فرایند افزایش و کاهش معنایی از جمله ابزارهای مناسب برای توجیه و تبیین بسیاری از پدیده های معنایی از چگونگی شکل گیری معنی برخی ساخت ها و نحوه ی درک آنها از سوی شنونده است . هدف از این پژوهش بررسی عملکرد این دو فرایند در جملات درسهای دو کتاب فارسی پایه ی هفتم و هشتم متوسطه اول سال 1393 می باشد . در این پژوهش چگونگی عملکرد این دو فرایند و کارآیی آن در صدوهفتاد نمونه از جملات دو کتاب مذکور مورد برر...

هدف از این تحقیق مشخص کردن تأثیر آیات قرآنی بر غنای صوری و ساختاریِ نفثۀالمصدور شهاب‌الدّین محمّد زیدری نسوی و برجسته نمودن ارزش ادبی و بلاغی والای این آیات در ارتقای این متنِ ادبی و تاریخی به یکی از بهترین نمونه‌های نثر کهن مصنوعِ فارسی است. بررسی و تحلیل متن با روش مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و متن‌پژوهی نشان می‌دهد که در نفثۀالمصدور جلوه‌های گوناگون هنرنمایی و نکته‌پردازی نویسنده در بهره‌گیری از آیات قر...

در این مقاله سعی شده است ابتدا معنی و مفهوم «معنی بیگانه» از دیدگاه صائب بررسی و با مراجعه به دیوان و کشف شاخصه‌های اصلی شعر او روشن گردد که مصادیق «معنی بیگانه» در شعر او چیست؟ ویژگیهایی که شاعر تلاش شعری‌اش را مصروف به دستیابی بدان کرده، کدام است؟ با دقت در سبک شعر او و کشف شاخصه‌های سبکی آن دریافتیم که «معنی بیگانه» از نظر شاعر خلق مضامین و کشف شبکه‌های تازة تداعی و تناسبات است که بیشتر از ر...

یکی از عناصر اصلی شعر فارسی از ابتدا تا شعر سپید، عنصر «معنی» بوده است و شاعران همواره در کنار «ساخت» به محتوا نیز توجه داشته‌اند. به گونه‌ای که در طول صد‏ها قرن شعر فارسی دری از طاهریان تا دوره معاصر تغییر در معنی، در نحوه بیان و چگونگی زبان خلاصه می شده است. اما با طرح شعر مدرن در دهه سی «معنی» دچار نوعی ابهام می‏شود تا آنجا که شعر را تا مرز بی‌معنایی پیش می‏برد. این برداشت تازه از معنی با سر...

معنی­ شناسی شیوه ای است که به ما کمک می­کند واژگان را به طور دقیق بررسی کرده و به تحلیل معنای کلمات بپردازیم. خرابات یکی از مهم ترین واژگانی است که در عرفان جایگاه ویژه ­ای یافته و معانی متعددی دارد. سنایی شاعر قرن ششم، نخستین بار مفاهیم عرفانی را به زبان شعر بیان کرد و از واژه خرابات به عنوان یکی از واژگان کلیدی در اشعار خود بهره جست و به آن معنای عرفانی بخشید.      معانی متفاوت و بسامد بالای...

نام‌پژوهی یا عنوان‌پژوهی، یعنی نقد و بررسی نام یک نوشته یا سروده، هرچند در ایران هنوز جایگاهی نیافته، میان فرنگیان و عرب‌ها پایگاه بلندی دارد و دربارۀ آن و بر بنیاد آن پژوهش‌های بسیاری انجام گرفته‌است و می‌گیرد. در این ‌گونه پژوهش‌ها، معنی نام، پیام آن و پیوند آن با متن و موضوع بررسی، و از رهگذر آن، راهی به درون متن گشوده می‌شود. با چنین نگاه و نگرشی، این پژوهش نام کتاب ارجمند روزبهان بقلی، عبه...

این تحقیق اساساً بر پایه ی تئوری گونه ی زبانی (register theory)و گرامر سیستمیک نقشمند هالیدی قرار دارد.بر طبق این نظریه ی زبانی،زبان از سه نوع نقش یا سه نوع معنی متفاوت تشکیل شده است. در واقع این سه نوع معنی یا نقش جزء اصلی و لاینفک زبان به حساب می آیند به صورتی که هر سه را می توان در هر بند (جمله) یا متن به طور همزمان یافت و بیرون کشید. این سه نوع معنی یا نقش به ترتیب نقش اندیشگانی، نقش بیتافرد...

در این مقاله ضمن تعهد به روشی تحلیلی- تطبیقی و با رجوع به آن‌چه ارسطو در بوطیقا ترسیم نموده، فرآیند ترجمه را همچون روند شکل‌گیری یک اثر هنری قرائت می‌کنیم. در مسیر مستندسازی این قرائت، خوانش متن به مثابه مشاهده محیط، فهم معنی به مثابه درک کردار، باز آفرینی متن به مثابه بازنمایی تصویر و واژه گزینی به مثابه صناعتی شاعرانه، چهار وجه شبه در تکوین استعاره «هنر ترجمه» هستند. در تشریح ثمره این قرائت ن...

پیرنگ برخی از روایت ها به گونه ای خلاف عادت طرح ریزی شده است به طوری که مجموعِ چند حالتِ متضاد و گاه متناقض همزمان ارائه می شود. فهم و معنادار کردنِ این نوع روایات براساس هستی شناسیِ کلاسیک که اکثر ما خوانندگان با آن خو گرفته ایم ممکن نیست؛ بلکه نیازمند هستی شناسیِ دیگری همچون هستی شناسیِ کوانتومی است. چراکه در تفسیر «چندجهانیِ» مکانیک کوانتوم به فعلیت رسیدنِ «همۀ احتمالات» و جمع شدن حالت های متضاد ممک...