکیبات نقوش هندسی و حیوانی شاخص سفالهای دوره شوش i وعبید خواهد پرداخت. این نقوش مربوط به دوره قبل از پیدایش خط می باشد (اواخر هزاره چهارم قبل از میلاد). بخش دوم این مقاله به شرح و توصیف صحنه هایی از ظروف قرمز رنگ اوایل سلسله های قدیم ایلام و بین النهرین که تار...

استفاده از نقاشی دیواری یکی از شیوه‌های متداول تزیینات معماری در بناهای دورۀ زندیه در شیراز بوده است. از آنجا که فضای غالب دیوارنگاره‌های دورۀ زندیه با نقوش گیاهی پوشیده است، موضوع این مقاله نیز به بررسی و تحلیل کیفی این نقوش محدود شده است. بدین منظور، ابتدا آثار اصیل نقاشی دیواری در ارگ کریم‌خان، تکیۀ هفت‌تنان و عمارت کلاه‌فرنگی باغ نظر شناسایی و سپس تنوع نقوش گیاهی موجود در آنها زیر عناوین تر...

شیوۀ ساخت خاتم گره نسبت به سایر انواع خاتم پیچیده‌تر و دشوارتر است. خاتم گره معمولاً بر اساس نقوش گره تند و کند هندسی شکل می‌گیرد و زاویۀ برش مصالح نیز در آن متفاوت است. گره پنج از متداول‌ترین نقوشی است که مبنای شکل‌گیری سایر نقوش خاتم گره نیز قرار می‏گیرد. این نقش مبنای شکل‌گیری سایر نقوش خاتم گره نیز هست و تقریباً در تمام انواع خاتم گره مشاهده می‌شود. بر این ‏اساس، موضوع این مقاله به بررسی شیوۀ...

دراین پژوهش، ضمنِ تحلیلِ ساختاری نقوش مرتبط با آب، مفهومِ نمادین و تأثیرپذیریِ مستقیم یا غیر مستقیم این نقوش از نقوش هم عرض آنها شرح داده میشود. حضور مفاهیم نمادین، اسطوره ها و باورهای دینی مربوط به آب؛ همچنین شرایط اقلیمی هر سه حوزه مورد مطالعه و ارتباط تنگاتنگ آنها با محصول نهایی یعنی نقوش جانوری، گیاهی؛ هندسی و شمایل نگارانه بررسی خواهد شد. شناخت این نمادها و به تبع آن پژوهش دقیق تر آثار هنری مک...

عصر طلایی هنر- صنعت پارچه‌بافی در ایران را به جرات می‌توان قرون16 - 17م./ 10 - 11ه.ق. دانست. پارچه‌های بافته شده در این دوران به لحاظ زیبایی‌های بصری، ترکیب‌بندی، نقوش، رنگ و فن بافت مایه‌ی مباهات هنر این دوران بوده که با تنوع و گوناگونی بسیار به اجرا درآمده است. یکی از این ترکیب‌بندی‌های متنوع که به دفعات در ساختار پارچه‌های این عصر مشاهده می‌شود، کاربرد فرم/نقش ترنج گونه‌ای است که با نقوش گیا...

فرش های روستایی ایران منابع مهمی برای مطالعۀ هنر و فرهنگ روستایی ایران به شمار می روند. کاربرد نقوش و رنگ های به کاررفته در این فرش ها بازتاب فرهنگ، آداب و رسوم، هنر و تجربۀ زیست مردم منطقه است. حضور وجوه مشترک در نقوش به کاررفته در قاب های فرش های خشتی و رنگ آن ها حاکی از روح حاکم بر این آثار، تحت تأثیر معاشرت با طبیعت است. در این فرش های خشتی، تفاوت هایی از لحاظ ظاهری و تکنیکی وجود دارد که بر...