پژوهش حاضر درباره تأتیر نقوش تزئینی معماری در نگاره های ایرانی (دوره صفویه) است. به همین منظور از 15 بنای شاخص شهر اصفهان متعلق به دوره صفویه توسط محقق عکس برداری شد و تصاویر نگاره ها نیز از کتب مختلف اسکن گردید. از آن جایی که در مورد منشأ نقوش تزئینی که همواره زینت بخش بناها و نگاره های ایرانی در دوره های مختلف بوده نمی توان نظر قطعی داد و گفت که کدام یک متأثر از دیگری بوده است، لذا هدف این پژ...

دوره صفوی، اوج شکوفایی هنر و معماری اسلامی در ایران به شمار می رود. مسجد شیخ لطف الله و امام اصفهان، نمونه ای از معماری اسلامی در این دوره می باشند که با تاکید بر هنر و معماری ایرانی بنا شده اند. عمده تزیینات ابنیه را کاشی کاری تشکیل داده، که نقش اصلی آن، نقوش گیاهی می باشد که بر روی کاشی هفت رنگ و معرق منقوش گردیده است. در این پژوهش، روش تحقیق تطبیقی است؛ با مطالعه اسناد موجود در پیشینه تحقیق،...

پلان رایج در معماری دوره های قبل از هخامنشی و مرحلۀ اول معماری هخامنشی، مستطیل شکل است. تغییر این پلان به پلان مربع در دورۀ داریوش بزرگ، پیرو تفکرات جهان بینانه وی در وام گیری از اندیشه های ملل تابعه، به عنوان حرکتی نو در مرحلۀ دوم معماری هخامنشی، مقدمه ای برای استفاده از این نوع پلان به شکلی کامل تر و ایجاد گنبد در معماری پارتی شد. این حرکت نتیجۀ بازخورد فرهنگی اندیشۀ یونانیان در زمینۀ استفاده...

سابقه تاریخی شیراز به عنوان مرکز یکی از ایالتهای پنجگانه استان فارس تحت عنوان اردشیر خوره به قبل از اسلام باز می گردد. در خصوص نام این شهر عده ای آن را برگرفته از نام فرزند تهمورس ، راز و فراوانی شیر در آنجا دانسته اند. تحولات شهری این شهر از قبل از صفاریان آغاز و تا دوران معاصر ادامه داشته است که بیشتر شامل ساخت حصار و بارو و خندق دور شهر و تأسیسات حکومتی در مرکز حکومت آل بویه و تخریب و بازساز...

هدف از این پژوهش بررسی شیوه های معماری آرامگاهی از دوره ایلخانی تا عصر صفوی در استان اردبیل می باشد که بصورت موردی بقعه های شیخ جبراییل، میر اشرف، پیر الوان و برج مقبره شاطر گنبد از شهرستان اردبیل و برج مقبره شیخ حیدر در شهر مشکین شهر و بقعه کوراییم در شهرستان نیر و بقعه بدرالدین در شهر نمین مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق بر اساس تحقیقات کتابخانه ای در خصوص شرایط جغرافیایی و پیشینه تاریخ...

معماری و شهرسازی ایران در دو دوره قاجاریه و پهلوی اول دچار دگرگونی‏های زیادی شد و به تبع آن معماری خانه نیز دستخوش تحولات گوناگونی گردید، که باید بدان‏ها پرداخته شود. همانند سایر نقاط ایران معماری شهر گرگان نیز دچار تحولات زیادی در این دو دوره تاریخی شد، این تحولات معماری خانه‏های تاریخی این منطقه را متاثر از خود قرار دادند. در این پژوهش به بررسی و مقایسه ویژگی‏های معماری خانه‏های گرگان در دو د...

همزمانی دوره‌های تاریخی از یک طرف و مناسبات بین فرهنگی در هر دوره تاریخی، باعث تاثیر و تاثرات فرهنگی و هنری و بالاخص در حوزه معماری می‌شود که بازنمودهای ویژه‌ای در هر مقطع زمانی داشته است. این امر در مقایسه تطبیقی دوره بیزانس در ترکیه و دوره سلجوقی ایران دارای اهمیت بیشتری است که دلیل آن را می‌توان در غنای معماری و شهرسازی دوره سلجوقی جستجو کرد. در این مقاله با روش تحلیلی و مقایسه‌ای به بررسی ت...

در گذشته، اغلب شهرها و روستاهای ایران دارای فضاهای گردهمایی نظیر شربت خانه ها بودند که مردم برای گفتگو و استراحت موقت در این اماکن گرد هم می آمدند، شربتی می آشامیدند و در باب موضوعات محلی روز مذاکره می کردند. در همین اماکن بود که ایرانیان با ذوق و اشتیاق وافر به اشعار و داستان های شاهنامه گوش فرا می دادند. در خصوص قدمت و اینکه از چه زمانی شربت خانه ها در ایران آغاز به کار کردند اطلاعات درستی در...

مناره ها به سبب ارتفاع و نوع ساختار فرمی خاصشان به عنوان یکی از شاخص ترین بناهای معماری ایرانی محسوب می شوند. از آن جایی که اکثر راه های قدیم ایران از مناطق کویری عبور می کردند، با حرکت شن های روان در کویر، جاده ها از دید محو می شدند؛ لذا نشانه ها، برج ها و مناره هایی متعددی در بخش مرکزی ایران، کنار جاده و ورودی شهرها ساخته می شدند. با توجه به آسیب هایی که در طول زمان بناهای سنتی را مورد تهدید ...

در معماری اسلامی ایران، مساجد جامع از مهم ترین و شاخص ترین بناهای هر شهر محسوب می شوند. مسجد جامع عتیق اصفهان که گویای بیش از 800 سال هنر معماری ایران است، از جنبه های گوناگون هنری و معماری حایز اهمیت است. یکی از تزیینات شاخص در این بنای یگانه، آرایه های گچی بندآجری است که در منابع مکتوب از آنها با عنوان توپی گچی ته آجری نیز یاد می شود. در این پژوهش پس از پرداختن به نمونه های تاریخی آرایه های ...