واژه، طرحوارة تصوری و تفاوت‌های فردی: پژوهشی بر پایة ارتباط بدنی   محمد حسین شرف زاده[1] فردوس آقاگل‌زاده آزیتا افراشی شهلا رقیب‌دوست   تاریخ دریافت: 15/4/91 تاریخ تصویب: 25/9/91 چکیده شکل‌گیری واژه‌ها و مفاهیم در ذهن افراد یکی از جنبه‌های پیچیده در زبان‌شناسی شناختی به شمار می‌رود. برای دستیابی به آنچه در ذهن می‌گذرد، از روش‌های گوناگونی ازجمله ارتباط بدنی استفاده می‌شود. در پژوهش ...

معرفی راهکار علمی مشخص در دستورالعمل تهیة طرح جنگلداری و نیز برنامۀ بهره­برداری به­منظور پیش‌بینی حجم فراورده‌های تولیدی ده‌ساله، برآورد میزان درآمد و تهیۀ بیلان اقتصادی طرح از ضروریات است. هدف این تحقیق، ارزیابی روش موجود در توزیع امکان برداشت بین گونه­های تشکیل دهندۀ ساختار جنگل و پیش­بینی محصولات چوبی در طرح­های جنگلداری و تأثیر آن بر درآمد و میزان بهرۀ مالکانه است. بدین منظور، حجم برداشت، ن...

آشنایی زدایی در جهان متن، شامل همه ی شگردهایی می شود که در برجسته سازی یک متن ادبی دخیل اند و معمولاً با نوعی هنجارگریزی همراه هستند و می توان گفت آشنایی زدایی نتیجه ی برجسته سازی و هنجارگریزی است. یکی از انواع هنجارگریزی هایی که که شاعر برای آفرینش اثر ادبی به آن دست می زند، هنجارگریزی دستوری است و آن به معنی گریز از قواعد نحوی حاکم بر زبان است؛ هر زبان دارای ساختار دستوری خاصی است که مطابق زبا...

در دستورهای فارسی برخلاف مقوله های دستوریِ «زمان» و «وجه»، به مقولۀ مهم «نمود» توجه کمتری شده است. طبق تعریف، کلیۀ امکانات دستوری که برای بیان این سه مقوله در زبان ها مورد استفاده قرار می گیرد، «معین» نامیده می شود. معین ها از رهگذر فرایند معین شدگیِ افعال قاموسی به وجود می آیند. معین شدگی از انواع فرایند کلی دستوری شدگی است. معمولاً امکانات دستوری حاصل از معین شدگی به صورت کلمۀ نقشی، واژه بست و و...

این جستار به بررسی گواه نمایی در زبان فارسی معاصر از دیدگاه رده شناسی اختصاص دارد. گواه نمایی مقوله ای دستوری است که نقش آن نشان دادن منبع اطلاع است. در آغاز، این مقولة دستوری و انواع رده شناختی آن معرفی می گردد. با جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مختلف از زبان گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر و همچنین متون کلاسیک به دنبال پاسخ این پرسش بوده ایم که آیا گواه نمایی در این زبان به عنوان یک مقولة دست...

دستوری شدن فرآیندی است که طی آن عناصر واژگانی به صورت عناصر دستوری درمی آیند و یا با گذشت زمان دستوری تر می شوند. این فرآیند همواره با مقیدتر شدن اجزاء زبانی همراه است. واحدهای زبانی هنگام تغییر در مسیر دستوری شدن یا بیشتر دستوری شدن، از مراحل معینی تبعیّت می کنند و آن ها را با ترتیب خاصی پشت سر میگذارند: «جزء واژگانی آزاد > کلمه نقشی > واژه بست > وند تصریفی». بنابراین عناصر واژگانی زبان از قبیل...

هدف این تحقیق این بود که میزان تاثیر دو فعالیت مشارکتی مختلف، فعالیتهای املایی-دستوری و معمای تصویری، را بر معطوف کردن توجه دانش آموزان به شکل (فرم) و معنا تعیین نماید. هدف دوم این تحقیق این بود که نگرش دانش آموزان را نسبت به پیاده سازی چنین فعالیتهایی در فضای آموزشی ایران آشکار سازد. شرکت کنندگان در این تحقیق 56 دانس آموز پسر بودند که انگلیسی را به عنوان واحد درسی اجباری در دو کلاس دست نخورده ...

چکیده: مطالعهٔ حاضر به بررسی ترتیب زمانی موقعیت‏ها در زبان فارسی می‏پردازد که با نام سنتی "تطابق زمان دستوری" شناخته می‏شود. در این راستا با به کارگیری چارچوب نظری دکلرک (۱۹۹۱ الف)، و معنی‏شناسی و کاربردشناسی حاصل از قوانین محاوره گریس (۱۹۷۵)، فرضیهٔ مناسبی برای پاسخ به سوالات تطابق فراهم می‏کنیم و نشان می‏دهیم که موقعیت جملهٔ پیرو در حالت بی‏نشان با زمان دستوری نسبی و در حالت نشاندار با زمان دستو...

از جمله مهم‌ترین دغدغه­های مدرسان و پژوهشگران فعال در حوزه‌ی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، آموزش زمان‌های دستوری است. اولویت­بندی زمان‌های دستوری براساس «بسامد تکرار» می‌تواند تا حد زیادی به تسهیل یادگیریِ زبان‌آموزان کمک نماید. در این پژوهش، مقایسه‌ی میزان بسامد زمان‌های دستوری در دو گونه‌ی «فارسی نوشتاری» و «فارسی گفتاری» صورت پذیرفته است. بدین منظور، گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دان...

تعیینِ مقولة دستوریِ واژه­ های چندنقشی- واژه­ هایی که در نقش چندین مقوله دستوری ظاهر می­شوند، یکی از مشکلات فرا­روی فرهنگ­ نویسان است. ابهامِ مقوله‌های دستوری و هم­پوشی میانِ آن‌ها و برخی فرآیندها مانند حذف، کوتاه­ شدگی و تغییرمقوله از جمله عوامل مؤثر در چندنقشی شدن واژه­ ها هستند. برخی از این عوامل، بر مقولة دستوری واژه­ ها تأثیری پایدار نهاده و برخی دیگر فقط سبب تغییر نقشی می­شوند که در شرایط ویژ...