حرکت از اساسی‌ترین مؤلّفه‌های شعر حماسی است. فردوسی در شاهنامه با استفاده بجا از کلمات، وزن، عناصر حرکتی و تصاویر گوناگون مرتبط با حرکت مهارت خود را در توصیف حالات و عواطف شخصیت‌های شاهنامه در موقعیت‌ها و صحنه‌های مختلف رزمی- حماسی و بزمی- غنایی به نمایش گذاشته است. زمان و مکان در شاهنامه اغلب ذهنی و درونی است تا واقعی و کمّی و طبعاً حرکت نیز تابع این شرایط است. واژگان و افعالی که در بیان حرکات؛ ب...

وچکیده : ادبیات حماسی که قسمت عمده ای از ادبیات فارسی را دربرگرفته ، همواره بستری بوده است تا برخی نویسندگان با استفاده از آن، هویت ملی و اعتقادات و آداب و رسوم خود را به تصویر بکشند. حال در بین این آثار حماسی، موضوع غنایی، مطلبی است که به چشم می خورد و می توان گفت که بدون استثناء در هم? آثار حماسی ملی، نشانی نیز از ادبیات غنایی می توان یافت. باتوجه به توضیحات فوق، رسال? حاضر سعی دارد تا در آ...

داستان ها و اشعار مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و بزرگی ها و افتخارات قومی را در تعریفی سنتی، حماسه می گویند. اما این تعریف در دوره ی معاصر تطور یافته و به ویژه در شعر، بسیار متفاوت و گسترده تر شده است؛ زیرا با ایجاد دگرگونی های نوین در عرصه ی جوامع بشری و تحت تاثیر قرارگرفتن تدریجی جوامع سنتی، تحولی در نوع نگرش به همه ی مقولات زندگی بشری ایجاد شده و مبانی ادبیات حماسی نیز مانند سایر مقوله های ع...

چکیده در تاریخ آفرینش آثار ادبی فارسی نوع ادبی (genre) حماسه از موقعیتی محوری برخوردار است. برزونامه که در سده هشتم ه.ق سروده شده است در بردارنده ی حدود 4250 بیت است؛ و به نبرد های برزو می پردازد. منظومه ی همای نامه هم در اواخر قرن ششم ه.ق سروده شده است و شامل 4330 بیت است و به دلاوری های همای شاهزاده ی مصری می پردازد. برزونامه و همای نامه دو اثر از آثار موجود در جریان حماسه سرایی فارسی است که...

حماسه شاید قدیمی ترین ژانر و گونه روایی نباشد، اما به یقین مسلط ترین ژانر در تمام دوره های باستان و سده های میانی بوده است. حماسه و اسطوره در تمام فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها، چه به صورت شفاهی و چه به صورت نوشتاری دیده می شود. حماسه ها از اسطوره ها تغذیه می کنند و در بعضی فرهنگ ها ادامه آن ها هستند. ادبیات جهان سرشار از عناصر حماسی- اسطوره ای است. این مسأله در مورد ادبیات حماسی ایران و آلمان نیز د...

این مقاله حوادث رویارویی بلوچ‌های ساحل مکران با پرتغالی‌ها را بر اساس روایات تاریخی و همچنین اشعار حماسی بلوچی مورد برسی قرار می‌دهد. با توجه به در دسترس نبودن منابع تاریخی قابل‌اتکا آگاهی‌های جمع‌آوری‌شده از این اشعار حماسی می‌تواند در این خصوص مفید باشد. این اشعار حماسی نه‌تنها جزییات حضور و یورش پرتغالی‌ها را به خلیج‌فارس و سواحل دریای مکران روایت می‌کند بلکه درباره نبردهای قهرمانانه‌ی بلوچ‌...

سام‌نامه حماسه‌ای عاشقانه است که از آن به عنوان آخرین حماسۀ ملی فارسی یاد می‌شود. این اثر از دو جهت مورد توجه قرار گرفته و همین توجه باعث شده است که محققان و صاحب نظران بسیاری در بارۀ آن بحث کنند: یکی به سبب حماسی بودن آن و دیگری به خاطر آمیختگی با همای و همایون خواجوی کرمانی که همین باعث شد به اشتباه آن را به خواجوی کرمانی نسبت دهند. از سام‌نامه - تا جایی که فهرست­‌ه...

روایت‌های داستانی از واقعة عاشورا، به ویژه از سدة دهم هجری به بعد، در قالب نظم و نثر در آثار مقتل‌نویسان به زبان‌های مختلف (عربی، فارسی، ترکی و هورامی) وارد شد. در این نوع مقتل‌ها، دیگر نمی‌توان واقعة عاشورا را از منظر تاریخی بررسی کرد، بلکه تاریخ و داستان در این مقتل‌ها در هم آمیخته و جدا کردن آن‌ها به نظر امکان‌پذیر نیست. نسخة مقتل امام حسین† به زبان هورامی ـ از زبان‌های ایرانی ـ تنها متنی اس...

در تاریخ سیاسی ایران، طبقه جنگاوران،همواره به عنوان یکی از طبقات مهم شمرده می‌شد. پژوهش در فرم پوشش جنگاوران، اطلاعاتی ارائه می‌دهد که در مطالعات تاریخی و جامعه‌شناسی مفید است و علاوه بر آن در حوزه هنرهای کاربردی و نمایشی نیز به کار می‌آید. نسخه 953ه.ق موجود در کتابخانه ملی پاریس، متعلق به دوره صفوی از جمله نسخی است که با ابعاد بزرگ و درشت‌نمایی در ترسیم فیگورها، توسط زبده‌ترین نگارگران خلق شده...