کتیبه نگاری در ایران سابقه ای طولانی دارد. کتیبه ها را بر اساس معیارهای مختلف از جمله نوع خط می توان دسته بندی کرد. خطوط کوفی، به ویژه مَعقلی که خاص بنا طراحی و استفاده می شود از نمونه های شاخص تزیینات کتیبه ای معماری اسلامی است. خط کوفی تاریخچه ی تکامل پرفراز و نشیبی را پیموده است. به طور کلی می توان گونه های مختلف کوفی را به سه دسته ساده ی تحریری، انواع تزیینی و کوفی بنایی ( مَعقِلی) دسته بندی ک...

دوره ایلخانی یکی از ادوار شاخص هنر ایران است که با دارا بودن بناهایی چون سلطانیه، مسجد جامع ورامین، مسجد جامع نائین، بقعه پیر بکران و ... در زمینه معماری و بخصوص تزینات معماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این دوره ، معماری از لحاظ عظمت وتزیینات به شکوه بی سابقه ای دست یافت و به ویژه هنر گچبری به درجه ای از تکامل رسید که کمتر دوره ای در تاریخ ایران به این شکوه و عظمت در کنار ظرافت و لطافت ...

هنر پیش از اسلام همواره بر هنر قرون بعد از اسلام تأثیر داشته است. مفرغ های لرستان همواره با نقوشی که مفاهیم نمادینی از مذهب و اعتقادات مردم آن زمان را نشان می داده تزیین شده اند. و تأثیر آن ها بر هنر دوران بعد قابل بررسی است. در این راستا نمونه هایی از مفرغ های لرستان موجود در موزه فلک الافلاک لرستان که از نظر تزیینات غنی تر بوده اند شناسایی وبر اساس نوع کاربرد طبقه بندی شده و ویژگی های مضمون...

در سال 1382 و در جریان بررسی باستان شناسی، در مزرعه پرورش اسب اوچ تپه بوکان، از پایه ستون منحصر به فردی بازدید شد که با توجه به ویژگی های هنری، به نظر می رسد مربوط به عصر آهن iii و محوطه قلایچی باشد که در جریان کاوش های غیر مجاز به محل کنونی آن منتقل شده است. این پایه ستون فاقد نمونه های مشابهی در ایران است اما دارای نمونه های قابل مقایسه ای در محوطه ها و نقوش برجسته آشوری است که گویای ارتباط ه...

کشف و استفاده از فلزات یکی از مهم ترین دستاوردها در تاریخ بشری است. فلزات مواد اولیه اصلی در تولید ابزار و وسایل مهندسی بوده و کشف آنها نقش مهمی در پیشرفت بشری داشته است. بجز طلا و نقره که بیشتر جنبه تزیینی داشته اند، فلزات قلع، مس، سرب و آهن اولین فلزاتی هستند که کشف شده و به طور گسترده مورد استفاده صنعتی قرار گرفته اند. شواهد مکتوب در ادبیات فارسی نشان می دهد که هزاران سال قبل مردم این سرزمین...

ریشه واژه «عطر» از واژه لاتین «Perfume»گرفته شده و به معنی «بوی گذرا» است. عطردان‌ها ظرف‌هایی بودند که انواع عطر را (اعم از مایع روغنی، عطرینه‌ها و حتی مواد دارویی) در آن نگهداری می‌کردند. ایران یکی از مهم‌ترین مراکز تولید عطردان‌های شیشه‌ای است؛ با وجود این پژوهشی در این زمینه صورت نپذیرفته است. در این پژوهش، ضمن نگاهی اجمالی به پیشینه تاریخیِ تولید شیشه و فنّ ساخت آن، فرم و نقوش عطردان‌های شیشه...

بعد از جنگ جهانی دوم، ایران دچار تغییر و تحولات شگرفی شد که نقاشی هم از این امر مستثنا نبود. از آغاز دهه ی 20 نقاشی نوگرا شروع به رشد کرد. یعنی زمانی که غرب وارد دنیای مدرن شده بود و چندین سال از آن گذشته بود. هنرمندان ایران در این زمان جذب کار هنرمندان غرب و جهان بینی غرب شده بودند اما این جریان در ایران متناسب با شرایط فرهنگی، خواستگاه اصلی خودش صورت نگرفت. تاسیس دانشکده هنرهای زیبا در تقویت ...

غزنویان در اواسط قرن چهارم هجری به قدرت رسیدند و بر نواحی گسترده­ای از هند، ایران، افغانستان و آسیای مرکزی تسلط یافتند. پادشاهان غزنوی توانستند با حملات مکرر به هندوستان ثروتی عظیم را به چنگ آورند و با این پشتوانه، برای نمایش اقتدار خود بناهای با شکوهی را احداث نمایند. بسیاری از متون تاریخی از شکوه و عظمت این بناها که عمدتاً در افغانستان امروزی قرار دارند، یاد کرده­اند. یکی از عوامل شهرت کاخ­های...

هنرهای کاربردی از مهم ترین آثار به  جای مانده ی تمدن کهن ایران است. این آثار موضوع مطالعه و پژوهش رشته های مختلفی بوده و از جنبه های گوناگونی به آن ها پرداخته شده است. تحلیل های انجام شده در برخی از رویکردهای پژوهشی، ابعاد مختلف این آثار را به طور مستقل و یا نهایتاً در بستر دوره ی تاریخی ای که آثار در آن پدید آمده اند مورد بررسی قرار می دهند. از این دست، شاهد پژوهش هایی هستیم که در آن ها غالباً ب...

 نقش‌مایۀ درخت سخنگو یا درخت واق‌واق، که در داستان‌ها و افسانه‌‌های سرزمین‌های گوناگون ریشه دارد، به اشکال مختلفی بر آثار هنری نمایان شده است. این نقش سرچشمۀ پیدایش نقوش تزیینی واق است که ترکیبی از سر جانداران طبیعی یا تخیلی با ساقه‌ها و گل‌های اسلیمی و ختایی است و به‌عنوان یکی از نقش‌مایه‌های اصلی قالی‌بافی ایران مطرح می‌شود و در طرح‌های مختلفی چون لچک‌ترنج و درختی جلوه‌گر می‌شود. این نقوش گون...