پژوهش درباره هنر خودنگاری، که طیف وسیعی از آثار هنری را به خود اختصاص داده است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. «خود» یا «نفس» همیشه به عنوان برترین گوهر هر فرد، و به عنوان منشاء و مبداء، و به عنوان مؤلف های اساسی در بحث فردیت، اصالت، و شخصیت، در هنر نقش بنیادین و انکار ناشدنی دارد. انسان ناگزیر از شناخت خویش است و هنر امری است برآمده از خود فرد و تجربه زیسته‌اش، و حاصل درونی کردن آنچه دیده و د...

هنر جواهرنشانی در ایران و هند پیشینه‌ای دیرینه دارد. در برخی منابع به ظروف جواهرنشان صفوی اشاره شده ولی متأسفانه نمونه‌های اندکی از آن دوران باقی مانده است. هم‌چنین در برخی مستندات به تأثیرپذیری گورکانیان از این هنر در عصر صفوی اشاره شده است. در این مقاله ظروف جواهرنشان دو کشور به‌ویژه از قرن دهم قمری/ شانزدهم میلادی تا دوران معاصر از لحاظ فرم، جنس، کابرد و شیوه ساخت مورد تطبیق قرار گرفته است. ...

شبه قاره هند همواره یکی از کانون های مهم مهاجر پذیری بوده است. نزدیکی جغرافیایی هندوستان و وجود جاذبه های فراوان در این سرزمین، از عمده عواملی بوده اند که مهاجران ایرانی بی شماری را به این سرزمین رهنمون کرده است. سابقه مهاجرت ایرانیان به هند به ادوار تاریخی پیش از اسلام می رسد بطوریکه حضور فعال و مستمر ایرانیان در این سرزمین در دوره های اسلامی نیز تداوم داشته است.آنچه بر شتاب این مهاجرت ها در ق...

کاخ گلستان قدیمی‏ترین بنای سلطنتی در شهر تهران محسوب می‏شود که تزیینات کاشی‌کاری آن تنوع موضوع و نقش بسیاری دارد. کاشی‏های محوطه، همچون دفتری مصور، ویژگی‏ها و شرایط اجتماعی‌ـ سیاسی دورة قاجاریان را به نمایش درآورده‏اند. همة نقش‌ها تحت تأثیر هنرهای مختلف قاجاری، همچون چاپ سنگی، نقاشی قهوه‌خانه‏ای، عکاسی و کارت پستال‏های غربی، شکل گرفته‌اند. تلاش نگارندگان در مقالة حاضر بر آن بوده تا ویژگی تصویری...

دوران قاجار به واسطه ویژگی های منحصربه فردش یکی از مهم ترین  ادوار تاریخ هنر ایران محسوب می شود. از مهم ترین تحولات هنری این دوران تکثیر مکانیکی تصویر به مدد دو ابزار تکنولوژیکی جدید یعنی عکاسی و چاپ سنگی است که بواسطه ارتباط با غرب به ایران وارد شدند. این امر تغییرات شگرفی در هنر ایرانی ایجاد کرد و باعث شکل گیری جنبشی جدید در هنر ایران شد که گرایش بسیار به سوی یک هنر تصویری داشت. هدف این مقاله...

مقاله حاضر‘مقام و اعتبار پژوهشی میراثهای مشترک فرهنگ غنی و پویای ایران و شبه قاره را در تکوین بخش مهمی از ادب فارسی در دورانی طولانی ودر قلمروی گسترده مورد مطالعه قرار میدهد و اهمیت توجه به آن را به عنوان یکی از موازین استمرار وگسترش ادبیات وهنر ایرانی ومبانی معنوی و اخلاقی انسانی که در ادب ایرانیان آکنده است و دربخش مهمی از قلمرو فرهنگ ایرانی و اسلامی در پرده فراموشی قرار گرفته است مورد تأکید ...

دهرمه بنیادی‌ترین مفهوم در تفکر دینی آسیای شرقی است که ریشه در تاریخ هندوئیسم دارد. این مفهوم در وداها، بیشتر به معنای قانون و شریعت و در متون و ادبیات دوره‌های بعد به معنای فضیلت، عدالت، معیار، وظیفه و تکلیف شرعی است. اما در تفکر بودایی، دهرمه حقیقتی است در باب وضعیت و کارکرد جهان که می‌تواند به علت و ماهیت رنج انسان پاسخ گوید و تمایلات شرارت‌آمیز موجود در همین جهان را به پایان برساند. از این ...

چاپ سنگی، زاده‌ گسترش سواد و نیاز به منابع خواندنی ارزان‌قیمت و همه‌گیر است و تصاویر کتاب‌های چاپ سنگی، به عنوان جلوه‌گاه هنر مردمی، ابعاد اجتماعی را به هنر می‌افزایند. در راستای بررسی این آثار ارزشمند، پژوهش پیش رو بر آن است، تا دریابد که در تصاویر نسخ چاپ سنگی کتاب تحفة المجالس‌، آیا فرشتگان حاضر در موقعیتی واحد، با سیمایی واحد تصویر شده‌اند؟ جهت بررسی این مساله، دو سویه‌ موقعیت واحد، یعنی حض...

سیزده فرش و فرشپارۀ شرقی از سده‌های شانزدهم و هفدهم که در تاریخ هنر به فرش‌های پرتغالی شناخته می‌شوند، از منظر طرح و نقش جالب توجه و چشمگیرند، چه یک صحنۀ دریایی شامل کشتی‌ها و اشخاص اروپایی به‌علاوۀ مردی مغروق و هیولایی سر از آب به در کرده را در بخش لچک‌ها جلوه‌گر می‌سازند. مطالعات فرش‌شناسی با تردید گاه این فرش‌ها را به ایران و گاه هند نسبت می‌دهند. در این جستار فرش‌های پرتغالی در پیوند با مین...

در سال های اخیر، با گسترش وب و شبکه های کامپیوتری، امکان انتقال و سوء استفاده از آثار دیجیتال و انتشار غیرقانونی از آن ها، بیش از پیش فراهم آمده است و باعث پدید آمدن نگرانی هایی برای صاحبان این آثار شده است. این مشکلات منجر به ارائه ی راهکارهایی برای حفظ حق مالکیت این آثار از جمله تصاویر، در حوزه ی مکان و تبدیل شده است. این روش ها که تحت عنوانِ روش های ته نقش نگاری شناخته می شوند، در سال های اخی...