نخستین بار حاکمان ایلخانی، بدون توجه به احکام شرعی اسلامی در خصوص منع تصویرگری چهره، به ویژه تصویر اولیای الهی، دستور به نگارش کتب مصور، همراه با نگاره هایی با مضامین مذهبی دادند. تعدادی نسخ خطی، تحت حمایت هنری حاکمیت تیموریان به وجود آمدند که تصاویر پیامبر اسلام(ص) و اصحابش و همین طور امام علی(ع) و دو فرزندش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را به نمایش می گذاشتند. در ابتدای دوران صفویه نیز، تعدادی ا...

مکتب نگارگری شیراز با پیشنه ی غنی فرهنگیِ پیش از اسلام خود، در دوره های اسلامی نیز به رشد و بالندگی خود ادامه داد. حاصل کار هنرمندان این شهر، نسخه های بی شماری از کتب در موضوعات مختلف بود. این رساله پژوهشی است درباره ی مکتب شیراز و ویژگی های هنر کتاب آرایی آن تا دوره ی تیموریان و ترکمانان، و معرفی « خاوران نامه » ابن حسام خوسفی بیرجندی. در این پژوهش، نسخه ی مصور کهنِ خاوران نامه، موجود در موز...

کتاب بیان الواقع متنی است فلسفی-عرفانی از متون حروفیه، به نثری آمیخته به نظم، درباره مبدأ و معاد و نفس انسانی که توسط عالمی از فرقه حروفیه، به نام میر شریف شیرازی که در سده نهم ه.ق برای شخصی به نام وزیر زین الدین شیخ علی، نوشته شده است. از جزئیات زندگی مولف اطلاع چندانی در دست نیست. میر شریف پس از مقدمه کتاب، بحث راجع به خلقت انسان و مبدأ و مقصد او را شروع می کند در این بخش بعد از بیان نظر گروه...

تاریخ دوره قاجاریه، یکی از دوره های مهم تاریخ ایران، چه از نظر تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و چه از نظر طول دوره محسوب می شود. در این دوره ما شاهد نگارش بسیاری از آثار تاریخی و تاریخ نگاری هستیم که بخشی از این آثار به چاپ رسیده است. با این حال بخش زیادی از این آثار به صورت نسخ خطی در کتابخانه های داخل و خارج کشور باقی مانده است که ضرورت دارد به منظور شناسایی این دوره تاریخی و پژوهش در ابعاد م...

نگارگری ایرانی هنری اصیل و والاست که ضمن در برداشتن مفاهیم والای عرفانی ترکیب های چشم-نوازی از عناصر بصری را به مدد قدرت خیال درخود جای داده است. تأثیر مستقیم شعر و ادب فارسی بر نگارگری به عنوان یکی از هنرهای اصیل ایرانی، در تمامی ادوار، به ویژه در اوج درخشش، در عصر صفوی بسیار مشهود است. در این دوره نسخ بیشماری کتابت و مصور گردیده که در زمره نفیس ترین نسخ خطی دنیا قرار گرفته اند. یکی از آثار فا...

نسخه خطی مصور شاهنامه داوری، متعلق به سده سیزدهم هجری قمری در دوره قاجار به شماره 599 در موزه رضا عباسی نگه داری می شود که از آثار آقا لطفعلی خان صورتگر شیرازی و برادران داوری است. این نسخه آخرین نمونه ممتاز در هنر کتاب آرایی ایران به شمار می رود. تصاویر این نسخه شاهدی بر واپسین تلاش ها در جهت زنده نگاه داشتن اصول نگارگری ایرانی است. نقاشی قهوه خانه نیز حاصل و ثمره حدود یازده قرن تکوین تدریجی آ...

نسخه ی خطّی«مصاحب الخلوات» اثر میرزا فریدون بن محمّد قاسم بندپی حلال خور خانلر (متوّفی 1245 هـ..ق) یکی از آثار اخلاقی دوره ی متقدّم قاجاریّه است که به سال 1209 هـ..ق به زبان فارسی به رشته ی تحریر درآمده است.مولّف با برگزیدن آیات، احادیث، اشعار و اقوال اخلاقی از آثار متقدّمان کوشیده است، سنّت اندرز نامه نویسی را که از شیوه های مرسوم در زبان فارسی و عربی است، ادامه دهد. نمونه ی چنین کتابی در تاریخ ادب فا...

پژوهش حاضر با هدف بررسی نگاره های نسخ? مصور اکبرنام? محفوظ در موز? ویکتوریا و آلبرت لندن صورت گرفته است. نسخ? نام برده یکی از نسخ مصور زمان اکبرشاه (1014-963ق./1605- 1556م.)، سومین پادشاه از سلسل? گورکانیان هند می باشد. پژوهش گر به منظور نیل به هدف در پی پاسخ گویی به این مسائل می باشد که ویژگی عمومی نگاره های نسخ? اکبرنامه چیست و ساختار ترکیب بندی آن ها چگونه است. این پژوهش که با روش توصیفی-تح...

مثنوی نل ودمن زیباترین مثنوی پنج نامه ابوالفیض فیضی شاعر هندی الاصل قرت دهم است.بعد از تصحیح این مثنوی که بر اساس اقدم نسخ انجام شد به چند ویژگی سبکی بارز در این اثر پی برده شد. از جمله استفاده فراوان از بعضی لغات یا کلمات خاص و.... که در قالب فصلی جداگانه آورده شد.همچنین در هنگام تصحیح,اختلاف نسخ در بعضی از قسمت های مثنوی زیاد بود.عنوان فصل ها یا قسمت های مختلف مثنوی در نسخه ی اساس با دو نسخه ...

هدف و غایت نقد و تصحیح متون ادبی آن است که از روی نسخ خطی موجود نسخه اصلی یا قریب به اصل یک اثر را احیاء و مرتّب و مدّون کنند و آن را به صورتی عرضه دارند که خواننده تحقیق بتواند یقین و اطمینان حاصل کند که اگر اصل یک اثر را در دست ندارد نسخه ای از آن را دارد که به صورت اصلی و شکلی که مصنّف و مولّف اصلی نوشته است به نهایت درجه نزدیک است.هر منتقد ومصحّح در این کار احتیاط ودقت به کار ببرد و رسم وراه کار...