فقه و سیاست یا فقه سیاست، عمری به درازای ادیان الهی و، به‌طور مشخص، اسلام دارد (تاریخچه)، اما رابطة فقه و سیاست، به‌ویژه در دیدگاه عالمان دینی معاصر، بر جامعه علمی مبهم است (مسئله)، البته، دربارة این موضوع مباحث فراوان ولی ناکافی، ارائه شده است (پیشینه)؛ درنتیجه اکنون با این پرسش روبه‌روایم: که فقهای معاصر(شیخ انصاری،آیت‌الله نائینی و امام خمینیŠ) از موضوع فقه سیاست چه خوانش‌هایی داشته‌اند؟ (سؤ...

پیامبران و امامان همواره در طول تاریخ با هدایت تشریعی و ارائۀ طریق، گنجینه‌های عقول بشری را شکوفا کرده‌اند و آنان را به سوی سعادت و کمال رهنمون ساخته‌اند. یکی از اهداف آنان در این مسیر تشکیل مدینۀ فاضله یا جامعۀ آرمانی است که افراد جامعه در آن، فارغ از هرگونه ظلم و بی‌عدالتی، به سوی کمال حقیقی و معرفت الهی پیش روند، امّا امام علاوه بر هدایت تشریعی با هدایت تکوینی و باطنی خود نیز دلهای مستعد را ه...

دین زرتشتی، آیین زروانی و آیین مهر چنان با باورهای نجومی عجین شده اند که تقریباً بدون درک صحیح این باورها، شناخت درست این ادیان و مکاتب امکان پذیر نخواهد بود. اخوان الصفا نیز که انجمنی سری و عرفانی در قرن سوم و چهارم ه ..ق در بصره و بغداد بودند، رسائلی را تدوین نمودند که مملو از باورها و آرای دینی–نجومی است. مشاهده ی برخی قرابت ها در آرای این دو، پژوهشگر را بر این داشت تا پس از بررسی دقیق جایگاه...

شیخیه طرفداران شیخ احمد احسائی اند که در موارد متعددی از اصول عقاید، متمایز از شیعه ی امامیه اند بزرگان شیخیه همواره کوشیده اند در ظاهر خود را شیعه ی امامی بخوانند، اما با مراجعه به منابعی که مآخذ این فرقه محسوب می شود، می توان به نادرست بودن این ادعای ایشان پی برد. از مهم ترین عقاید شیخیه که راهی به غیر از راه تشیع امامی در نبوت و امامت پیموده اند می توان به مواردی چند اشاره کرد، از جمله اینکه...

اغلب کسانی که دربارة آرای سیاسی ابن سینا نوشته اند به طور ضمنی اعتراف نموده اند که ابن سینا، در باب سیاست و تدبیر مُدُن، اندیشة سیاسی به معنای رایج ندارد. در این میان، جیمز دابلیو موریس در مقاله ای تحت عنوان «فیلسوف ـ پیامبر در فلسفة سیاسی ابن سینا» نگاهی متفاوت به فلسفة سیاسی ابن سینا دارد که تقریباً در تعارض کامل با دیگر دیدگاه های مطرح در این باب است. موریس معتقد است که از نظر ابن سینا فلاسفه ...

چکیده ندارد.

این مطالعه در پی بررسی رابطه مشیت خدا در امر هدایت یا اضلال انسان با مشیت انسان است و هدف از نوشتار حاضر یافتن پاسخی مناسب و نوین برای دعوای دیرینه جبر و اختیار انسان است. این نوشتار به شیوه توصیفی و مقایسه ای صرفا با نگرشی قرآنی به این مسئله می پردازد. محور بحث نوشتار پیش رو یافتن تعریفی مناسب برای مشیت خدا و در کنار آن بیان نوع ارتباط مشیت انسان با خواست خدا است. هم چنین، نگارنده به دنبال یاف...

چکیده : ولایت تشریعی پیامبر اکرم (ص) از نظر شیعه پذیرفته شده است و اختلاف عمده‌ای وجود ندارد، ولی این موضوع مورد قبول همه علمای اهل سنت نیست. به همین دلیل مقالة حاضر در پی تبیین اختیارات پیامبر اکرم (ص) در تشریع احکام الهی مبتنی بر «نظریة اذن و ولایت الهی پیامبر اکرم (ص) در تشریع احکام مبتنی بر آیات قران و آرای علمای فریقین» است. در آغاز، ادبیات نظری و مفاهیم اصلی مرور و سپس اصل نظریه تبی...

اگر چه فرق مختلف متکلمین همچون اشاعره ، معتزله و امامیه اختلاف نظر زیادی در اصول و فروع دین دارند اما جملگی در اصل توحید که محور دین اسلام را تشکیل می دهد موافقت دارند . با این حال تفاسیر گوناگون ، بعضأ متضاد و بلکه متناقضی که از همین اصل ارائه نموده اند ‘ ریشه همه اختلافات دیگر است . متکلمین معتزلی که استدلال عقلی را ملاک قضاوت در باب توحید دانسته اند با تکیه بر بساطت مطلق ذات و نفی وحدت صفت و...

پژوهش حاضر بر اساس ادله کلامی ولایت فقیه طرح گردیده است. مطالب در قالب پنج فصل و یک خاتمه سازماندهی گردیده. 1- فصل اول که با عنوان کلیات نام گذاری شده 2- در فصل دوم بررسی و تبیین کلامی یا فقهی بودن مساله ولایت فقیه پرداخته شده است. 3- در فصل سوم دلایل عقلی ولایت فقیه طرح گردیده 4- در فصل چهارم دلایل نقلی ولایت فقیه مورد بررسی قرار گرفته 5- در فصل پنجم ولایت فقیه از منظر موافقان و مخالفان مورد ت...