دلبستگی مکانی از دهه 60 و به دنبال طرح مفهوم مکان در مطالعات روانشناسی محیطی مطرح شد. عدم اجماع  بر چیستی و چگونگی فرایند شکل گیری دلبستگی مکانی و کاربست مفاهیم مشابه به جای دلبستگی مکانی، آن را به مفهومی بی ثبات و لغزنده تبدیل کرده است.  هدف این مقاله بازشناسی مفهوم دلبستگی مکانی به عنوان یکی از سطوح روابط مردم-مکان، اصول، معیارها و فرایند شکل گیری آن است به گونه ای که تمیز آن از سایر مفاهیم م...

مفهوم زیبایی یکی از مناقشه­­برانگیزترین مفاهیم فلسفی در تاریخ اندیشه است. فیلسوفان بسیاری کوشیده‌اند این مفهوم را تعریف و صورت­بندی کنند. در این پژوهش به دنبال مفهوم زیبایی و تجربۀ زیباشناختی بودیم اما نمی­خواستیم صرفا آن را از لا­به­لای متون فیلسوفان استخراج کنیم بلکه کوشیدیم به مفهوم زیبایی از خلال تجربۀ زیستۀ انسان­ها دست یابیم. برای چنین پژوهشی، مکان و معماری را انتخاب کردیم تا افراد ادراک ...

چکیده بینش دووجهی/ تفکر دوسویه­گی یکی از بنیادی­ترین بن­مایه­های اسطوره­ای است که در ادبیات و روایت­های داستانی بازآفرینی و بازتولید می­شود. در آگاهی اسطوره­ای فاصله­ی زمانی و مکانی امور، اشیاء و پدیدار ازبین­می­رود، عناصر ناهمگون و متضاد و همه­ی تمایزات و تقابل­ها به­گونه­ای درون فضا- مکان و زمان اسطوره­ای و مقدس توزیع، مفصل­بندی و معنا می­شوند. جستار حاضر با تکیه بر بین...

تحلیل زبان داستان، بررسی معانی ثانوی آن اعم از معنای ثانوی اصلی و معانی ثانوی جانبی داستان و کشف ارتباط پیچیدۀ آن ها با یکدیگر  است. از منظر این پژوهش، معنای ثانوی اصلی در داستان، همان درونمایۀ آن است که معانی برآمده از عناصر و شگردهای داستان بدان دلالت دارند و در ارتباط با هم، شبکۀ پیچیده­ای از معانی ثانوی داستان را تشکیل می­دهند. این جستار، در خوانش مجموعه داستان­ «جایی دیگر»، اثر گلی ترقی، ش...

در آغاز می‌توان پرسش‌هایی از این دست را مطرح ساخت: چرا بازشناسی مکان‌ها ضروری است؟ در این بازشناسی به چه مؤلفه‌هایی می‌بایست پرداخت؟ این مؤلفه‌ها در مکانی مصداقی، چه شناختی را می‌توانند به دست دهند؟ این نوشتار تلاشی دارد برای شناخت «مکان» که بر پایه تحقیقی کیفی، از طریق سه ‌مؤلفه‌ کالبدی و کارکردی و معنایی به دست آمده است. در این تحقیق ‌مؤلفه معنایی حاصل رویدادها، خاطره‌ها، افسانه‌ها و روایت‌ها...

پژوهش حاضر بر مبنای بررسی نقش مولفه معنا در شکل گیری حس مکان در فضای شهری و در راستای پاسخگویی به سوالاتی مبنی بر اینکه مولفه معنا در هر یک از گونه های خود ( شامل معانی موجود در ذهن انسان و معانی موجود در مکان )، چه سطحی از معنا را می سازد و چگونه در فرایند شکل گیری حس مکان تأثیر می گذارند ؟ و اینکه معانی موجود در ذهن انسان، بر اساس مرتبه ای که از سطوح گوناگون معنا منتقل می کنند، چه سطحی از مفه...

تحلیل زبان داستان، بررسی معانی ثانوی آن اعم از معنای ثانوی اصلی و معانی ثانوی جانبی داستان و کشف ارتباط پیچیدۀ آن ها با یکدیگر  است. از منظر این پژوهش، معنای ثانوی اصلی در داستان، همان درونمایۀ آن است که معانی برآمده از عناصر و شگردهای داستان بدان دلالت دارند و در ارتباط با هم، شبکۀ پیچیده­ای از معانی ثانوی داستان را تشکیل می­دهند. این جستار، در خوانش مجموعه داستان­ «جایی دیگر»، اثر گلی ترقی، ش...

مطالعۀ تحول معنایی واژگان قرآن از عصر پیش از نزول تا ادوار بعد یک ضرورت است و فهم‌صحیح معنای آیات بدون آن میسر نیست. از جملۀ مؤلفه‌‌های تأثیرگذار در معنای واژگان، روابط آنها با همدیگر در متن، به‌ویژه رابطۀ هم‌نشینی کلمات است. در این مطالعه به تبیین محور‌های هم‌نشینی «اهل» و مؤلفه‌‌های معنایی آن از دورۀ پیش از اسلام تا عصر نزول می‌پردازیم و می‌کوشیم نشان دهیم رابطۀ هم‌نشینی اهل و کاربست آن با ضم...

ژولیا کریستوا بینامتنیت را گذر از نظام نشانه به نظام های دیگر می داند. از این زاویه متن نه هم چون ذخیره ای از معانی ثابت، بلکه در مکان تعامل پیچیده ای بین متن های گوناگون قرار می گیرد. نظریة بینامتنیت با ژرار ژنت وارد حوزة ساختارگرایی شد. ژنت بر خلاف کریستوا با در نظر گرفتن خاستگاه به دنبال تعین و تثبیت معنا در متون بود. بر این اساس متن معنای خود را از طریق رابطه اش با دیگر متون آشکار می کند. آ...

یکی از سُوَر اختلافی از نظر مکّی و مدنی بودن، سوره عادیات است که اگر مکان نزول سوره تعیین گردد، در تفسیر و شناخت بهتر آن نقش بسزایی دارد. برخی از مفسّران به دلیل سوگندهای ابتدایی در باب اسبان جنگی، آن را مربوط به جهاد دانسته اند که در مدینه واجب شده است. همچنین روایاتی که نزول سوره را بعد از غزوه ذات السّلاسل بیان کرده، آن را مدنی دانسته اند. امّا با دقّت در اسلوب سوره که به سبک سُوَر مکّی نازل شده است و...