در ادب فارسی شاهنامه ی فردوسی، به عنوان بزرگترین اثر حماسی ملّی، نمودگار چهره ی قهرمانان و ضدِّ قهرمانان بسیاری است که رودرروی یکدیگر قرارمی گیرند. این تحقیق درپیِ رسیدن به این اهداف و پاسخگویی به این پرسش ها می باشد: 1. چگونگیِ روند قهرمان سازی در حماسه برپایه ی شاهنامه ی فردوسی، 2. یافتن ریشه ی تقابل های میان قهرمانان شاهنامه و آیا رابطه ا ی میان این تقابل ها و نبرد اسطوره ای میان نیروهای خیر(اهور...

چکیده: قرن هشتم هجری، سر آغاز رسمی شکل گیری کارگاههای کتابخانه دربار هنر ایران است. ظهور مغولان و یا ایلخانان به پایتختی تبریز، دوران ثبات پیوسته ای را موجب می شود، که وزیر با کیاست خواجه فضل الله رشیدالدین به نگارش کتاب جامع التواریخ به منظور قرار دادن مغولان در متن تاریخ ملل، همت می گمارد. نگارش نسخ مصور جامع التواریخ در کتابت خانه و صورت خانه ربع رشیدی، انجام شد. در این میان متن شاهنامه مور...

هنر نگارگری از نمونه های ادبی سرمشق گرفته است. با این وجود در تحلیل نگاره ها ع.ما ÷شتوانه های ادبی آن مغفول می ماند.با توجه به اهمیت شاهنامه نگاری در ادوار مختلف بررسی نگاره های شاهنامه می تواند تصویری از رابطه ادبیات و نگارگری آشکار سازد.برای رسیدن به درکی جامع از شاهنامه خوانش آن به همراه نگارههایش ضرورت دارد. تحلیل ادبی نگاره های شاهنامه جنبه های نوینی از قابلیت های متن ادبی را مکشوف میسازد....

شاهنامه فردوسی یکی از متون ارزشمند ادبی است که بیش از هرکتابی در طول تاریخ هنر نقاشی ایران مورد توجه هنرمندان واقع شده است. امروزه شاهنامه های مصور فراوانی در موزه ها و کتابخانه های جهان وجود دارند،که تعداد بسیاری از آن ها متعلق به دوران صفوی است. اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این دوران به ویژه در حکومت شاه عباس بزرگ در اصفهان شرایطی را فراهم آورد که شاهد جریانات هنری مستقل از دربار هستیم، این ...

جهان بصری از طریق تصویر شکل می گیرد و به اشکال مختلف نشان داده می شود. شاهنامه به سینما نزدیک تر است تا سایر هنرها؛ شاهنامه و سینما تفکیک ناپذیرند، ابیات شاهنامه به شما امکان می دهد تا در تصویر غوطه بخورید و پس از غوطه ورشدن در تصاویر به تجسم سینمایی بپردازید در چنین حالتی است که همه چیز شکل پذیر و بصری می شود، هر بیت مثل یک نما شما را به بیت دیگر هدایت می کند، در ابیات سیر و سفر می کنید و همچن...

عنصر رنگ از عناصر ویژه ای است که می توان از طریق شناخت ویژگیها، خاصیتها و تأثیرات آن، از روی بسیاری از رمزها پرده برداری کرد و به رازهای پنهان بسیاری از پدیده ها دست یافت. در شاهنامه فردوسی 4197 بار عنصر رنگ مورد توجّه قرار گرفته است. از این تعداد 3267 مورد ازنظر مفهومی نیز بیانگر معنای رنگ است. واژه های رنگی شاهنامه را در 18 دسته می توان جای داد. 27/67 درصد از رنگهای به کار رفته در شاهنامه مر...

شاهنامه رشیدا با 93 نگاره بدون رقم، متعلق به قرن یازده ه.ق محفوظ در موزه کاخ گلستان، یکی از شاهنامه های مهم دوره صفویه به شمار می رود. خوشنویسی و نگارش زیبای آن به عبدالرشید دیلمی منسوب بوده؛ ازاین رو به شاهنامه «رشیدا» معروف شده است. به دلیل اینکه این شاهنامه امضا و شناسه ای ندارد، این مقاله به بررسی شیوه های شکل گیری در نگاره ها پرداخته و همچنین هنرمندان آن را شناسایی و معرفی کرده است. سؤال ا...

بزرگترین اثر حماسی و ملی زبان فارسی شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی است که بخش مهمی از امور و کیفیات گذشته قوم ایرانی را در بر می‌گیرد. همان طور که می‌دانیم موضوع اصلی حماسه شرح نبردها و دلاوری‌های گذشته اقوام مختلف است. شرح نبردها در شاهنامه، با افسانه‌ها آمیخته شده و چهره‌‌ای اسطوره‌ای و خارق العاده پیدا نموده است. یکی از اجزاء مهم جنگ، شیوه‌های نبرد است که امروزه به آن تاکتیک گفته می‌شود. شاه...

کوش‌نامه اثری حماسی است که حدود یک‌صد سال پس از شاهنامه فردوسی توسط ایرانشاه بن ابی الخیر سروده شده است. هر چند که صاحب این اثر تا حدودی از شاهنامه تقلید کرده، امّا به دلیل این که منبع منثور آن با شاهنامه متفاوت بوده است، تفاوت‌های اساسی در اصل داستان‌ها با شاهنامه دارد. این منظومه به سرگذشت ضد قهرمانی به نام کوش پیل‌گوشِ پیل دندان، برادر زادۀ ضحّاک، می‌پردازد که از سوی ضحّاک به فرمانروایی چین انتخ...

مقاله حاضر پس از ارائه گزارشی مختصر در باب رویکردهای سنتی و معاصر به مسأله نظم قرآن، با درپیش گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی رویکرد «میشل کویپرس»، قرآن پژوه بلژیکی معاصر خواهد پرداخت. وی با تکیه بر نظریه نظم متقارن که خود ریشه در بلاغت سامی دارد، به تحلیل بلاغی متن قرآن می پردازد. اندیشه نظم متقارن نشان خواهد داد که متن قرآن منسجم است و هر آیه درست همانجایی از متن که باید، قرار گرفته است. ...