مشروعیت توجیهی از حکومت و حاکمیت است درباره مشروعیت به طور کلی دو دیدگاه کلان وجود دارد : الف) نظریه مشروعیت غایی که معطوف به غایت و هدف دولت است و ب) نظریه مشروعیت فاعلی یا قرار دادی که بر خاستگاه و شکل دولت نظردارد. اندیشه نخست سلطه بلامنازعی بر ذهن مسلمانان از بر آمدن تمدن اسلامی دوره میانه تا شکل گیری تجدد گرایی اسلامی داشته است اما دیدگاه دوم (نظریه مشروعیت فاعلی) غالبا چنین تصور می شد ک...

یکی از موارد اختلاف بین مذاهب، تعدی از نص و تنقیح مناط است اهل سنت آن را تحت عناوین قیاس، استحسان ، عرف، عادت، و... بحث کرده اند اگر چه علمای اصولی شیعه خصوصا علمای قدیم آن را مستقلا مورد بحث قرار نداده اند اما در ضمن بحث حجیت عقل و استصحاب و مفاهیم اجمالا به این پرداخته اند. در استنباط احکام اول باید سراغ متون دینی رفت واولین وظیفه یک مستنبط سعی تمام برای فهمیدن متون دینی و نصوص است اینجا مستن...

یتناولُ هذا الـمقال الآراء الـحدیثیة والقرآنیة لتیارٍ إسلامی نشأ بین أهل السنة وسمی بالقرآنیین، ولد هذا التیار فی الهند ثم انتقل إلى مصر والعالم العربی. یعتقد أصحاب هذا التیار أن القرآن هو الـمرجع الوحید الذی اشتمل على جمیع قضایا الدین، ولا یؤمنون بحجیة السنة کمرجع للتشریع لسببین: الأول لأنها لیست وحیا کوحی القرآن، الثانی لأنها تعرضت للوضع بسبب التأخر فی التدوین، وهم یدعون إلى عصرنة القرآن والإصل...

بررسی مسئله جواز یا عدم جواز قضاوت زنان، معمولاً با نقل استدلالهای مربوطه آغاز شده و با نقد و جمع‌بندی آنها به پایان می‌‌رسد. ولی این مقاله در وهله اول به تحلیل ریشه‌‌های ورود این مسئله به فقه همراه با پیشینه تاریخی آن پرداخته و سپس به نقل آن استدلالها نظر دارد و در صدد آشکار کردن این مسئله است که «شرط ذکورت»، چگونه به فقه وارد شده است و آیا از آغاز تدوین فقه، همان‌‌گونه که مثلاً مسئله‌‌ای تحت عن...

در قرآن و سنت، سه کلیدواژه اصلی ناظر به مفهوم زیبایی، «حُسن» و «جمال» و «زینت» هستند. تحلیل شبکه مفهومی هر یک از این سه کلیدواژه، راهگشای دریافت مفهوم و مصادیق زیبایی در فرهنگ اسلامی است. از این میان، زینت نزدیک‌ترین ارتباط را با قلمرو مطالعات زیبایی‌شناسی (Aesthetics) دارد. برای تحلیل شبکه مفهومی زینت، باید به قرآن کریم و دیگر منابع فرهنگ اسلامی بویژه روایات معصومان ـ علیهم السلام ـ مراجعه نمود...

عنوان «جائفه» برای یکی از جراحات موجود در فقه جزایی وضع شده است. قانونگذار مجازات اسلامی بر اساس ماده 711 همان قانون به تعریف و بیان احکام جراحت جائفه پرداخته است. قسمت اخیر ماده مذکور از این قرار است: «... درصورتی که وسیله مزبور از یک طرف وارد و از طرف دیگر خارج گردد، دو جراحت جائفه محسوب می‌شود». همان‌طور که از نص صریح ماده برمی‌‌آید هرگاه آلت جارحه از یک طرف جوف داخل شود و از طرف دیگر جوف خا...

موضوع جاودانگی ماندگاری برخی از کافران در آتش دوزخ، مسئله‌ای است که همواره مورد توجه اندیشمندان به‌ویژه در دوره معاصر بوده است. مفسران و عقایدشناسان به فراخور نحله کلامی خویش در این باره پاسخ‌هایی درون دینی و برون دینی ارائه کرده‌اند. علامه طباطبایی مطابق نظریه مشهور، به جاودانگی دوزخ برای برخی از کافران معتقد است. وی در اثبات این نظریه، از براهین فلسفی و شواهد قرآنی بهره برده و بر این باور است...