این کتاب، درمقدم? نسخه،“مَطلَع مَقاصِداللُّغَـه" نامیده شده اسـت و چون نخستین برگ آن افتاده به نام مولف آن پینبردم. همچنین تاریخ و جغرافیای کتابت آن نامعلوم است. از طرز انشاء تصور می کنم که در قرن هفتـم و یا پیش از آن تألیف شـده است. با توجه به شواهد موجود در متن، مولف را از اهالی ماوراء النَّهر و به احتمال بسیار از قصب? "بانیحانِ" ایالت "فرغانه" می پندارم. مولف، این کـتاب را به دو بخش تقسیـم نموده است....

پژوهش حاضر تصحیح نسخه خطی، «مطمح الانظار» تألیف سیدمحمدامین شهرستانی اصفهانی است. که در سال 1019 هجری قمری و به تقلید از مخزن الاسرار نظامی گنجوی سروده شده است، دیباچه این منظومه به نثر مسجع آمیخته به نظم تحریره شده، و منظومه دارای 2941 بیت می باشد. متن نسخه مشتمل بر: توحید، مناجاتِ (اول، دوم، سوم و چهارم) نعتِ (اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم)، منقبت شاه ولایت پناه، سبب نظم کتاب، مدح شاه، در فضیلت ...

شیخ حر عاملی (1033- 1104 ه.ق) به عنوان یکی از بزرگان عرصه ی علم و فقاهت شیعه، در نسخه خطی «خلق الکافرو الغرض منه» که به زیور طبع آراسته نشده به موضوع «خلق کافر» پرداخته و تلاش نموده تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا خداوند کافر را درحالی که اوصاف او در علمش معلوم بود، آفرید، مهلت داد و بر مومنین مسلط ساخت؟ این در حالی است که بعضی از معارف قرآن و حدیث مانند خلق از طینت خاص، قضا و قدر، مشیت و اراده ...

یکی از بهترین شیوه ها برای انتقال علوم و معارف اسلامی کتابت است. در گذشته بر روی این شیوه تأکید بیشتری بوده است و علما و دانشمندان آثار خود را بصورت مکتوب به آیندگان انتقال می دادند. حال برای استفاده از این آثار گرانبها نیاز است که متون قدیمی إحیاء و تصحیح شوند تا قابل استفاده برای همگان گردند. از این آثار بجای مانده می توان به کتاب ارزشمند و پر بار صفوه التفاسیر نوشته ی سید عبد الله شبر اشاره ...

«هدیه‌‌الاخیار» یا «شرح تحفه‌‌الاحرار» اثر «محمد رضا ملتانی» فرزند « محمد اکرم ملتانی»، از فارسی‌ نویسان شبه قاره در قرن یازدهم، اگرچه از آثار دست دوم ادب فارسی محسوب می‌شود، قطعا به دلیل دانش و اطلاعات سرشار و دقت فراوان شارح در فحص و بحث و بیان ظرایف لغت، دستور، معانی و بیان راهگشای محققان و دانشجویان در شرح دشواری های «تحفه‌‌الاحرار جامی» خواهد بود. ملتانی از خادمین شیعه‌ مذهب شهنشاه اورنگ‌ز...

قرآن نِگِل یکی از نسخه‌های قدیمی قرآن کریم است که در روستای نِگِل شهرستان سنندج استان کردستان نگهداری می‌شود. این نوشته در پی آن است که علاوه بر بررسی و تحلیل، ویژگی‌های این نسخه خطی، اهمیت و جایگاه آن در نزد مردم و چگونگی انتقال به روستای نگل و سوابق تاریخی، نوع خط و زمان نگارش، هنر تذهیب و تشعیر آنرا نیز مشخص نماید. پرسش اساسی تحقیق این است؛ آیا این قرآن در محدوده جغرافیای فرهنگی ایران، با شیوه ن...

یکی از دستاوردهای تازه در حوزه نقد ادبی، بینامتنیت(Intertextualite) یعنی بررسی رابطه متون و میزان تأثیرپذیری آن‌ها از یکدیگر است. بر اساس این نظریه از آنجا که تراوش افکار آدمی حاصل مطالعات، تجربیات و آموخته‌های قبلی اوست؛ پس تمام متون بشری خواسته یا ناخواسته وام­دار آبشخور افکار و آثار پیشینیان­اند و پر واضح است که این تأثیرگذاری با توجه به جایگاه متون و میزان ارزشمندی آنان نزد جوامع متفاوت است...

در میان نسخ خطی مجموعۀ «صارم الدوله»، موجود در کتابخانۀ ابن مسکویه شهر اصفهان، دیوانی از سعدی شیرازی با تذهیب عالی وجود دارد. بررسی ها حاکی از آن است که شناسنامۀ این اثر دارای تاریخ اجرا نیست. مقالۀ حاضر با تکیه بر اطلاعات فنی اثر می کوشد تاریخ این اثر را مشخص کند. مقایسۀ این نسخه با نسخه ای از دیوان حافظ متعلق به سال 1283ق موجود در همان گنجینه به یافتن این پاسخ کمک می کند. پس از بررسی های دقیق...

فتحعلی خان کاشانی متخلص به «صبا» پرکارترین شاعر دور? قاجار است. اگرچه زادگاه وی کاشان بوده، اما اجدادش آذربایجانی و از خاندان «دنبلی» بوده اند. تاریخ تولد صبا را 1179 هجری قمری یا 1180 نوشته اند. مهمترین آثاری که از صبا بر جای مانده است عبارتند از: شهنشاه نامه، خداوندنامه، عبرت نامه، گلشن صبا و دیوان اشعار. کثرت و تنوّع اشعار صبا باعث شده برخی تذکره نویسان در مورد وی اغراق کنند و او را بر شاعران...

تحقیق حاضر در خصوص نسخه خطی مربوط به دوره قاجاریه است که به صورت منظوم است. این نسخه بیانگر رویدادها و حوادث سالهای 1249 تا 1253 است. یعنی از مرگ عباس میرزا تا مرگ قائم مقام را در بر می گیرد. مولف نسخه سعی کرده رویدادهای تاریخی نه به صورت جزئی بلکه به صورت کلی بیان کند اما سعی شده که اتفاقات و رویدادهای مهم مربوط به سالهای مورد بحث را در برگیرد. از اتفاقاتی که می توان در آن سالها بیان کرد مرگ ع...