«مکالمه گرایی» بنیان نظریة نیماست که از آن به «روایت نمایشی» تعبیر می کند. اما اصطلاح مکالمه گرایی با نظریة منطق گفت وگویی میخاییل باختین مطرح می شود. او این اصطلاح را در برابر تک آوایی در ادبیات و هنر مطرح می کند؛ از نظر او شعر تک صدایی را نمایندگی می کند و نثر، به ویژه رمان، عرصة چندصدایی است. از این رو، رمان عالی ترین نوع بیان ادبی است. با بررسی نظریات نیما که اغلب در قالب نامه بیان می شود، ...

زبان مخفی یکی از گونه‌های زبان معیار است که در میان جوانان یا گروه‌های بزهکار جامعه شکل می‌گیرد. هدف این مقاله شناسایی روابط معنایی در واژگان زبان مخفی در چهارچوب نظریة ساختگرایی است. حجم نمونه 1507 واژه است؛ که به دو روش اسنادی از فرهنگ لغات زبان مخفی وروش مصاحبة محقق‌ساخته با روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی استخراج گردیده است. پس از جمع‌آوری و آمایش، واژه‌ها بر اساس ماهیّت و مفهومشان در چهارده حوزة ...

اینکه هیچ موضوعی را نمیتوان به طور قطع و دائمی داخل در قلم رو محفوظ جای داد،مقبولیتی گسترده یافته است. دیوان بین المللی دادگستری در مرحله رسیدگی صلاحیتی یا ماهویبه کرات با ادعای قلمرو محفوظ مواجه بوده است. معیار دیوان در برابر این قبیل ادعاها استناد بهصرفاً » رویه سلف خود است که در قضیه فرمان های منتشره در تونس و مراکش میگوید عبارتشامل مواردی است که اصولاً به موجب حقوق بین الملل تنظیم « داخل در ق...

شمس الدین محمد حافظ شیرازی ازجمله معدود شاعران ایرانی است که با فراتربردن خود به مثابة حلقه ای از حلقه های جبر اجتماعیِ قرن هشتم ﻫ.ق.، بر فراز جریان ها ی اجتماعی زمان ایستاد. حافظ با خروج از نظم به بندکشانندة قرن هشت به نقد ساختار اجتماعی در حوزة ساختار شعر پرداخته است. نخست، نظریة زیبایی شناسی انتقادی را که یکی از دستاوردهای مکتب فرانکفورت آلمان در قرن بیستم م. است مختصر و کوتاه معرفی کرده ایم،...

در این مقاله با بهره گیری از نظریة شرق شناسی ادوارد سعید و غیریت سازی نظریة گفتمان، به رویارویی ادبای مسیحی عرب با فرهنگ اسلامی پرداخته و نشان داده شده است که نقش مسیحیان عرب در اسلام ستیزی و گسترش نفوذ فرهنگی غرب به دنیای عرب به خصوص مدیترانة عربی از جمله کشورهای مصر، سوریه و تونس قابل توجه و بسیار گسترده بوده است و بر غیریت سازی از فرهنگ اسلامی تأکید داشته اند. مهم ترین مصادیق برساختن هویت «غ...

آلکسیوس ماینونگ یکی از فیلسوفان معاصر است که با نگرش خاص به مباحث وجودشناسی تأثیرات فراوانی را در بسیاری از فلسفه های مابعد خود و نیز مباحث منطق جدید بر جای گذاشته است. تفکرات او تا حد زیادی متأثر از سنت فلسفی یونان و نیز فلسفه های برنتانو و تواردوفسکی است. از جمله مباحث برجسته در فلسفة ماینونگ بررسی چیستی اشیاء صرف نظر از هستی آن ها است. به گفتة او چیستی یک شی فراتر از هستی و نیستی آن است. از ...

در مقالة حاضر به بررسی دستگاه مطابقة فعل لازم و فاعل در زبان فارسی می­پردازیم. داده­های این پژوهش را از برخی مقالات و منابع مکتوب و متون زبان گفتاری گردآوری کرده ایم. چارچوب این پژوهش دو نظریة بهینگی و کمینگی است که هر دو در چارچوب مکتب زایشی مطرح شده­اند. در این تحقیق درصددیم موارد استثنای مطابقه در دستور سنتی زبان فارسی را بر اساس رویکرد کمینگی که نحو محور است و نظریة بهینگی که محدودیت بنیاد ...

امروزه گسترش تحقیقات و تعمق‌های علمی در میراث گرانبهای ادبیات فارسی زمینة مناسبی را برای پی‌گیری مطالعات تطبیقی و مقایسۀ آثار ادبی از جنبه‌های مختلف فراهم کرده است. این مقاله تلاشی است برای مقایسۀ محتوایی دو اثر ارزش‌مند در زمینۀ ادبیات عرفانی، یعنی حدیقة ‌الحقیقۀ سنایی غزنوی و مرصاد العباد نجم‌الدین رازی که عمدتاً بر مبنای دیدگاه «بینامتنیت» و نیز «ترامتنیت» صورت گرفته است. ترامتنیت، که نخستین‌...

پژوهش حاضر به بررسی وجوه روایتی در حکایت های مرزبان­نامه بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می­پردازد. بر این اساس، وجوه اخباری، خواستی و فرضی و زیر­مجموعة آن­ها چون وجوه الزامی، تمنّایی، شرطی و پیش­بین، در این اثر بررسی می­گردد. شناسایی نوع روابط میان شخصیت­ها، کشف ساختار نهایی داستان­ها بر اساس بسامد وجوه روایتی و شناخت عوامل بنیادینِ شکل­گیری و حرکت منطقی داستان­های مرزبان­نامه، از اهداف این پژوهش ب...

چکیدهدر تحلیل روابط قدرت با تکیه بر تحلیل انتقادی گفتمان، متن ادبی یک کنش اجتماعی و به‌طورکلی نشان دهندة شکلی از روابط قدرت است که در قالب گفتمان خود را عرضه می‌کند. در این مقاله با استفاده از نظریة فوکو درباب قدرت و همچنین تحلیل انتقادی گفتمان ، قصیدة ترسائیة خاقانی بررسی شده‌است. این بررسی نشان می‌دهد که خاقانی با تکیه برشناخت گسترده از مذهب مسیحیت از سویی و مناسبات گوناگون قدرت در جامعه و در...