محله به‌عنوان سکونت‌گاهی اجتماعی محل استقرار شهرنشینان بوده است. این واحد اجتماعی که رکن جامعه ایرانی ـ اسلامی و برآیند ترکیب این دو جامعه محسوب می­شد، ساختار کالبدی شهرهای ایران باستان را در قالبی متفاوت در ایران اسلامی به نمایش گذاشت. عوامل متعدد سیاسی ـ اداری، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی موجب شکل­گیری فضای کالبدی محله در شهر شده که از این میان، عوامل اجتماعی و فرهنگی به‌واسطه ارتباط مستقیم با...

در آواز ایرانی هنگام اجرای تحریرها و غلت‌ها، از واژگان و آواهایی استفاده می‌شود که کاملاً بیرون از دایره شعر هستند و ترنم نامیده می‌شوند. ترنم‌های آوایی آن دسته از ترنم‌ها هستند که با الفاظی بی‌معنا مانند «ها ها» و «هِ هِ» اجرا می‌شوند و مهم‌ترین ابزار اجرای تحریرها به‌شمار می‌آیند. هدفِ این مقاله شناسایی برخی از قانون‌مندی‌های حاکم بر ترنم‌های آوایی است که بر پایه‌ی 12 آوانگاری از اجراهای اساتید م...

با وجودی که طی چند سال گذشته در مورد گرایش‌های موسیقیایی جوانان ایرانی مطالعاتی انجام شده اما موسیقی زیرزمینی کمتر موضوع پژوهش قرار گرفته است. مقالة حاضر به بررسی مضامین مستتر در شعر موسیقی‌های زیرزمینی پرداخته است. در این راستا11 مورد از این شعرها که در زمان نگارش مقاله از شهرت بیشتری برخوردار بودند انتخاب و با استفاده از روش تحلیل‌محتوای کمی و کیفی، مضامین و دلالت‌های جامعه‌شناختی آنها شناسای...

چکیده اندیشة مربوط به طراحی و تدوین الگویی «ایرانی ـ اسلامی» برای دستیابی به توسعه، مدتی است که در کشور مطرح شده است. در این زمان، برخی نویسندگان و نهادها مقالات و طرح‌هایی در خصوص مشخصه‌های چنین الگویی ارائه کرده‌اند. در مقالة حاضر استدلال می‌شود که با توجه به آنکه همة الگوهای توسعه در زمرة تکنولوژی‌ها محسوب می‌شوند و همة تکنولوژی‌ها به ظرف و زمینه‌ای که در آن به کار می‌روند، حساس‌اند و علاوه...

چکیده: هدف تمام فعالیت های اندیشمندانه بشر از جمله هنر، جستجوی وحدت در میان گوناگونی بوده، به طوری که وظیفه غایی آنها، ایجاد ترکیب مناسب و هماهنگی مقوله های گوناگون در قالب یک طرح، بیان یا تصویر کلی می باشد. از جمله این فعالیت های اندیشمندانه و هنرمندانه بشر می توان به موسیقی اشاره نمود که خود در بستری از تکرارها، تناوب ها و تعادل در زیر و بم های متنوع تکثیر شده و با سادگی و ظرافت از کثرت به ...

هدف از تحقیق حاضر، مطالعه‌ی چگونگی همنوازی در تاریخ موسیقی ایرانِ دوره‌ی اسلامی است که تعداد و همچنین چگونگی همنشینی سازها را مورد بررسی قرار می‌دهد. فقدان مبحث همنوازی در رسالات موسیقی، در میان مباحث متنوع نظریه‌پردازانِ قدیم نکته‌‌ای قابل تأمل است که می‌توان به کم‌اهمیت بودن مقوله‌ی همنوازی و برتری تکنوازی در تاریخ موسیقی ایران پی برد. از معدود مواردی که به همنوازی پرداخته شده، کتاب موسیقی کبیر...

این پایان نامه تلاشی برای استخراج هارمونی از ملودی در موسیقی ایرانی است که براساس دیدگاه های اساتید نامبرده و تطبیق آن ها، با بیان راه کارهایی به صورت توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. فرضیه ی اصلی این رساله استفاده از روابط مختلف فواصل است که با پافشاری بر استفاده از یک ساختار هارمونی زوج یا فرد در فواصل مخالفت می کند و بسته به روند ملودی و اهمیت درجات مدال، متغیر و متنوع بیان می شود.

مساله ی فرم از این لحاظ که توجیه گر و باعث پیش روی افقی اثر موسیقی است اهمیتی ویژه دارد. این اهمیت زمانی بیشتر خود نمایی می کند که با موسیقی از جنس موسیقی ایرانی طرف هستیم، یعنی موسیقی که فعلا عاری از چند صدایی است. فرم و چگونگی پدیدار شدن آن در اثری از آثار موسیقی ایرانی مقوله ای است که از دید مطرح در این نوشتار مورد بررسی قرار نگرفته است، بدین ترتیب که به طور مشخص پیشنهاد شود کدام محرک و انگی...

هدف پژوهش حاضر تجزیه‌وتحلیل رویکرد اقتصادمقاومتی و جایگاه آن در تحقق گفتمان الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت به‌عنوان یک رویکرد بومی است. اهمیت این مسئله ازآنجاست که امروزه به‌واسطه حاکم شدن اصول و آموزه‌های رئالیسم بر نظام و روابط بین‌الملل، قدرت محوری یکی از عناصر کلیدی در تحقق بخشی منافع کشورها به شمار می‌آید. در این میان استفاده از قابلیت‌های اقتصادی به‌عنوان یکی از ابزارهای قدرت از سوی بازیگرا...

موضوع مورد بحث در این پایان نامه هوشنگ ظریف، یکی از معلمان و نوازندگان چیره دست تار معاصر ایران است. نقش ایشان در دو عرصه ی آموزش و اجرای موسیقی از دهه ی چهل تا هفتاد مبحث اصلی این پژوهش است. در این تحقیق از دو روش مطالعات اسنادی و میدانی (به صورت مصاحبه) بهره گرفته شده است. ظریف در زمینه ی آموزش موسیقی در دو جهت اصلی اثرات مهمی را برجای گذاشته است. نخست در همراهی با گفتمان مورد حمایت دوران (...