تاریخ‌نگاری سامانیان تاحدودی ادامة ساده‌نویسی اواخر قرن دوم هجری قمری است، اما نثر مصنوع شماری از مورخان و نویسندگان، در ستایش امیران و وزیران، مبالغه‌آمیز بوده است و آنان را پادشاهانِ برحق دانسته‌اند. تاریخ‌نویسی این دوره بیش‌تر برمبنای مشاهدات شخصی و اسناد بوده و از این نظر مهم است. تبیین ویژگی‌های عمدة تاریخ‌نگاری و نقاط ضعف و قوت برجسته‌ترین منابع تاریخی سامانیان اولویت این پژوهش است؛ ازجمله...

یکی از مباحث مهم الهیات جدید مسیحی نسبت ایمان و تاریخ است. سرآغاز این بحث به نقد تاریخی کتاب مقدس باز می گردد. آنچه انگیزه پرداختن به تاریخ و نسبت آن با ایمان را ب ه وجود آورده است، ارتباط میان الوهیت (به مثابه یک واقعیت) و دنیایی است که آن را حوادث تاریخی می سازد. پانن برگ تحت تاثیر سنت ایده آلیسم آلمان و تفکر فلسفی هگل در باب تاریخ و نیز فضای نقد تاریخی، الهیات مسیحی را در متن مباحث تاریخی مد...

روایت‌ها و گزارش‌های گوناگونی دربارة اصحاب خاصِ امام سجاد(ع) در منابع حدیثی و رجالی امامیان نقل شده است. برخی برپایة این گزارش‌ها جایگاه و مقامات خاصی برای این گروه از اصحاب در تاریخ حدیث امامیه لحاظ کرده‌اند. پرسشِ مطرح این است که به‌واقع چه میزان از این گزارش‌ها با واقعیت‌های تاریخی همراه است و این‌که آیا در صورت راستی‌آزمایی با دیگر گزاره‌های معرفتی می‌توان این ویژگی‌های متمایزکنندة خاص را...

اهتمام و استناد به سیره نبوی، از همان روزهای آغازین عصر خلافت آشکار بود. توجه به سیره نبوی، الگوی عملی و راهکاری برای خروج از مشکلات فرا روی جامعه بود؛ از سوی دیگر، اهرمی بود در دست گروه‌های رقیب، برای اثبات آرای سیاسی اجتماعی خود. اهتمام و بهره‌وریِ آمیخته با گرایش‌های متعدد، گاه باعث نادیده گرفتن یا پدید آوردن خبر، برجسته کردن خبری یا کمرنگ کردن خبری دیگر می‌شد و در نتیجه، بیم نوعی تحریف سیره ...

یافته های تحقیق نشان می دهند که همچنان اخبار جهان غرب، سهم زیادی را در اخبار بین المللی دارند. رسانه های غربی، جهان اسلام را منفی نشان داده اند و رسانه های جهان اسلام نیز جهان اسلام را منفی نشان داده اند، در شبکه بی بی سی، اخبار کشورهای اسلامی، رتبه سوم را در میان اخبار سایر مناطق جهان داشته و عمدتاً با چارچوب خنثی و منفی ارائه شده اند. در شبکه سی ان ان، اخبار کشورهای اسلامی، رتبه دوم را در میان...

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مهم‌ترین رویداد تاریخی در ایران حماسة هشت سال دفاع مقدّس بوده‌است که به‌عنوان دورانی بسیار حیاتی و تعیین‌کننده در‌بر‌دارندۀ ترجمه‌هایی است که بررسی آنها در درک بهتر آن برهة زمانی و تأثیر آن در دوران کنونی بسیار حائز اهمیّت است. از جملة این ترجمه‌ها می‌توان به ترجمة اخبار اشاره کرد که چگونگی بازتاب خبرهای مربوط به جبهه‌های نبرد و اوضاع جامعه در دنیای بیرون را به تصویر م...

شیخ کلینی برای تألیف کتاب الکافی از منابع و مکتوبات پیش از خود استفاده کرده و طریقی به آن کتاب‌ها داشته است، اما مطالب برخی از این منابع هم با واسطه کتاب‌های نسل‌های بعد به دست شیخ کلینی رسیده است. در این نوشتار، به معرفی برخی از منابع تاریخی مورد استفاده شیخ کلینی می‌پردازیم. شیخ کلینی از کتاب سلیم بن قیس، کتاب‌های جابر بن یزید جعفی، ابان بن تغلب، ابو محمد جعفری، ابو اسحاق احمری نهاوندی، اخبار...

اشاره های مختلف سعد عبدالمطلب العدل به یکی بودن حضرت ابراهیم (ع) و إخناتون ابوالأنبیاء و الخلیل إخناتون فی القرآن الکریم، در تدوین و تألیف کتاب حاضر مؤثر افتاده است. در این کتاب، نخست به نقل و نقد روایت توراتی و سپس به گزارش روایت قرآنی قصه ابراهیم (ع) می پردازیم. در فصل های دیگر کتاب، روایت های مختلف تاریخی عربی- فارسی آن قصه نقل و نقد می شود و پس از آن نیز اشاراتی اجمالی به فرقه صابئین و حضرت...

استاد بهبودی[1]  از محققان صاحب نظر عصر حاضر در حوزه حدیث است که دیدگاه های جدیدی در زمینه نقد احادیث ارائه می نماید. وی به بررسی های ظاهری و سطحیِ سندی اکتفا نمی نماید و سند و متن را توأمان مورد ارزیابی قرار می دهد. علت، از منظر وی اعم از هرگونه عیب و بیماری پنهان یا آشکار احادیث است که به سه دسته: علل موجود در متن، سند و در متن و سند تقسیم می شود. وی برای شناسایی علل احادیث به هرگونه اطلاعات...