انشاء در لغت به معانی گوناکونی از جمله: زنده کردن، پرورش دادن بالیدن و در زبان عربی به معنای خلق و ایجاد کردن است . در این میان مولانا جلال الدّین محمّد بلخی، که آثارش در فصاحت و بلاغت مخصوصاً مثنوی او که به اوج خود در بلاغت رسیده است زبانزد خاص و عام می باشد و بکار گیری انواع انشاء در مثنوی زیبایی و گیرایی آن را دو چندان کرده است. در این پژوهش سعی بر آن شده است که به بررسی انواع انشاء و جنبه های...

مسأله مرگ از مهمترین مسائلی است که در طول تاریخ و قرون ، همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است ، به طوریکه بسیاری از اندیشمندان و فلاسفه ، بخشی از اندیشه های خود را به بررسی این پدیده و ابعاد گوناگون آن اختصاص داده اند. فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی نیز که در زبان فارسی جلوه گری می کند، سرشار از اندیشه های ژرف و شگرف در باب مرگ است. در این میان به نظر می رسد دو شاعر بزرگ این سرزمین، یعنی حکیم ابو...

یوسف نامه با نام اصلی کشف الارواح،منظومه ای عرفانی در تفسیر و تاویل سوره یوسف(ع) است.بخش اصلی درون مایه این داستان،عشق زلیخا به یوسف(ع( و پیامدهای آن است:و از آنجا که جمالی به قصه یوسف و زلیخا کاملا به دیده عرفانی نگریسته و تحول حال آن حضرت را با مقامات سلوک عرفانی پیوند داده،این منظومه را از حد یک داشتان غنایی فراتر برده و به آن رنگ عرفانی بخشیده است. با توجه به اعتقادی که پیر جمالی به مولوی ...

مولانا جلال الدین حافظ تبریزی ملقب به "سعدالله" از شاعران فارسی گوی قرن نهم هجری است. دیوان وی بیش از 4740 بیت دارد که شامل 6 قصیده، 426 غزل، یک مستزادویک مخمس، 26 قطعه، 352 رباعی و بیش از 611 معماست. حافظ سعد تبریزی در اشعارش از شعرای بسیاری تأثیر پذیرفته است. به دلیل اینکه از این دیوان تنها یک نسخه خطی موجود است تصحیح متن مبتنی بر استفاده از همان تک نسخه است.

قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی به «توبه» توجه ویژه کرده است و از مومنان می خواهد که توبه کنند و به سوی خدا بازگردند تا رستگار شوند و از آنجا که یکی از مظاهر قرآن تجلّی آن در ادبیات عرفانی است برخی از عرفای بزرگ، توبه را به عنوان اول منزل و مقام ذکر کرده اند و نقش بنیادین آن را خاطرنشان کرده اند. ابن فارض مصری و جلال الدین محمد بلخی دو شاعر عارف در عرصه ادب عربی و پارسی هستند که در مسیر سیر و سلوک ...

مولانا جلال­ الدین محمد بلخی یکی از حلقه‌های مهم پیوند بین جریان «عرفان ایرانی- اسلامی» با موسیقی بوده است؛ حلقه‌ای که بیش از هرچیز در سنت‌های سماع تجلی یافته است. پژوهش حاضر ویژگی‌های موسیقی عرفانی را برشمرده و رابطه بین مولانا و موسیقی را تبیین کرده است. نمادهای عرفانی را بررسی کرده و  به نشانه‌های موسیقایی در اشعار مولانا اشاره کرده است. فرض اولیه پژوهش برآن بود که مفاهیم و مؤلفه­ هایی در اش...

غزلیات شمس تبریزی، اثر مولانا جلال الدین محمد بلخی را می توان در زمره ی عالی ترین نمونه های شعر فارسی به شمار آورد. مهم ترین ویژگی این غزل ها موسیقی بکر و بی تکلفی است که به شیوه های مختلف در تمام شعر منتشر می شود. کلمات چرخ زنان از نهان گاه جان شاعر به ظهور می رسند و در همان هیأتِ ناب بدوی، زمخت و تراش نخورده، در کنار هم نظام موسیقایی اثر را می سازند. در این نظام، موسیقی کناری یکی از چهار جلوه ...

پژوهش حاضر در بردارنده بحثی تحلیلی در خصوص بسامد واژگان پر کاربرد در سبک عراقی است .از آنجا که سبک عراقی سبکی درونگراست و تاثیرات سیاسی و اجتماعی زمان در این دوره حائز اهمیت است. ضمن بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی که مصادف با نزول بلایایی چون حملات وحشیانه مغولان و تیموریان است ما نیز به شرح حال و بررسی آثار منظوم شاعران برجسته این دوره یعنی کمال الدین اسماعیل اصفهانی، مولانا جلال الدین محمد بلخی،...

در مقاله حاضر، پژوهشگر درصدد برآمده است تا هم آوایی دو نابغه ادبیات جهان، مولانا جلال الدین محمّد مولوی و جبران خلیل جبران را بشنود و آن را به گوش مشتاقان برساند. نیلبکی که جبران در پیامبر از آن یاد م یکند، همان نی است که مولانا مثنوی معنوی را سعی دارد عوامل سنگینی گوش « المواکب » با آن آغاز می کند. جبران در قصیده زیبای بشر در مقابل فریادهای نی الهی را بیان کند. در پیامبر، جبران خود را چنگی می د...